Encyklopedja Kościelna/Erfurt
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom V) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Erfurt, jedno z najstarszych miast we frankońskiej Turyngji północnej. R. 741 założył tu św. Bonifacy biskupstwo: pierwszym i ostatnim tu biskupem był św. Adalar, który wraz z św. Bonifacym męczeństwo poniósł; część djecezji połączoną została z djecezją halberstadzką, część druga z djecezją moguncką. R. 1378 wyjednała rada miejska u antypapieża Klemensa VII pozwolenie założenia uniwersytetu; gdy jednak sprawa antypapieża upadła, miasto E. uprosiło 1389 r. o takież pozwolenie Papieża Urbana VI. R. 1392 otworzony został uniwersytet. Za pierwszego już rektora szkoła ta liczyła 523 uczniów; zazwyczaj zaś bywało ich 300—400. W półowie XV w. poczęły klęski nawiedzać miasto i uniwersytet: ciągłe zamieszki wojenne w Turyngji i Saksonji, zarazy, a szczególniej wielka zaraza 1463, pożar 1472, rozruchy studenckie 1480 i 1510 r. Zgubniejszą jednak od tych klęsk była dla szkoły reformacja Lutra. Od 1501 Luter uczył się tu, a później nauczał. Jego tam pobyt 1521 r. wywołał tak zwany „szturm na księży,“ który polegał na wścieklej napaści na osoby i domy duchowne. Skutkiem tego szturmu było wewnętrzne rozdwojenie i opustoszenie uniwersytetu, tak, iż od 1520—1629, a zatem przez 109 lat nie było wcale doktoryzacji w fakultecie teologicznym. Wojna chłopów, a później wojna trzydziestoletnia przyczyniła się do zupełnego upadku szkoły. Daremnie chciał ją wzmocnić w swoim duchu Gustaw Adolf. Dopiero po pokoju westfalskim podniosła się pod opieką arcybiskupów mogunckich. Ale wśród nowych Uniwersytetów niemieckich trudno się było utrzymać erfurckiemu, r. 1816 został nareszcie zniesiony. Cf. Just. Christoph. Motschmann, Erfordia literata, Erf. 1729—53 3 t. A. Kirchhof, Erfurt im XIII Jahrhund., Berlin 1871. D. 1 Cz. 932 r. odbył się w E. synod, zwołany przez króla Henryka I, na naleganie Hildeberta, arcbpa mogunckiego, celem podniesienia karności w duchowieństwie i poprawy obyczajów w wiernych. Obecnych było 13 bpów i więcej jeszcze opatów. Cf. Binterim, Teutsche Concil. t. 3.
