Encyklopedyja powszechna (1859)/Absolucyja
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Absolucyja |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
Absolucyja, z łacińskiego, „rozgrzeszenie:“ jest to akt, którym kapłan upoważniony do tego przez właściwego biskupa, odpuszcza na spowiedzi (ob.), w imieniu i władzą Jezusa Chrystusa, grzechy penitentowi, który się z nich wyspowiadał, według przepisów Kościoła. Forma absolucyi na spowiedzi sakramentalnej, postanowiona przez papieża Eugenijusza IV i uroczyście potwierdzona przez sobór Trydencki (sess. 14, cap. 6, can. 9), brzmi następnie: Ego te absolvo a peccatis tuis, in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Amen. „Ja ci odpuszczam grzechy twoje, w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen.“ Słowa istotne są tu: Absolvo te; ale i dalszych opuszczać nie wolno, bez gwałtownej i koniecznej potrzeby. Przed XIII wiekiem formuły absolucyi były dosyć rozmaite, i w ogólności natury błagalnej. Przed bitwą lub rozbiciem się okrętu, gdy wielu penitentów ma być rozgrzeszonych, wyraz liczby pojedynczej te, zamienia się na liczbę mnogą vos. Gdy umierający nie może w zupełności wyspowiadać się, dodają się do a peccatis, słowa ab omnibus censuris. Nie wszyscy teologowie zgadzają się: czy wolno używać formuły warunkowej: Si vivis, si capax es („jeżeli żyjesz, jeżeli jesteś zdolny“); przedniejsi atoli z nich ją dopuszczają. Formuła rozgrzeszenia u Greków jest dłuższa i błagalna. Oprócz sakramentalnej, jest Absolucyja od kościelnych cenzur (ob.). Absolucyja za umarłych (absolutio pro defunctis) składa się z modlitw odbywanych po Mszy, przy katafalku (tumba), o wyzwolenie zmarłego z czysca. Zaczynają się one od Libera, a kończą się: Dona ei pacem sempiternam, („Wieczny odpoczynek racz mu dać Panie).“ Absolucyja od niektórych cięższych grzechów, w przypadkach zastrzeżonych (casus reservati) służy tylko samemu papieżowi, biskupom lub kapłanom, szczególniej do tego uprzywilejowanym przez Stolicę Apostolską; innym zaś spowiednikom udzielać takiej absolucyi nie godzi się. L. R. — Kościół Ewangelicko-Augsburski, uważa absolucyja jako wynik spowiedzi, czyli wyznania grzechów, które w kościele tym jest dwojakie, publiczne i prywatne. Absolucyja jednak nie uważa się jako akt jurysdykcyjny spowiednika, lecz polega na mocy odpuszczenia grzechów udzielonej przez Chrystusa Kościołowi. W razach nagłych, udzielać mogą absolucyję i ludzie świeccy (Artykuły Smalkaldzkie: von der Bischöfe Gewalt und Jurisdiction). L. O.
