Encyklopedyja powszechna (1859)/Anna Iwanowna
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Anna Iwanowna |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
Anna Iwanowna, Cesarzowa Rossyjska; panowała od roku 1730 do 1740. Była drugą córką Cara Jana Alexiejewicza i Praxedy Fedorówny, małżonką księcia Kurlandzkiego, Fryderyka Wilhelma, siostrzeńca króla Pruskiego: ur. 1694. Owdowiawszy, po dwóch miesiącach pożycia z mężem, wyjechała do Mitawy, i mieszkała tu do samej śmierci Piotra II, po którym wstąpiła na tron rossyjski. Wkrótce potém zawarła korzystny traktat z Szachem Perskim, sławnym Tah-mas-Kuli-Khanem, i z cesarzem Chińskim za pośrednictwem hrabiego Władysławicza. Następnie Anna brała udział w sprawach polskich, popierając stronę Augusta III Elektora Saskiego. Generał Lascy z 20,000 wojska rossyjskiego wszedł do Polski; Stanisław Leszczyński schronił się z Warszawy do Gdańska, gdzie niezwłocznie nadciągnął z wojskiem feldmarszałek rossyjski Munich. Leszczyński zmuszony był ustąpić z Gdańska, który się poddał. Wtedy Polacy uznali królem Augusta II. Zapewniwszy w Polsce koronę elektorowi saskiemu. Cesarzowa w 1735 r. w skutku przymierza z dworem wiedeńskim, wyprawiła korpus dziesięciotysięczny pod dowództwem Lascego, w pomoc cesarzowi Karolowi VI, przeciw Francuzom: pomoc la okazała się jednak zbyteczną, gdyż tymczasem Austryja zawarła pokój z Francyją. W następnym 1736 roku rozpoczęto wojnę z Turcyją, która nie chciała zadość uczynić żądaniom Rossyi względem powściągnienia najazdów tatarskich na Ukrainę. Wojna la jednak nie przyniosła Rossyi oczekiwanych korzyści, albowiem Austryja zawarła niespodziewanie pokój z Porta na bardzo niepomyślnych warunkach. Okoliczność ta zmusiła i Annę do zawarcia pokoju z Turcyją 18 Września 1739, w Belgradzie, mocą którego Rossyja zrzekła się wszystkich zaborów swych, podczas wojny, i zatrzymała tylko Azow, z obowiązkiem zburzenia jego fortyfikacyj. Za panowania Anny, Senat podzielony został na departamenta czyli wydziały; gwardyja powiększona dwoma pułkami. W 1731 wprowadzono do armii rossyjskiej kirassyjerów. Tegoż roku założony szlachecki (pierwszy) korpus kadetów, dla przysposobienia zdatnych olicerów, a w części i urzędników. Przy akademii nauk założone gimnazyja, szkoły malarstwa i rzeźbiarstwa: górnictwo uczyniło także znaczne postępy; między innemi odkryto bogate kopalnie Gorobłagodatskie. Przedsiębrano morskie podróże, w których zbadano i opisano niektóre z wysp Kurylskich. W 1739 Średnia i Mała hordy Kirgizów, uznały nad sobą panowanie Rossyi. Nadto, południowa część wschodniej granicy Cesarstwa, zabezpieczoną została od napadów koczowniczych plemion Azyjatyckich, urządzeniem linii: Ukraińskiej, Carycyńskiej, Zakamskiej i Orenburskiej. Tak Rossyja na zewnątrz jaśniała za panowania Anny; ale wewnątrz cierpiała wiele z powodu chciwości i samowolności powiernika Jej Birona, (ob.) którego wyniosła na księcia Kurlandzkiego. Po śmierci Cesarzowej, powiodło mu się zagarnąć w swe ręce ster państwa. Za jego namową Anna, jeszcze za życia, mianowała następcą ciotecznego wnuka swojego, Jana Antonowicza, księcia Brunświckiego, niemowlę sześciotygodniowe, Birona zaś regentem państwa.
