Encyklopedyja powszechna (1859)/Aphthartodoceci
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom II |
| Rozdział | Aphthartodoceci |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Aphthartodoceci. Sekta monofizytów (ob.) rozszczepiła się na kilka gałęzi, z których w VI wieku, głównemi byli Seweryjanie i Julijaniści. Sewer patryjarcha antyjocheński, monofizyta, i Julijan, biskup Halikaruassu, który znalazł przytułek w Alexandryi, za cesarza Justyna, r. 518, nie mogli zgodzić się na rozwiązanie kwestyi zadanej przez jakiegoś mnicha, r. 519: „Czy ciało Jezusa Chrystusa było skazitelnem czy nieskazitelnem?” Sewer i jego zwolennicy utrzymywali skazitelność, i ztąd nazwano ich phthartolatrai albo corrupticolae, stronnikami skazitelności. Julijan przeciwnie mniemał, że takie zdanie prowadzi do czynienia różnicy między Słowem wcielonem a Słowem Boskiém, między człowiekiem Jezusem a Chrystusem Bogiem, a zatem przypuszcza dwojaką naturę w Jezusie Chrystusie, oświadczył się przeto za nieskazitelnością, i z tego powodu Julijanistów zwano aphthartodocetami albo fantazyjastami. Po śmierci alexandryjskiego partryjarchy monolizytów, który wziął stronę Sewera, każda z dwóch sekt wybrała sobie biskupa: Seweryjanie Teodozyjusza, Julijaniści Gajanusa, zkąd znowu nazwisko Teodozyjanów i Gajanitów. Spór ten rozszerzył się z Egiptu do Syryi, do Azyi Mniejszej, Konstantynopola i Persyi. Stronnictwo Aphthartodocetów bardziej się wzmogło, albowiem główny doktór monofizytów Xenajas albo Filoxen, twierdził wraz z Julijanem, że Chrystus nie ulegał ani cierpieniom, ani innym potrzebom ciała, że znosił je dobrowolnie dla naszego zbawienia. Cesarz Justynijan wydał roku 563 edykt przyjazny Aphthartodocetom, a skazujący na wygnanie ich przeciwników. Patryjarcha konstantynopolitański Eutychijusz, musiał pójśdź na wygnanie, z wielu innymi biskupami; większa ich liczba uległaby temuż losowi, gdyby Justynijan nie umarł r. 565. Jego następca Justyn II, odwołał edykt. L. R.
