Encyklopedyja powszechna (1859)/Aphthartodoceci

<<< Dane tekstu >>>
Autor Leon Rogalski
Tytuł Encyklopedyja powszechna
Tom Tom II
Rozdział Aphthartodoceci
Wydawca S. Orgelbrand
Data wyd. 1859
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Aphthartodoceci. Sekta monofizytów (ob.) rozszczepiła się na kilka gałęzi, z których w VI wieku, głównemi byli Seweryjanie i Julijaniści. Sewer patryjarcha antyjocheński, monofizyta, i Julijan, biskup Halikaruassu, który znalazł przytułek w Alexandryi, za cesarza Justyna, r. 518, nie mogli zgodzić się na rozwiązanie kwestyi zadanej przez jakiegoś mnicha, r. 519: „Czy ciało Jezusa Chrystusa było skazitelnem czy nieskazitelnem?” Sewer i jego zwolennicy utrzymywali skazitelność, i ztąd nazwano ich phthartolatrai albo corrupticolae, stronnikami skazitelności. Julijan przeciwnie mniemał, że takie zdanie prowadzi do czynienia różnicy między Słowem wcielonem a Słowem Boskiém, między człowiekiem Jezusem a Chrystusem Bogiem, a zatem przypuszcza dwojaką naturę w Jezusie Chrystusie, oświadczył się przeto za nieskazitelnością, i z tego powodu Julijanistów zwano aphthartodocetami albo fantazyjastami. Po śmierci alexandryjskiego partryjarchy monolizytów, który wziął stronę Sewera, każda z dwóch sekt wybrała sobie biskupa: Seweryjanie Teodozyjusza, Julijaniści Gajanusa, zkąd znowu nazwisko Teodozyjanów i Gajanitów. Spór ten rozszerzył się z Egiptu do Syryi, do Azyi Mniejszej, Konstantynopola i Persyi. Stronnictwo Aphthartodocetów bardziej się wzmogło, albowiem główny doktór monofizytów Xenajas albo Filoxen, twierdził wraz z Julijanem, że Chrystus nie ulegał ani cierpieniom, ani innym potrzebom ciała, że znosił je dobrowolnie dla naszego zbawienia. Cesarz Justynijan wydał roku 563 edykt przyjazny Aphthartodocetom, a skazujący na wygnanie ich przeciwników. Patryjarcha konstantynopolitański Eutychijusz, musiał pójśdź na wygnanie, z wielu innymi biskupami; większa ich liczba uległaby temuż losowi, gdyby Justynijan nie umarł r. 565. Jego następca Justyn II, odwołał edykt. L. R.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Leon Rogalski.