Encyklopedyja powszechna (1859)/Apollinaryści
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom II |
| Rozdział | Apollinaryści |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Apollinaryści, sekta, trwająca od IV do V wieku, która błądziła w zdaniu o osobie Jezusa Chrystusa. Twierdzili oni, że Logos, Słowo, zajęło w Chrystusie miejsce tego, co w innych ludziach jest duchem (pneuma), część najwznioślejszą duszy, że zatem wziął on z człowieczeństwa tylko ciało i duszę zwierzęcą. Ta sekta nosiła imię od założyciela swojego Apollinaryjusza Młodszego, który podobnie jak ojciec jego, był kapłanem w Laodycei, w Syryi, potem lektorem, a od r. 362 biskupem tego miasta. Apollinaryjusz Młodszy, wyższych zdolności od swego ojca, zajmował się krasomóstwem, poezyją i filozofiją, zostawał w stosunkach z uczonemi poganami, Libanijuszem retorem, Epifanijuszem sofistą, uczynił przysługę młodzieży chrześcijańskiej wykładając przedmioty biblijne podług wzoru klassyków greckich, wówczas gdy Julijan apostata zabronił chrześcijanom uczyć się literatury klassycznej. Wprost nawet wystąpił przeciw Julijanowi w dziele: „O prawdzie“ w innych zaś pismach uderzał na Manichejczyków Porfiryjusza, Marcela, a zwłaszcza na Aryjanów, i z tego powodu zyskał przyjaźń ś. Atanazego. Wojna atoli przeciw aryjanizmowi uniosła go zbyt daleko, i stała się snadź początkiem jego błędów. Utrzymywał on potem, że w Jezusie Chrystusie było dwóch synów: jeden syn Boży, drugi syn Maryi; że jego ciało było spół-istne, i spół-wieczne z jego naturą boską i t. d. Zwolennicy Apollinarego do jego błędów przydali wiele jeszcze innych. Sobory: alexandryjski r. 362, rzymski, za Damazego papieża r. 375, i drugi powszechny konstantynopolitański r. 381, potępiły zdania Apollinarystów. Sam Apollinary opuściwszy Kościół prawowierny dopiero r. 375, umarł odłączony od niego, w bardzo późnym wieku, miedzy rokiem 380 a 390. L. R.
