Encyklopedyja powszechna (1859)/Apraksin (Teodor Matw.)
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom II |
| Rozdział | Apraksin (Teodor Matw.) |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Apraksin (Teodor Matwiejewicz), hrabia, generał-admirał floty rossyjskiej, syn stolnika Macieja Wasilewicza Apraksina, ur. 1671 roku, piastował wyższe urzędy państwa. Był naprzód stolnikiem, potém wojewodę archangielskim; brał udział w wyprawie na Azów (1696), miał nadzór nad budową floty w Woroneżu, zarządzał arsenałem i mennicą w Moskwie; będąc gubernatorem w Azowie, założył miasto Taganrog; otoczył go fortyfikacyją, nazwaną Troicką; urządził warstaty okrętowe w miastach Tawrowie i Nowopawłowsku. W 1708 r. zniósłszy prawie do szczętu korpus szwedzki generała Lübekiera, ocalił tylko co wznoszący się naówczas Petersburg. Wynagradzając ten czyn Piotr Wielki, mianował Apraksina rzeczywistym radzcą tajnym i wyniósł go do godności hrabiowskiej. Później Apraksin na czele 11, 000 wojska, zdobył miasto Wyborg (1710), a w 1713 r. Helsingfors i Borgo. W 1714 r. wspólnie z Piotrem Wielkim rozbił eskadrę szwedzką u przylądka Hangoot. W 1717 r. mianowany był prezydentem admiralicyi, z tytułem generał-adrmirała i senatora; w 1718 r. członkiem najwyższego sądu kryminalnego w sprawie carewicza Alexego Piotrowicza; w roku 1719 generał-gubernatorem Estonii; w 1721 roku był obecny przy zawarciu pokoju ze Szwecyją w Neustadt. W następnym roku, w czasie wyprawy do Persyi, Apraksin znajdował się przy osobie Piotra Wielkiego, i za powrotem do Petersburga, otrzymał dowództwo nad 24 okrętami linijowemi i 5 fregatami, dwa lata (1725 i 1726) przebył przy flocie na morzu Bałtyckiem. Umarł w Moskwie 1728; nie zostawiwszy po sobie potomstwa.
