Iliada (Popiel)/Treść pieśni
| <<< Dane tekstu | |
| Autor | |
| Tytuł | Iliada |
| Wydawca | nakładem tłómacza |
| Data wyd. | 1880 |
| Druk | W. L. Anczyc i Spółka |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Tłumacz | Paweł Popiel |
| Tytuł orygin. | Ἰλιάς |
| Źródło | skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
Wezwanie muzy. — Chryzes kapłan Apollina w skutek zniewagi od Agamemnona doznanéj wzywa pomsty boga, któren celem ukarania nawiedza wojska zarazą. — Kalchas na zgromadzeniu wodzów tłómaczy powód gniewu Apollina i podaje sposób przebłagania boga. — Kłótnia Achilla z Agamemnonem. — Nestor daremnie namawia do zgody. — Agamemnon oddaje córkę Chryzejowi, ale w miejsce jéj odbiera Achillesowi Bryzeidę. — Thetys obiecuje Achillowi zadośćuczynienie za doznaną zniewagę. — Chryzeida wraca do ojca. — Zews przyrzeka Thetydzie, że Achajów ciągłą klęską nawiedzać będzie, zanim Achilla nie przebłagają. — Swary Zewsa z Herą. — Hefestos ich godzi.
Zews zwodzi Agamemnona złudném widzeniem nocném. — Agamemnon zwoławszy zgromadzenie namawia do odwrotu. — Odyssej za poradą Atheny wstrzymuje odwrót wojska, przyczém wymierza karę na Therzyta, w końcu Achaje postanawiają, daléj walkę i oblężenie prowadzić. — Kalatog, czyli spis wojska i dowódców Achajskich. — Wyliczenie wojska Trojańskiego.
Parys wyzywa najlepszych wojaków Achajskich do boju, ale się zaraz cofa na widok Menelaja. — Zgromiony przez Hektora postanawia walczyć z Menelajem. — Wojska zawierają rozejm i przymierze, że ta walka ma o losie całéj wojny rozstrzygać. — Dla potwierdzenia przymierza i odbycia należnych ofiar, sprowadzają Priama z Troi. — Przebieg walki. — Afrodyte zwyciężonego Parysa unosi. — Sprzeczka Parysa z Heleną. — Agamemnon domaga się wykonania przymierza.
Here otrzymuje od Zewsa wyrok do dalszego ciągu walki. — Athene uwodzi Pandara do złamania rozejmu. — Menelaj raniony przez Pandara. — Wojna się rozpoczyna na nowo. — Agamemnon przebiega szeregi wojska. — Krwawa bitwa z współudziałem bogów.
Athene skłania Aresa do opuszczenia pola bitwy. — Bohaterskie czyny Diomeda. — Zabija Pandara, walczy z Eneaszem, ale Afrodyte pragnie syna swego wybawić; na to Diomed ją zaczepia i rani; Afrodyte się chroni do Olimpu, gdzie ją matka Dione leczy. — Apollon wybawia Eneasza, i zwraca Aresa na pole bitwy; w skutek tego i wystąpienia ponownego Eneasza szala zwycięztwa przechyla się ku Trojanom. — Wtedy Here i Athene przybywają na pomoc. — Diomed z pomocą Atheny zaczepia i rani Aresa, któren uchodzi do Olimpu, poczem obie boginie opuszczają pole bitwy.
Wojska Trojańskie ustępują. — Za poradą Helenosa Hektor namawia swą matkę do ofiar i modłów na cześć Atheny. — Spotkanie Diomeda z Glaukiem i rozmowa dwóch bohaterów. — Modły Trojańskich niewiast do Atheny. — Hektor nakłania Parysa do dalszéj walki. — Spotkanie i rozmowa Hektora z Andromachą. — Hektor z Parysem wracają na pole bitwy.
Za poradą Apollina i Atheny, Helenos namawia Hektora by najdzielniejszych z Achajów do walki wyzywał. — Menelaj się stawia, ale mu Agamemnon nie dozwala. Zatém dziewięciu innych się ofiaruje do walki. — Los pada na Ajaxa Telamończyka. — Walka pomiędzy niemi pozostaje bez skutku. — Rozprawy rady wojennéj Achajów i Trojan. — Zawarcie rozejmu dla pochowania poległych. — Achaje swój obóz morski otaczają murem obrończym, ale wywołują przez to gniew Pozejdona.
Zews zakazuje bogom brania udziału w bitwie. — Przypatrując się ze szczytów Idy walczącym, odważa ich losy, a szala na korzyść Trojan się przechyla. — Wojska Achajskie w odwrocie; Athene prosi daremnie Pozejdona, by Achajom pomagał. — Agamemnon zachęca swe wojska do walki; po chwilowéj korzyści cofają się znowu w skutek napaści Hektora. — Here i Athene chcą Achajom dopomódz , ale Zews każe im wracać z pola bitwy i surowo je gromi. — Dopiero z nadeszłą nocą walka ustaje. — Trojanie obozują w równinie.
Agamemnon radzi zaniedbanie oblężenia. — Nestor i Diomed się temu sprzeciwiają. — Nestor doradza poselstwo do Achillesa, by go do udziału w bitwie nakłonić. — Agamemnon oświadcza swą gotowość oddania Bryzejdy, a obok tego bogate ofiaruje podarunki dla Achillesa. — Poselstwo do Achillesa, mowy Nestora, Fojnixa i odpowiedź Achillesa, któren wszelkiéj pomocy odmawia. — Wodzowie Achajscy w skutek tego upadają na duchu, ale Diomed im odwagi dodaje.
Agamemnon, Diomed i Nestor obchodzą w nocy obóz. — Diomed ofiaruje się pójść z Odyssejem na zwiady, by wymiarkować zamiary i rozstawienie wojska Trojańskiego. — W drodze chwytają Dolona, którego Hektor w tymże samym celu ku obozowi Achajskiemu był wysłał. — Dolon dla ratowania życia wyjawia całe położenie wojsk Trojańskich; mimo to go zabijają. — Napaść na oddział Rhezona i wymordowanie takowego; zdobycz koni Rhezona; powrót do obozowiska.
Trojanie dostawszy się aż do murów Achajskich, postanawiają szturmem takowe zdobyć według planu Polydama. — Azyos pierwszy usiłuje się wcisnąć do muru, ale go Lapity odpierają. — Ajaxowie bronią przystępu do murów przeciw napaści Glauka i Sarpedona, któren jednakże w końcu, pierwszego wyłomu w murze dokonuje, po czem Hektor bramę rozwala, a Trojanie w ślad za nim wpadają do obozu Achajskiego.
Nestor zajęty opatrunkiem Machaona wychodzi z namiotu zbadać jak stoją rzeczy, a spotkawszy się z rannymi Agamnonem, Odyssejem i Diomedem, naradza się z niemi co począć. — Agamemnon doradza ucieczkę, Odyssej i Diomed się temu sprzeciwiają, a Pozejdon w postaci staruszka dodaje Achajom odwagi — Here w celu omamienia Zewsa pożycza przepaski od Afrodyty, i sprowadza Sen, by uśpił jej małżonka. — Pozejdon odebrawszy od Hery wiadomość o uśpieniu Zewsa, prowadzi Achajów do walki; Hektora ugodzonego przez Ajaxa wynoszą z potyczki. — Trojanie wyparci z obozu, cofają się, Ajax Oilej puszcza się za niemi w pogoń.
Zews przebudziwszy się, spostrzega natychmiast co się stało. Wpada z okrutnym gniewem na Herę, i wysyła natychmiast Irydę i Apollona by Trojan wspomagać. — Mars dowiedziawszy się o śmierci swego syna Askalafosa, chce go natychmiast pomścić, ale go Athene wstrzymuje. — Apollon uzdrawia Hektora, któren powraca do walki i za pomocą Apollina wkracza ponownie pomiędzy okręty Achajskie. — Patroklos opuszcza rannego Ewrypila i błaga Achilla o pomoc. — Achaje bronią okrętów, Hektor zapala okręt Protezylaja; Ajax broni zacięcie statków.
Patroklos prosi Achilla by mu pożyczył swéj zbroi, celem odparcia Trojan. Achilles przystaje pod warunkiem, że tylko wypędzi Trojan od okrętów, ale ich nie będzie ścigał ku Ilionie, i wysyła go na czele Myrmidonów. Trojanie sądząc że to Achilles przybywa, uciekają. — Patroklos zabija Sarpedona. — Walka koło zwłok Sarpedona. — Patroklos upojony zwycięztwem ściga Trojan; Apollo nadchodzi, rozbraja Patrokla; Euforbos go rani, Hektor dobija i puszcza się za Aumedontem, któren ucieka z końmi Achilla.
Menelaj zabija Euforba i wzywa na pomoc Ajaxa celem obrony zwłok Patrokla. — Hektor ustępuje chwilowo przed Ajaxami, ale wkrótce wznawia walkę. — Achaje bronią rozpaczliwie zwłok Patrokla. — Konie Achilla opłakują zgon Patrokla. — Hektor z pomocą Eneasza nadaremnie się stara pochwycić konie Achilla. — Achaje poczynają się cofać, ale Zews przebłagany przez Ajaxa dodaje im odwagi. — Menelaj wysyła Antylocha, by zawiadomić Achilla o śmierci Patrokla. — Merion i Menelaj unoszą zwłoki Patrokla.
Rozpacz i lamenty Achilla. — Thetyda przybywa go pocieszać i obiecuje mu nową zbroję umyślnie przez Hefesta sporządzoną; w tym celu udaje się zaraz do Hefesta. — Achilles tymczasem wychodzi z namiotu i odstrasza Trojan okrutnemi krzykami. — Trojanie się naradzają co począć. — Achaje przez całą noc opłakują Patrokla. — Przyjęcie Thetydy u Hefestosa. — Opis tarczy Achilla.
Thetyda przynosi Achillowi nową zbroję. — Achilles wyrzeka się gniewu i chce natychmiast walkę rozpocząć. — Wodzowie Achajscy chcą mu najprzód złożyć zadośćuczynienie, oddają mu podarunki i przyprowadzają Bryzejdę, która wywodzi żale nad Patroklem; Achilles na nowo oddaje się swemu smutkowi, ale go Athene pokrzepia. — Xanthos, rumak Achilla przepowiada mu szybki zgon, ale Achiles postanawia mimo to walczyć, by pomścić zgon przyjaciela.
Zews dozwala bogom wmięszać się do walki; Ares i Athene dają hasło, a bogowie w przeciwnych szeregach stawają, stosownie do tego, którzy Achajom, a którzy Trojanom sprzyjają. — Apollo nakłania Eneasza do walki z Achillem; po naradzie co do tego bogowie postanawiają zachować się biernie w téj walce, w końcu jednakże Pozejdon wybawia Eneasza unosząc go w powietrzu. — Hektor godzi na Achilla, ale Athene dzidę odtrąca, Apollon zaś Hektora ukrywa, tak że go Achilles nie może dosięgnąć. — Achilles pociesza się, sprawiając okropną rzeź pomiędzy wojownikami Trojańskiemi.
Trojanie przed Achillem w popłochu uciekają aż do Xanthosa, wielu wpada w rzekę, Achilles ich morduje, a dwunastu żywych chwyta. — Gniew Xanthosa. — Walka boga rzecznego z Achillem, zalewa go nurtami; Achilles mimo pomocy Atheny i Neptuna w największem niebezpieczeństwie; wreszcie Hefestos na rozkaz Hery staje do walki z Xanthem i całą rzekę płomieniem wysusza. — Pojedyncze walki bogów między sobą, po których na Olimp wracają, Apollo do Iliony. — Broniąc Achillowi przystępu do Iliony, wysyła przeciw niemu Agenora; gdy ten Achillesowi podołać niemoże, ukrywa go Apollon w mgle, a sam w postaci Agenora udaną ucieczką zwodzi Achilla, by go odwieść od bram trojańskich. W ciągu tego wojsko Trojańskie do Iliony się chroni.
Achilles zmiarkowawszy podstęp Apollina nawraca ku Ilionie. Na widok jego i Hektora stojącego zewnątrz bramy, Priam zaklina Hektora, by się schronił do miasta, Hekabe toż samo. Mimo to Hektor postanawia walczyć; w chwili jednakże stanowczéj traci odwagę i ucieka, aż wreszcie Athene w postaci Deifoba dodaje mu odwagi. — Ostateczna walka Hektora z Achillem i pokonanie pierwszego; ostatnie słowa i śmierć Hektora. — Tryumf wojsk Achajskich, lamenty Priama, Hekaby i Andromachy.
Przygotowanie do pogrzebu Patrokla, ułożenie stosu i spalenie zwłok. — Turnieje wyprawione na cześć Patrokla. — Wyścig na wozach, rozdanie nagród; bitwa na pięści, mocowanie, wyścigi piesze, walka ostra na dzidy i miecze. Rzucanie kulą żelazną, strzelanie z łuku, rzucanie dzirydami.
Po skończonych uroczystościach pogrzebowych, Achilles lamentuje nad utratą Patrokla i jeszcze się pastwi nad zwłokami Hektora. — Bogowie się litują i w końcu Zews nakazuje Thetydzie, by ona skłoniła syna do oddania zwłok za wykupem. — Iryda z polecenia Zewsa namawia Priama, by się sam udał do Achilla. — Odbycie drogi Priama do obozu z pomocą Hermesa. — Rozmowa Priama z Achillem; odwiezienie zwłok do Troi; lament narodu, Andromachy, Hekaby, Heleny. — Pochowanie zwłok Hektora.
