Jak skauci pracują/Wykaz
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Jak skauci pracują |
| Rozdział | Wykaz |
| Wydawca | nakładem autora |
| Data wyd. | 1914 |
| Druk | W. L. Anczyc |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Anglja, 1) całe państwo angielskie (British Empire), 31 milj. km.□ (30 razy więcej od hist. Polski), 36974 milj. ludn.; 2) królestwo Anglji (England), pd. część W. Brytanji, 131,631 km.□, 32½ milj. ludn. W. Brytanję i Irlandję nazywają Wyspami Brytyjskimi albo Zjednoczonym Królestwem, obejmującym królestwa Anglji, Szkocji i Irlandji oraz księstwo Walji.
Ciura, wyraz przyjęty w polskim skautostwie na oznaczenie chłopca, który jeszcze nie zdał egzaminu na żółtodzióba i nie złożył przyrzeczenia skautowego.
Czuwaj, ang. Be Prepared, dosł. »bądź gotów« (p. także str. 252), z polskich odpowiedników (bądź gotów, baczność, czujduch i i.) wydaje mi się najlepsze; stary zew polski, lepiej odpowiada temu, co chciał wyrazić B.-Powell: czuwaj! — aby nie zaskoczył cię wróg moralny czy fizyczny; czuwaj! — byś spełniał twoje obowiązki i wykonywał twoje postanowienia. Hasłem tym witają się i żegnają polscy skauci.
Drużyna, ang. Troop, dwa albo więcej patrolów pod jednym skautmistrzem, który dla zapewnienia ciągłości pracy ma mieć do pomocy podskautmistrza, przy 3 patrolach powinien mieć 2 podskautmistrzów. Przy drużynach powinno się zawiązywać Komitety Drużynne, które mają troszczyć się o fundusze dla drużyn, izby skautowe, obozowiska, prace dla skautów oraz mają przechowywać własność drużyn. Troop tłumaczono przez: drużyna, wojsko (dosłownie), korpus, oddział; »drużyna« jest najlepszym odpowiednikiem (drużyna Mieszka I i Chrobrego!) lepszym, niż w ang. Troop.
Drużynowy, zob. »Skautmistrz«.
Główna Kwatera Skautowa, ang. Boy Scout Headquarters, am. National Headquarters, franc. Comité National; ze względu na inne nazwy w skautostwie, wzięte ze słownictwa wojskowego, nawłaściwszą wydaje mi się nazwa »Naczelna Komenda Skautowa« z analog. "Miejscowa Komenda Skautowa« (n. p. Krakowska Kom. Sk.), »Komenda Skautowa Drużyny« (n. p. Kom. Sk. VII Lwowskiej Dr. Sk.). Tłumaczyłem w książce przez Główna Kwatera za innymi pisarzami; tłumaczenie nie zupełnie trafne, bo headquarters oznacza również zarząd przedsiębiorstwa handlowego i t. p. Zob. także »Rada Naczelna«.
Harcerz, harcerstwo i t. p., zob. »Skaut«.
Hierarchja organizacyjna —
|
Komisarze prowincjonalni z Radami Prowincjonalnymi.
|
Komisarze okręgowi.
|
Związki Miejscowe.
|
Drużyny.
|
Instruktor, ang. Instructor, otrzymuje zatwierdzenie od skauta naczelnego jeśli posiada dokładną znajomość jednego albo więcej specjalnych przedmiotów, których uczył skautów w swoim okręgu conajmniej przez miesiąc; gdy przestanie uczyć, musi zwrócić oznakę. Oznaka: lilijka z białą kitką na przodzie kapelusza.
Izba Skautowa, ang. Club Room, tłumaczono: lokal skautowy, pokój skautowy i i. Pokój przeznaczony wyłącznie na użytek drużyny albo patrolów, sprzątany i upiększany przez samych skautów.
Kapelan, ang. Chaplain, ksiądz, który ma się troszczyć o potrzeby religijne skautów; mianuje go związek miejscowy albo organizacja młodzieży, która zawiązała drużynę skautową. Ubiór komisarza skautowego. Oznaka: krzyż czarny na kieszeni na piersiach; w ubraniu zwyczajnym — szpilka z lilijką zieloną emaljowaną, nad którą krzyżyk.
Komisarze, ang. Commissioner, wyżsi oficerowie skautowi. Komisarz prowincjonalny (wojewódzki, County Commisioner) mianowany przez Główną Kwaterę, jest jej reprezentantem w każdej prowincji (hrabstwie, województwie). Komisarz okręgowy (District Com.), mianowany na polecenie komisarza prowincjonalnego, pracuje pod jego kierunkiem w oznaczonym okręgu skautowym. Podkomisarze prowincjonalni i okręgowi (Assistant County Com., Ass. District Com.), mianowani w razie potrzeby do pomocy komisarzów. Komisarze mają obowiązek: a) dokonywać przeglądów drużyn, służyć radami skautmistrzom, tak, aby ci prowadzili drużyny na zasadach wyłożonych w Scouting for Boys, b) sprawdzać wiadomości posiadaczy oznak, z prawem odbierania oznak, jeśli wiadomości są niedostateczne, c) dbać o harmonijną spółpracę wszystkich związków i skautmistrzów w danym okręgu, d) przedstawiać Głównej Kwaterze do nominacji i do degradacji oficerów oraz zawiązywać albo zawieszać działalność związków i drużyn, e) wspierać i wzywać do popierania Ruchu w danym okręgu, f) pozwalać na tworzenie drużyn morskich po upewnieniu się, że zapewniono im potrzebne środki bezpieczeństwa. Ubiór: kurtka wojskowa z sukna khaki z 4 kieszeniami zapinanymi na guziki i z wykładanym kołnierzem marynarkowym, biały kołnierzyk i zielony krawat, spodeńki po kolana lub »bryczesy« zapinane poniżej kolan, kapelusz skautowy. Oznaka: lilijka w srebrnym krążku z kitką purpurową po lewej kapelusza i szpilka komisarska. Wyraz »komisarz« możliwy do wprowadzenia do naszego słownictwa skautowego, ma już prawo historyczne.
Lekarz skautowy, ang. Surgeon, lekarz, który ofiaruje swą pomoc jednej albo więcej drużynom. Oznaka: czerwony krzyżyk na białym krążku w klapie marynarki.
- Miary długości angielskie:
1 cal (inch) = około 2,5 cm.
1 stopa (foot) = 12 cali = ok. 30,5 cm.
1 jard (yard) = 3 stopy = ok. 91,5 cm.
1 sążeń (fathom) = 6 stóp = ok. 1,83 m.
1 mila ang. (mile) = 1760 jardów = ok. 1,609 km.
1 stopa□ = ok. 0,093 m².
1 mila ang.□ = ok. 2,59 km.□ =
Młodzik, zob. »Żółtodziób«.
Monety angielskie i w przybliżeniu ich wartości w walucie rosyjskiej, austryjackiej i niemieckiej.
| 1 pens (d) | = | 4
|
kop. | = | 10
|
hal
|
= | 8
|
fen.
|
| 1 szyling (s) = 12 d. | = | 47
|
»
|
= | 1,21
|
kor.
|
= | 1,02
|
mk.
|
| 1 funt szterling (Ł) = 20 s. | = | 9,41
|
rb.
|
= | 24,30
|
»
|
= | 20,42
|
»
|
| 1 gwinea (guinea) = 21 s. | = | 9,88
|
rb.
|
= | 25,52
|
»
|
= | 21,44
|
»
|
Ochotnik, p. »Żółtodziób«.
Oficerowie skautowi, podskautmistrzowie, skautmistrzowie, komisarze oraz członkowie Głównej Kwatery. Oficerki — pracowniczki skautowe, podskautmistrzynie i t. d.
Oznaka służby, ang. Service Badge, za każdy rok służby mogą skauci i skautmistrzowie nosić nad lewą kieszenią piersiową białą metalową gwiazdkę.
Oznaki Sprawności, ang. Proficiency Badges, dostępne dla skautów conajmniej 11 klasy, a w porozumieniu z komisarzem i dla skautmistrzów. Egzaminy sprawności zdaje się przed jednym conajmniej ukwalifikowanym egzaminatorem, wyznaczonym przez związek miejscowy. Badge tłumaczono przez odznaka (zab. austr.) albo oznaka; ostatnie jest odpowiedniejsze, gdyż są to raczej oznaki służbowe (oznaczające, że skaut jest patrolowym, umie strzelać i t. p.), a nie »odznaki«, jak n. p. ordery. Proficiency tłumaczono przez: egzamin honorowy, umiejętność, biegłość; w ostatni sposób sam dawniej tłumaczyłem, dopóki doświadczony pisarz polski nie zwrócił mi uwagi, że należy tłumaczyć przez »sprawność«; można być w czym »biegłym«, a nie robić tego dobrze; wyraz »sprawność« obejmuje i biegłość i dobre wykonanie.
Patrol, ang. Patrol, 6—8 zorganizowanych żółtodzióbów lub skautów, licząc już w tym patrolowego i zastępcę. Patrol powinien być jednostką we wszelkich zawodach i ćwiczeniach, a również poleca się tworzenie specjalizujących się patrolów »służby ambulansowej«, »pielegniarskich«, »strażackich« i t. d. (takie patrole mogą stawać na zbiórki ze swymi przyborami, a patrolowy w górnym rogu swej chorągiewki może wymalować oznakę sprawności,
w której patrol się specjalizuje). Tłumaczono często przez »zastęp«, biorąc ten wyraz z najnowszego słownictwa wojskowego, gdzie go użyto zamiast »sekcji« (¼ albo ⅓ plutonu, około 15 żołnierzy); i jedno i drugie zastosowanie starej nazwy »zastep« niewłaściwe, »zastęp« bowiem oznacza wojsko i słuszniej możnaby zastępem nazywać liczną drużynę. Wyraz »patrol« (ten patrol, tego patrolu, nie — »patroli«!) natomiast jest dawno spolszczony (z franc. patrouille), używany przez najlepszych polskich pisarzów, duchowi języka nie przeciwny, wyrugować się z polskiego słownictwa wojskowego nie da; mówi się »patrolować« i »patrolowy«.
Patrolowy, ang. Patrol Leader, Leader (wódz patrolu), mianowany przez skautmistrza na podstawie głosowania członków patrolu, dowódca patrolu. Oznaki: na lewej kieszeni koszuli mundurowej dwie pionowo naszyte taśmy, ½ cala szerokości; na przodzie kapelusza metalowa lilja skautowa z takąż wstążeczką z hasłem skautowym; w stroju cywilnym mała metalowa biała lilijka w dziurce od guzika na kurtce.
Podskautmistrz, ang. Assistant Scoutmaster, oficer skautowy, conajmniej 18 lat wieku, zresztą kwalifikacje, jak na skautmistrza, z wyj. obowiązku postarania się o izbę skautową. Ubiór skautmistrza, lecz na ramieniu pęk wstążek czerwonych (wiśniowych). Oznaka: jak skautmistrza, lecz kitka wiśniowa. Tłumaczono przez: przyboczny, podchorąży, pomocnik skautmistrza (dosłownie), pomocnik naczelnika, instruktor; nazwa »podskautmistrz« (wzgl. »podharcmistrz«) najodpowiedniejsza, analog, do podskarbi, podkomendant, podchorąży, podporucznik.
Polityka. Organizacja skautowa nie może mieć żadnego związku z jakąkolwiek organizacją polityczną, a skautom i oficerom skautowym nie wolno brać udziału w ubiorach skautowych w zebraniach lub demonstracjach o charakterze politycznym.
Pracowniczka skautowa, ang. Lady Worker, która a) zorganizowała drużynę skautów, prowadzi jej administracje i zapewniła sobie pomoc skautmistrza do ćwiczeń polowych, albo b) która uczy stale drużynę chłopców takich przedmiotów, których kobieta może skutecznie nauczać. Oznaka: broszka ze srebrną lilją skautową.
Prezydent prowincjonalny, ang. County President, zwierzchnik wszystkich skautów w danej prowincji (hrabstwie, województwie, kolonji), często dygnitarz lub magnat, mianowany przez Główną Kwaterę, Ubiór i oznaka, jak komisarzów. Gdyby w Polsce podobna godność okazała się pożyteczną, możnaby ją ochrzcić nazwą »marszałka wojewódzkiego«.
Przewoźnik, ang. Waterman, zostaje nim skaut morski po osiągnięciu oznaki »wioślarza« i »pływaka«. Oznaka: sznurek spleciony przez samego skauta.
Rada Naczelna, ang. Council, jest głównie ciałem reprezentacyjnym i (z wyj. Anglji) pochodzi z powszechnych wyborów. Jej Komitet Wykonawczy (Executive Committee) jest ciałem zarządzającym, odpowiedzialnym przed Radą N. Razem stanowią Główną Kwaterę.
Skaut, ang. 1) Scout, 2) Boy-Scout. 1) Scout jest starym wyrazem angielskim, który oznacza żołnierza wywiadowcę. Scout tym się różni od szpiega wojskowego, że zwykle swe zadania spełnia w mundurze, gdy szpieg nie nosi munduru; nie jest to jednak zasada niewzruszona, gdyż podręczniki dla skautów-żołnierzy każą im ćwiczyć się w przebieraniu i charakteryzowaniu i w takich warunkach polecają czynić spostrzeżenia i wywiady wśród ludności cywilnej. B.-Powell nazywa również skautami ludzi, których życie upływa na obronie Ojczyzny na kresach albo szerzeniu cywilizacji wśród dzikich, więc traperów w Ameryce Pn., policjantów konnych w Afryce Pd., odkrywców podbiegunowych i t. p. 2) Boy-Scout jest pojęciem stworzonym przez B.-Powella. Boy-Scout nie jest żołnierzem a przyjęcie nazwy Scout'ów przez zastępy młodzieży objętej nowym systemem wychowawczym było tylko możliwe wobec wielu godnych naśladowania przymiotów i praktyk owych żołnierzy, uroku romantyczności, jakim ich działania są otoczone oraz faktu, że najlepszy skaut-żołnierz był założycielem tego ruchu. Nowoczesny b.-powellowski Scout jest nowoczesnym rycerzem. Chłopiec, który chce nim zostać jest od 9 do 11 roku życia wilczęciem, w 12 roku przechodzi do Boy-Scout'ów najpierw (po zdaniu pierwszego egz. i złożeniu przyrzeczenia skautowego) jako żółtodziób, potym jako skaut 11 klasy, skaut 1 klasy, skaut królewski i wilk srebrny, albo, jeśli jest skautem morskim, jako przewoźnik, strażnik morski, skaut królewski morski i wilk srebrny; po 18 roku życia zostaje starszym skautem a jeśli wstąpi do służby skautowej może zostać członkiem oddziałów dla starszych skautów albo oficerem skautowym. Tłumaczenie wyrazu Scout i pokrewnych na polski nie jest ogólnie przyjęte. Wolałbym tłumaczyć wyraz
Scout, który ma określać »żołnierza wywiadowcę« albo niekiedy »żołnierza szpiega« przez »wywiadowca« (tłumaczono dotąd przez skaut, wywiadowca, zwiadowca, zagończyk). Wyraz Boy-Scout natomiast, który oznacza zasadniczo różne od poprzedniego pojęcie, wolałbym za Eug. Piaseckim tłumaczyć przez »harcerz« (dotąd tłumaczono przez: skaut [najczęściej], harcerz [również często], harcownik, wywiadowca, zwiadowca, zagończyk, piechur, wjuz, skałt). »Harcerz« albo »harcownik« jest starym wyrazem polskim, który oznaczał szczególnie dzielnego rycerza, albo żołnierza, który konno wyjeżdżał w pojedynkę, albo małymi grupkami »na harc«, na nieprzyjaciela, chcąc osobistym męstwem dodać swoim otuchy do walki; za Zygmunta III byli na dworze królewskim pod nazwą »harcerzy« wybrani rycerze, którzy stanowili królewską straż przyboczną i pobierali stały żołd. W ten sposób wyraz »harcerz«
łączy w sobie starą polską tradycję rycerską, której cechą nie było koniecznie »chodzenie luzem«; jako wyraz zamarły, nie wprowadzi dwuznaczności do języka, a natomiast starą i ładną nazwę polską odrodzi, dając jej nowoczesną treść, niewątpliwie godną dawnej. Mamy tedy w polskim »harcerzu« znacznie szczęśliwszy wyraz od angielskiego scout, który wprowadza do języka dwuznaczność i który swoją tradycją szpiegów nie może tak nęcić, jak myślą
o dawnym polskim harcerstwie. Mniemanie, że po angielsku scout może oznaczać co innego, a polski wyraz »skaut« znów co innego, jest fałszywe, ponieważ w żadnym słowniku polskim wyrazu »skaut« jeszcze niema, a pierwszy autor, któryby go chciał tam pomieścić, musiałby poszukać znaczenia tego wyrazu w angielskim; podobnie i polscy pisarze skautowi będą musieli ciągle jeszcze zaglądać do angielskich podręczników skautowych i tam znajdą dwa odrębne
znaczenia wyrazu »skaut«. Anglicy radzą sobie na to w ten sposób, że jedno znaczenie oddają wyrazami Scout albo Trained Scout, drugie zaś — Boy-Scout i Senior Scout; język polski jednak połączenia »skaut-chłopiec« nie zniesie. Dlatego mniemam, że należy wprowadzić polski wyraz na oznaczenie scout'a. Scouting (system wychowania, ogół skautów, ćwiczenia skautów) tłumaczono u nas przeważnie przez »skauting«, a w tej książce po raz pierwszy użyłem zamiast tego »skautostwo«. Wyraz »skauting« sprzeciwia się duchowi języka polskiego; można pisać z cudzoziemska scouting, ale chcąc spolszczyć tę nazwę, trzeba koniecznie dodać końcówkę polską, albo zasymilowaną przez język; najlepszym dowodem na to, że wyraz »skauting« nie może się przyjąć w naszym języku, jest bardzo powszechne zastępowanie go wyrazami »skaut« (tego skautu, w przeciwstawieniu do »skaut«-chłopiec, tego skauta) albo »skautyzm«; z różnych możliwości wybrałem nazwę »skautostwo« jako
najlepszą. Jeśli natomiast skautów-chłopców będziemy nazywali harcerzami, to scouting w bogatym języku polskim da się z łatwością przetłumaczyć na »harcerstwo« i »harce«. — Jedynym powodem używania w tej książce wyrazu »skaut« zamiast »harcerz« jest chęć nie popadnięcia w sprzeczność z dotychczasowymi urzędowymi nazwami lwowskimi, które n. p. »harcerzem« nazywają skauta królewskiego; te ostatnie jednak, mniemam, że będą zmienione — i dlatego pisze tu, jakie nazwy uważam za właściwsze. O ile wyraz »skauting« brzmi w polskim źle, to wyrazy »skaut« (nie »skałt« !), »skautostwo«, »skautować« i t. p. są spolszczeniem obcego wyrazu, można je przeto, dopóki powszechnie się nazwa polska nie przyjmie, bez obrazy języka używać.
Zestawiając wszystkie te nazwy, w ten sposób je tłumaczę:
| Scout (żołnierz) | skaut, wywiadowca | wywiadowca |
| Scouting (wywiady wojenne) | skautowanie | wywiady |
| Boy-Scout | skaut | harcerz |
| Second-class Scout | skaut II klasy | harcerz II klasy |
| First-class Scout | skaut I klasy | harcerz I klasy |
| Kings Scout | skaut królewski | harcerz królewski |
| Sea Scout | skaut morski | flisak |
| Scouting (system wychowania) | skautostwo | harcerstwo |
| » (ogół skautów) | —
|
harcerstwo (anal.: »rycerstwo«) |
| » (ćwiczenia) | skautowanie | harce, harc, harcowanie |
| Scoutcraft | rzemiosło skautowe | rzemiosło harcerskie |
| Sea Scouting | skautostwo morskie | flisactwo |
| to scout, to go scouting | skautować | harcować, iść na harc |
| Scout’s | skautowy | harcerski |
| scout (scoutlike) | skautowski (po skautowsku) | harcerski (po harcersku) |
| Scoutmaster | skautmistrz | harcmistrz |
| Lady Scoutmaster | skautmistrzyni | harcmistrzyni |
| Chief Scoutmaster | skautmistrz naczelny | harcmistrz naczelny |
| Chief Scout | skaut naczelny | harcerz naczelny |
| Girl-Scout, Girl Guide | skautka | harcerka |
Skaut drugiej klasy, ang. Second-class Scout, po służbie conajmniej miesięcznej jako żółtodziób i zdaniu egzaminu (pierwsza pomoc i bandażowanie, alfabet Morsego i semaforyczny, tropienie i spostrzegawczość, krokiem skautowym milę ang. w 12 minut, zapalanie ogniska w polu i gotowanie w blaszance skautowej, 6 d. w kasie oszcz., posługiwanie się kompasem). Oznaka (wytkana wstążeczka z napisem Be Prepared) na lewym ramieniu powyżej łokcia.
Skaut królewski, ang. King's Scout zostaje nim skaut I klasy po osiągnięciu 4 oznak sprawności (p. str. 19). Oznakę (wytkana korona) nosi nad oznaką skauta I klasy.
Skaut królewski morski, ang. King's Sea Scout, zostaje nim skaut I klasy, który osiągnie oznaki strażnika morskiego oraz strażnika pobrzeżnego, sternika albo rybaka morskiego. Oznakę stanowi korona morska nad oznaką skauta I klasy.
Skaut naczelny, ang. Chief Scout, najlepszy skaut danego kraju lub okręgu, podkomendny zwykle tylko prezydenta skautowego. B.-Powell jest powszechnie uważany za wszechbrytyjskieg skauta naczelnego, a często za światowego sk. n.; jest to jego tytuł nieurzędowy i popularny (tytuł urzędowy: przewodniczący Rady Naczelnej). W Anglji podobne tytuły nadano następcy tronu (sk. n. Walji) i Beresfordowi (sk. n. morski); po kolonjach każda prawie prowincja ma swego skauta naczelnego prowincjonalnego a również i niektóre miasta. Nie wszystkie narodowe skautostwa mają swoich sk. nacz.
Skaut pierwszej klasy, ang. First-class Scout, po egzaminie przed ukwalifikowanym egzaminatorem wyznaczonym przez związek miejscowy (pływanie, i s. w kasie oszczędności, sygnalizacja, wycieczka z obozowaniem, ratownictwo, gotowanie, czytanie map, rąbanie drzewa albo pokazanie własnej roboty stolarskiej, ciesielskiej lub w metalu, ocena odległości, powierzchni, wielkości, wysokości i ciężaru, przyprowadzenie żółtodzióba do drużyny). Oznakę (wytkana lilja) nosi się nad oznaką skauta II klasy.
Skaut wprawny, ang. All-round Scout, zostaje nim skaut królewski po zdobyciu a) 6—, b) 12—, c) 18 oznak sprawności. Oznaka: podwójny sznurek na prawej piersi, który w pierwszym wypadku jest żółty i zielony, w drugim — czerwony i biały w trzecim — złoty.
Skautmistrz, ang. Scoutmaster, kierownik albo spółkierownik drużyny. Kwalifikacje: a) ogólna znajomość podręcznika Scouting for Boys, dokładna — Prawa Skautowego, b) dobre zrozumienie podstaw religijnych i moralnych ruchu, c) taki zawód i taki charakter, któreby zapewniały dobry wpływ moralny na chłopców i dostateczną stałość do wykonywania pracy z energją i wytrwałością, d) conajmniej 20 lat wieku, e) możność zapewnienia izby skautowej na zebrania skautów, f) trzy miesiące próbnej służby w drużynie. Oznaka: lilja skautowa w srebrnym krążku z zieloną kitką, po lewej kapelusza. Wyraz Scoutmaster tłumaczono dotąd przez: drużynowy, naczelnik, harcmistrz, skautmistrz, skautmaster; uważam za lepsze tłumaczenia: »skautmistrz« albo »harcmistrz«. »Drużynowy« jest w najnowszym sokolim słownictwie wojskowym nazwą zamiast »kapitana«, wyraz »skautmistrz« odróżniać będzie od tego pojęcia wojskowego, mówi odrazu o charakterze tego oficera (mistrz w skautowaniu) oraz wzbogaci język ładną nazwą (analog, do: cechmistrz, zegarmistrz, i t. p.). — Ubiór skautmistrza w obozie różni się od ubioru skautów tylko pękiem białych wstążek na lewym ramieniu; na paradach (albo w salonie) jest przepisana koszula mundurowa i spodenki po kolana, jednakże jest dozwolona kurtka komisarza (wówczas biały kołnierzyk i zielony krawat), spodnie zapinane pod kolanami i pończochy albo sztylpy skórzane; pożądana peleryna nieprzemakalna albo takiż płaszcz; w braku munduru wolno nosić zwyczajne ubranie z przepisanymi oznakami i kapelusz skautowy.
Skautmistrz honorowy, ang. Honorary Scoutmaster, tytuł udzielany wyjątkowo skautmistrzom, którzy przestali kierować drużynami ale chcą pozostać z nimi w związku; niekiedy tytuł ten na polecenie komisarza mogą otrzymać i inni. Ubiór i oznaki, jak skautmistrza.
Skautmistrzyni, ang. Lady Scoutmaster; przy specjalnych warunkach może kobieta być mianowana (na polecenie komisarza okręgowego) skautmistrzynią albo podskautmistrzynią w drużynie chłopców, którą sama zorganizowała. W drużynach dziewcząt stopień ten jest naturalny. Ubiór ten sam co skautmistrza, tylko zamiast spodni, suknia z sukna khaki albo granatowego z dwiema kieszeniami po bokach, zapinanymi na guziki.
Skautostwo, zob. »Skaut«.
Strażnik morski, ang. Coastwarden, zostaje nim »przewożnik« po osiągnięciu oznak »sygnalisty« i »ratownika«. Oznakę stanowi kotwica na wstążce na kapeluszu między słowami Sea a Scout.
Ukłon skautowy na całym świecie: 3 palcami a) do czoła lub kapelusza przed oficerami skautowymi i zwierzchnikami, b) do ramienia — przed kolegami-skautami. Ukłon wilcząt: 2 palcami, jak wyżej. Od niedawna wprowadzono w wielu polskich drużynach ukłon dwoma palcami na wzór dawnych wojsk napoleońskich i polskich z r. 31; w ten sposób kłaniają się członkowie Polow. Dr. Sok., Polsk. Dr. Strzel, i Zw. Strzel. — ale ponieważ skauci nie stanowią organizacji militarnej więc powinni zachować międzynarodowy ukłon skautowy. 3 palce przy ukłonie skauta mają przypominać 3 punkty przyrzeczenia skautowego; 2 palce w ukłonie wilczęcia — 2 punkty jego przyrzeczenia.
Usługa przyjacielska, ang. good turn, przetłumaczyłem (1911) źle na »dobry uczynek« a ten błąd powtarzali za mną inni pisarze (podobnie błędnie przetłumaczono na kilka innych języków); usługa przyjacielska musi być wyświadczony komuś (można spełnić wiele dobrych uczynków, z których żaden nie będzie przyj. usł. i na odwrót drobna usługa nie odpowiada jeszcze wartości dobrego uczynku, często jest obowiązkiem); złe tłumaczenie przyczyniało się do częstego niezrozumienia istoty przyj. usł. Sam odkryłem błąd, a lepsze tłumaczenie uwzględniono już przy układaniu prawa skaut, w Krakowie (1913) i we Lwowie (1914).
Wilczę, ang. Wolf Cub, chłopiec między 9 a 12 rokiem życia, ćwiczony na zasadach skautostwa (zob. str. 273 (274).
Wjuz, nazwa nadana na początku r. 1911 skautom w Stryju (woj. Ruskie); utworzył ją samorzutnie uczeń gimnazjum, Mich. Kaczorowski, biorąc litery początkowe wyrazów hasła legjonów: »wolność, jedność, ufność, zgoda będą hasłem naszym«. Mówiło się też w Stryju o prawie wjuzowym (prawie skautowym), regulaminie wjuzowania, wjuzowaniu po polach i lasach i t. p.
Wskazidroga, ang. pathfinder. Wyraz »przewodnik« nie uwydatniałby subtelności tego pojęcia oraz wyrazu, który zastosowano tylko w skautostwie. Tłumaczyłem dawniej przez »drogowskaz«, co jednak może powodować nieporozumienie (n. p. »ustawiłem na drodze 3 drogowskazy« — skautów, czy słupy?). Wskazidroga, analog. do wodzirej, zerwikaptur, wojewoda (wojeć = wojować + woda = wódz).
Wymiarka = skala, w zab. austr. często »podziałka«; podziałka liczbowa lub linjowa = wyrażenie wymiarki liczbowe albo linjowe. Wyraz przyjęty przez Kom. Jęz. przy Warsz. Tow. Techn.
Wywiadowca, zob. »skaut«.
Zastęp, zob. »Patrol«.
Zastępca, ang. Second (dawniej Corporal, kapral), dobiera go sobie do pomocy patrolowy z pomiędzy członków patrolu: komendant patrolu w nieobecności patrolowego probowano u nas tłumaczyć przez »kapral« albo »starszy«, biorąc te nazwy z wojska. Oznaka: na lewej kieszeni mundurowej pionowo naszyta biała taśma, ½ cala szerokości.
Zjednoczone Królestwo, zob. Anglja.
Żółtodziób, ang. Tenderfoot, zostaje nim chłopiec (ciura) między 12 a 18 rokiem życia po zdaniu pierwszego egzaminu (znajamość prawa skautowego, znaków sk. i ukłonu sk., składu chorągwi narodowej, wiązanie 7 węzłów) i złożeniu przyrzeczenia skautowego. Tłumaczono przez: ochotnik, żółtodziób, młodzik, delikatna nóżka, fryc; może »żółtodziób« będzie najlepsze choć również jest dobrą nazwa »młodzik«. Oznaka: mała mosiężna lilijka nad lewą kieszenią koszuli mundurowej, albo z lewej strony kurtki cywilnej (powinien nosić zawsze, by oznaka przypominała mu, że na każdym miejscu ma być skautem).
