Kodeks honorowy i reguły pojedynku/Rozdział II

	<<< Dane tekstu >>>
Autor	Zygmunt A. Pomian
Tytuł	Kodeks honorowy i reguły pojedynku
Wydawca	Księgarnia Polska
Data wyd.	1899
Druk	Drukarnia Narodowa w Krakowie
Miejsce wyd.	Lwów
Źródło	Skany na Commons
Inne	Cały tekst; Pobierz jako: EPUB • PDF • MOBI
	Indeks stron

›››

ROZDZIAŁ II.

O obrazie.

§ 7. Obrazy, mogące dać powód do pojedynku, dzielimy na trzy stopnie: na a) lekką, b) ciężką, c) bardzo ciężką.
§ 8. Obraza pierwszego stopnia ma miejsce, gdy kto zadraśnie czyjąś miłość własną słowem, pismem, drukiem, gestem, nie poniżając jednak jego stanowiska i nie ubliżając czci jego.
Brak uprzejmości nie jest obrazą. Kto za brak uprzejmości zostaje obrażonym, ma prawo uważać się za obrażonego.
Nierozmyślne, z niezręczności wynikające ubliżenie komuś, może być poczytywane za obrazę, jeżeli po niem nie następuje przeproszenie.
§ 9. Obraza drugiego stopnia ma miejsce, gdy się jest zelżonym lub posądzonym o pogardliwe przymioty.
Kto za obrazę pierwszego stopnia zostaje zelżonym, ten ma prawa obrażonego.
§ 10. Obraza trzeciego stopnia ma miejsce, gdy się zostaje uderzonym.
Za uderzenie uważa się każde lekkie bodaj dotknięcie z zamiarem uderzenia; zamiar decyduje.
Kto za obrazę drugiego stopnia zostaje uderzonym, ten ma prawa obrażonego.
Kto na uderzenie odpowiada również uderzeniem, [19]zachowuje prawa obrażonego — choćby uderzenie, którem odpowiedział na prowokacyę, było silniejszem, a nawet przeciwnika zraniło; prowokacya decyduje.
Do kategoryi trzeciego stopnia można zaliczyć obrazę rodziny, żony, córki, siostry, damy, której się towarzyszy, choćby zamiar uderzenia był tu wykluczony; bezwarunkowo zaś należy do tej kategoryi obraza słowna kobiety, rodziny lub mężczyzny, zdolna podkopać ich dobrą sławę całkowicie (posądzenie kobiety o niemoralny stosunek, uwiedzenie, posądzenie kogoś o oszustwo, podłość etc.).
§ 11. Za jednę i tę samą obrazę jeden raz tylko może być udzielona satysfakcya.
§ 12. Ma prawo odmówić satysfakcyi:

a) obrażający kogoś pod wpływem silnego a bezwarunkowo słusznego wzburzenia (np. małżonek policzkujący, wogóle karzący uwodziciela żony);

b) ciskający komuś zarzuty, na które ofiarowuje dowód prawdy przed sądem karnym;

c) kto zostaje obrażony bez żadnego racyonalnego powodu (np. przez pijanego, awanturnika; wówczas najlepiej oddać sprawę sądowi);

d) kto zostaje prowokowanym z powodu sprawy, raz już w drodze honorowej załatwionej (np. przez członka klubu za obrazę tegoż klubu — po odbyciu już jednego pojedynku z innym członkiem dla zmycia tej obrazy, dalej przez członka pewnej rodziny, grupy przyjaciół, z powodu sprawy raz już załatwionej etc.);

e) urzędnik i człowiek publiczny, (poseł, adwokat, publicysta, przysięgły etc.) który sprawia komuś przykrość objektywnem spełnieniem swego obowiązku, a zato wyzwany;

f) chorzy i ludzie, którzy przekroczyli 60 rok życia, o ile nie są prowokantami;

g) obrażony przez nie-gentlemana (§ 2). Sprawę w tym wypadku należy oddać na drogę sądową;

h) kto zostaje prowokowany przez kogoś za odmówienie pożyczki;

i) obrażony, który z powodu choroby nie włada bronią;

k) wyzwany przez człowieka, z którym go łączy pokrewieństwo pierwszego stopnia;

l) głowa rodziny, sprowokowana za odmówienie ręki córki, siostry, wychowanki.

§ 13. W wypadkach, kiedy trudno rozstrzygnąć, kto jest obrażonym a kto obrażającym, kwalifikacyę czynu pozostawia się sekundantom, a ci powinni prawa obrażonego przyznać w pierwszym rzędzie temu, kto ponosi największą szkodę moralną.
§ 14. Za obrazę wyrządzoną w prasie, odpowiedzialnym jest autor artykułu; jeśli redaktor nie chce go wymienić — odpowiada on sam, względnie wydawca.
§ 15. Przy obrazach zbiorowych obowiązują następujące prawidła:

a) jeżeli ktoś obraża całe stowarzyszenie, klub, korporacyę, rodzinę, wówczas ciało to deleguje jednego tylko reprezentanta do rozprawy honorowej; w razie zgłoszenia się kilku, należy przyjąć wyzwanie tego, który zgłosił się pierwszy, lub zarządzić losowanie;

b) gdy ciało zbiorowe obrazi jednego, wówczas obrażony wybiera do satysfakcyi tego, który stoi na czele; jeżeli to trudno rozstrzygnąć — zarządza się losowanie;

c) obraziwszy kilka osób — daje się satysfakcyę tej, wobec której nastąpiła obraza najcięższa; przy obrazach równych — tej, która została obrażoną pierwsza.

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Wilhelm Feldman.