Stać, 1)
S. do stołu = usługiwać do stołu; 2) wisieć, unosić się nad kim, zagrażać komu (przeklęctwo stoi nad głowami ich); 3)
S. u prawa, w prawie = być obecnym w sądzie, na sprawie; 4) dobra stojące, mienie stojące = nieruchomość; 5)
S. na czem = zostawać (jagoda winna 6 dni ma stać na macicy); 6) być wystawionym (wielkie państwa stoją fortunie na celu); 7)
S. oczom czyim = snuć się przed czyjemi oczyma (przyszłość błyszcząca stoi oczom moim); 8) trwać, ciągnąć się, odbywać się (bitwa, koncyljum, jarmark stoi);
S. w rozmowie; 9)
S. u kupca, rzemieślnika = terminować; 10)
S. w czem, na czem, przy czem = trzymać się czego, obstawać przy czem, nie odstępować od czego (
S. na pierwotnem zeznaniu, przy słowie); 11)
S. za kim, za czym = być po czyjej stronie; przemawiać za kim, za czym (S. za naszą sentencją); 12)
S. jak = wydawać się, wyglądać, prezentować się (ogród sadzony we dwa rzędy dobrze stoi; kobieta płcią, brwiami dobrze stała); 13) na czem = zasadzać się, polegać (piękność na mniemaniu stoi); 14)
S. za co = ręczyć, odpowiadać (
S. za szkodę); 15) być wartym, kosztować, ważyć (zapłacić co, jak stoi; nie stoi 20 groszy; przyjaciel więcej stoi, niż...; kazał zapłacić drwa, za co stały; filozofowie za nic u niego nie stoją; więcej mię stoi, niż gdybym w kramie kupił); 16)
S. na czem, po czem, o co = uprzeć się, usadzić się, nastawać, uwziąć się na co, dybać na co (
S. na tym, aby wiarę stłumić, aby miasta dobyć; S. komu na gardło, S. o zdrowie komu; słowo na krew stojące = grożące śmiercią; stał mu po koronie); 17) staje, zstaje mię na co = stać mię, mam na co; 18)
S. o pannę = starać się, konkurować o nią; 19) stoi za nasze = staje się podług naszego życzenia; 20)
S. roki albo w rocech = stawić się na roki, stanąć na termin.
S. się, 1) albo
zstać się, dokonać się, wypełnić się, skończyć się (stał się wszystek wiek Lamechów, 777 lat); 2)
S. się, w co = przemienić się, przedzierzgnąć się, przeobrazić się (Cyanna w stok się w okamgnieniu stała); 3)
S. się, w co = nabyć czego, zostać obdarzonym czem (natchnął w twarz Jadama tchnienie żywota, i stał się człowiek w duszę żywiącą); 4)
S. się gdzie = stanąć, stawić się (S. się w urzędzie).
Strona w Wikisłowniku
