Podatek, opłata, wnoszona w różny sposób przez obywateli na rzecz państwa dla zaspokojenia jego potrzeb:
p. bezpośredni = płacony przez osoby z racji ich majątku, zajęcia, stanowiska i t. p.;
p. pośredni = płacony przy spożywaniu produktów zbytku lub użytku codziennego, np. akcyza od trunków, tytuniu, zapałek, inaczej podatek konsumcyjny;
p. dochodowy = zależny od wysokości dochodu poszczególnych obywateli;
p. przemysłowy = pobierany od przemysłowców;
p. domowy = od nieruchomości miejskich, inaczej podymne;
p. komorniany a. mieszkaniowy = od wysokości opłacanego komornego w miastach, nakładany na lokatorów;
p. gruntowy = od właścicieli ziemskich;
p. repartycyjny = oznaczający wysokość podatku, przypadającego na gminę, okrąg, miasto i t. p.;
p. osobisty = poduszne, pogłówne;
p. od towarów, sprowadzanych z zagranicy = cło;
p. spadkowy = opłata, pobierana od spadkobierców na rzecz skarbu;
p. stemplowy = opłata, uiszczana w formie marek przy kwitach, rachunkach, podaniach, kontraktach i t. p.