Słowo, wyraz; mowa, zdolność mówienia, wymowa; część mowy odmienna, wyrażająca czynność a. stan osoby a. przedmiotu, czasownik; w
lm.,
s-a, = czcza, pusta gadanina;
s-a do piosenki, do arji = tekst słowny podłożony pod muzykę; mądrej głowie dość dwie
s-ie = rozumnemu nie trzeba długo tłumaczyć; dobrego, poczciwego
s-a mu nie dał = pochwały, zachęty serdecznej; marnego, złego
s-a nie powiedziałem = nie zrobiłem najlżejszej wymówki; nie da sobie
s-a powiedzieć = zrobić uwagi; na jedno
s. go słucha = odrazu; od słów do uczynków = o szybkim urzeczywistnianiu przyrzeczeń, zamierzeń; od słów do bójki, do kijów = zwada kończy ś. bijatyką; od
s-a do
s-a = rozgadawszy ś., porozumiawszy ś. słownie, posprzeczawszy ś.; ani
s-a więcej! = nic nie mów; ani
s-a! = to prawda, niema co mówić; jeśli mi
s. piśniesz! = siedź cicho, nic nie mów, bo będzie z tobą źle!; i
s-a nie powiedział = nie odezwał ś.; na te
s-a = po tym powiedzeniu; ozwał ś. w te
s-a, temi
s-y = tak powiedział; powiedzieć co w dwu
s-ach, ubić interes w dwu
s-ach = krótko, węzłowato, bez niepotrzebnej gadaniny;
s-em = krótko mówiąc, nie rozwodząc ś.; to moje ostatnie
s. = najdalej idące ustępstwo (przy targach, przy układach);
s. w
s., co do
s-a = dosłownie, nic nie zmieniając; chwytać za
s-a = korzystać z niezręcznie użytego wyrazu;
s. po
s-ie = dokładnie, nic nie opuszczając; zwymyślać ostatniemi
s-ami, od ostatnich słów = złajać ordynarnie, brutalnie;
s-em, w
s-ie = formalnie, nieistotnie, nierzeczywiście; wedle słów Pisma Św., wedle słów mędrca, poety = jak mówi Pismo Św., mędrzec, poeta; nie móc przemówić
s-a = być silnie wzruszonym; przyjść do
s-a = uzyskać możność wypowiedzenia ś., zabrać głos; opowiadać swojemi
s-ami = nie dosłownie; powiedz za mną dobte
s. = wstaw ś.; dobre
s. = łagodna, grzeczna mowa;
s. Boże = Pismo Św., Ewangielja; chrześcijańskie pozdrowienie: niech będzie pochwalony Jezus Chrystus;
s. stało ś. ciałem = Chrystus wcielił ś. w człowieka;
przen., mówi ś. żartobliwie, kiedy przybędzie nagle ten, o którym ś. przed chwilą mówiło; przyrzeczenie, zobowiązanie, zapewnienie ustne:
s. honoru,
s. szlacheckie,
s. uczciwości,
s. najświętsze,
s. uczciwego człowieka;
s. daję!,
s.! = przyrzekam uroczyście; na moje
s. = na moją odpowiedzialność; uiścić ś. w
s-ie, stawić ś. na
s-ie, dotrzymać
s-a = dotrzymać przyrzeczenia, zobowiązania; dawać towar na
s. = na kredyt; pożyczać na
s. — bez rewersu, bez kwitu; wierzyć, ufać na
s. = bez piśmiennego zobowiązania; trzymam cię za
s. = polegam na twym przyrzeczeniu; panna dała mu
s. = przyjęła konkurenta; już po
s-ie = po przyrzeczeniu wzajemnym pobrania ś.; zwolnić kogo ze
s-a = z zobowiązania; cofnąć swoje
s. = cofnąć przyrzeczenie.