Strona, powierzchnia jakiegoś przedmiotu, oglądana z pewnego punktu, zwrócona w pewnym kierunku: po prawej
s-ie, po lewej
s-ie = na prawo, na lewo od kogo, od czego; prawa
s. materjału = lice, lewa
s. = nice; z tej
s-y czego = przed czym; z tamtej
s-y czego = za czym, z za czego; ze wszystkich
s-n = zewsząd; przejechać na drugą
s-ę = na przeciwny brzeg (np. rzeki); przejść na drugą
s-ę ulicy = na przeciwległy trotuar;
s. w książce, w kajecie = stronica; punkt wyjścia, z którego coś uważamy, wzgląd, pod którym coś rozważamy: z jednej
s-y to jest dobre, ale z drugiej złe = pod jednym względem; zła i dobra
s. czego = ujemny i dodatni przymiot; badać co ze wszystkich stron = pod każdym względem, wszechstronnie; miejsce, leżące na boku, ubocze, ustronie, miejsce bardziej oddalone, dalsza okolica;
s-ami grzmi = w niedalekiej okolicy; iść na
s. = na bok z potrzebą naturalną; ze
s-y mu to doniesiono = ubocznie, od obcych ludzi; po
s-ach to opowiadano = pokątnie; brać kogo na
s-ę = na osobność;
żart na
s-ę = mówmy poważnie; na
s-ę! = z drogi!, na bok!; na
s-ie = na boku, po brzegach książki; w sztuce dramatycznej: objaśnienie dla aktora, że ma mówić niby to do siebie, jakby głośno myśląc; pożytek, korzyść, interes: każdy na swoją
s-ę ciągnie = myśli o swoich korzyściach; skłaniać ś. na czyjąś
s-ę = trzymać czyją
s-ę = trzymać z nim, przemawiać za nim, na jego korzyść, opowiadać ś. za nim; być czyimś stronnikiem; partja, stronnictwo, koterja;
s. w sądzie = pozywający a. pozwany, jeden z procesujących ś.; jeden z uczestników sporu, zatargu, walki; jedna z armji walczących; kierunek. w którym ś. patrzy a. dąży: cztery
s-y świata,
s. południowa, północna i t. d.; iść na cztery
s-y świata = nie mieć określonego kierunku drogi, tułać ś., wałęsać ś.; rozpędzić na cztery
s-y świata w nieładzie, w rozsypce; iść w
s-ę lasu, łąki = ku lasowi, ku łące i t. d.; kraj, kraina, okolica, miejscowość:
s-y rodzinne, swoje
s-y = miejsce urodzenia, obce
s-y = obczyzna; w
gram.,
s-a czynna,
s-a bierna = formy konjugacji czasowników, wyrażające stosunek czynności do podmiotu i przedmiotu; struna.