M. Arcta Słownik ilustrowany języka polskiego/Swój

<<< Dane tekstu >>>
Autor Michał Arct
Tytuł M. Arcta Słownik ilustrowany języka polskiego
Wydawca M. Arct
Data wyd. 1916
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne S – wykaz haseł
S – całość
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

Swój, odnoszący ś. do osoby działającej, stanowiący jej własność, odnosi ś. do wszystkich trzech osób i obu liczb, np. mam s. (zamiast mój), masz s. (zam. twój), ma s., mamy swoje (zam. nasze), macie swoje (zam. wasze), mają swoje; własny, nie cudzy: na s-e uszy to słyszałem; o s-im tylko myśli = o własnych korzyściach; troszcz ś. o swoje sprawy = o własne; robić co na s-ją rękę = podług swego zamiaru, uznania, na s. rachunek, oddzielnie od innych; s-a wola = własna wola; każdy w swoją stronę ciągnie, swoje porze = ma na celu korzyść osobistą; przyzwoity, właściwy, odpowiedni, stosowny: w s-im czasie = we właściwym czasie, kiedy pora odpowiednia nadejdzie; co nie swego czasu bywa, jest nietrwałe = w niewłaściwej porze, nie w czas; nie w s-im humorze, nie w s-im sosie być = być usposobionym nie tak jak zwykle; naturalny, przyrodzony, nie przypadkowy, nie gwałtowny: umrzeć s-ą śmiercią; miejscowy, krajowy, tuziemny, swojski; sobie właściwy: krzyczy nie s-im głosem; współczesny: w s-im czasie, s-go czasu był to autor poczytny = za życia; zwyczajny, zwykły, pospolity, codzienny: to s-a rzecz = nic nadzwyczajnego; znalazł s. s-go = spotkali ś. dwaj ludzie podobni do siebie z charakteru, zwłaszcza gdy obaj są chytrzy, podstępni; s. do s-ego ciągnie, lgnie = ludzie blizcy sobie urodzeniem, majątkiem, charakterem sympatyzują z sobą; jestem nie s. = niezdrów; nie swojo mi = jestem niespokojny; po s-mu = według swojego widzimisię, zgodnie ze swoim nałogiem; s-e = swoja własność, swoje mienie; stać twardo przy s-em = upierać ś. przy swoich żądaniach, warunkach; pop, czart s-e, a chłop s-e = każdy po swojemu mówi a. czyni; już zaczyna s-e = figle, psoty, psikusy, a. zaczyna czynić a. mówić wedle swego nałogu; zwróćmy do s-go = do naszej sprawy; dokonać s-go, postawić na s-im = dopiąć celu; masz za swoje! = dobrze ci tak!, słuszna dostała ci ś. kara; dostało mu ś. za s-e = został ukarany; pilnuj swego nosa = nie wtrącaj ś. do innych; wychodzić na s-em = nie tracić, mieć zysk w interesie; chcę mu oddać za s-e = zemścić ś. na nim, odpłacić mu; przychodzić do s-go = zyskiwać, cieszyć ś. powodzeniem; rzecz., człowiek swój, swojak, rodak; dobrze żyć między s-mi = w ojczyźnie; w stronach rodzinnych; hetman pośpieszył królowi na pomoc z garstką swoich = to jest żołnierzy; stronnik, partyzant, członek tejże partji, frakcji, koterji; przyjaciel, zaufany, powiernik, poplecznik.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Michał Arct.