Swój, odnoszący ś. do osoby działającej, stanowiący jej własność, odnosi ś. do wszystkich trzech osób i obu liczb, np. mam
s. (zamiast mój), masz
s. (zam. twój), ma
s., mamy swoje (zam. nasze), macie swoje (zam. wasze), mają swoje; własny, nie cudzy: na
s-e uszy to słyszałem; o
s-im tylko myśli = o własnych korzyściach; troszcz ś. o swoje sprawy = o własne; robić co na
s-ją rękę = podług swego zamiaru, uznania, na
s. rachunek, oddzielnie od innych;
s-a wola = własna wola; każdy w swoją stronę ciągnie, swoje porze = ma na celu korzyść osobistą; przyzwoity, właściwy, odpowiedni, stosowny: w
s-im czasie = we właściwym czasie, kiedy pora odpowiednia nadejdzie; co nie swego czasu bywa, jest nietrwałe = w niewłaściwej porze, nie w czas; nie w
s-im humorze, nie w
s-im sosie być = być usposobionym nie tak jak zwykle; naturalny, przyrodzony, nie przypadkowy, nie gwałtowny: umrzeć
s-ą śmiercią; miejscowy, krajowy, tuziemny, swojski; sobie właściwy: krzyczy nie
s-im głosem; współczesny: w
s-im czasie,
s-go czasu był to autor poczytny = za życia; zwyczajny, zwykły, pospolity, codzienny: to
s-a rzecz = nic nadzwyczajnego; znalazł
s. s-go = spotkali ś. dwaj ludzie podobni do siebie z charakteru, zwłaszcza gdy obaj są chytrzy, podstępni;
ss. do
s-ego ciągnie, lgnie = ludzie blizcy sobie urodzeniem, majątkiem, charakterem sympatyzują z sobą; jestem nie
s. = niezdrów; nie swojo mi = jestem niespokojny; po
s-mu = według swojego widzimisię, zgodnie ze swoim nałogiem;
s-e = swoja własność, swoje mienie; stać twardo przy
s-em = upierać ś. przy swoich żądaniach, warunkach; pop, czart
s-e, a chłop
s-e = każdy po swojemu mówi a. czyni; już zaczyna
s-e = figle, psoty, psikusy, a. zaczyna czynić a. mówić wedle swego nałogu; zwróćmy do
s-go = do naszej sprawy; dokonać
s-go, postawić na
s-im = dopiąć celu; masz za swoje! = dobrze ci tak!, słuszna dostała ci ś. kara; dostało mu ś. za
s-e = został ukarany; pilnuj swego nosa = nie wtrącaj ś. do innych; wychodzić na
s-em = nie tracić, mieć zysk w interesie; chcę mu oddać za
s-e = zemścić ś. na nim, odpłacić mu; przychodzić do
s-go = zyskiwać, cieszyć ś. powodzeniem;
rzecz., człowiek swój, swojak, rodak; dobrze żyć między
s-mi = w ojczyźnie; w stronach rodzinnych; hetman pośpieszył królowi na pomoc z garstką swoich = to jest żołnierzy; stronnik, partyzant, członek tejże partji, frakcji, koterji; przyjaciel, zaufany, powiernik, poplecznik.
Strona w Wikisłowniku
