Na Skalnem Podhalu T. 1/Przypiski
| <<< Dane tekstu | |
| Autor | |
| Tytuł | Przypiski |
| Pochodzenie | Na Skalnem Podhalu T. 1 |
| Wydawca | Gebethner i Wolff |
| Data wyd. | 1903 |
| Druk | Wł. Anczyc i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały zbiór |
| Indeks stron | |
...Wicher halny — tatrzański wiatr, wieje najczęściej na wiosnę i w jesieni
...kucnąwszy i ująwszy się — aż do — ścigać: autentyczne
...do traca (tracz) — do tartaku
...dobrzy chłopcy — zbójnicy
...rubać — rąbać
...pieniędzy minęli — wydali, utracili
...ze statku — z bydła
...dojka — owca
...jorka — młoda owca
...ze Śpisa — ze Spiżu
...ode wsi — okolice bliżej Nowego Targu, niższe
...skapało — wyginęło, zdechło
...howali — żyli
...falili — chwalili
...dojeno — przejęło
...winowate — winne
...oreł — orzeł
...ślebodny — swobodny
...rybę z baranią głową — autentyczne opowiadanie
...przyjaciele — krewni
...polowacze — myśliwi
...nohrubsego — najgrubszego
...ba moja — ale moja
...hłopsko rzec — sprawa dzielnych ludzi
...beskurcyo — przekleństwo
...siepnie — szarpnie
...ukwalował — mówił
...płot tak wysoki etc. — autentyczne
...Gackiem — gacek, nietoperz
...surowe mięso nożem etc. — autentyczne
...poza bucki — iść na zbój
...sękowiec — kij juhaski
...ozpajedził się — rozzłościł się
...wykopyrtneno — wywróciło
...śumnyk śuhajuk — tęgich parobków
...hetmana — herszta
...me — używane rzadko przez starych chłopów
...z końca — z razu, z początku
...konać — dokonywać
...skrudlom — włóczą broną
...hłope być — tęgim mężczyzną
...Dosiek — dość em
...Luptowie — Liptowie
...burzem na oknie — pukam w okno
.jpg)
...muzyka — muzykant
...śwarne — pokaźne, piękne
...hybaj — chodź
...fajny — w znaczeniu wyborowem w ogóle
...cudnie — dziwnie
...zalubiéł — zakochał się
...jeze — staropolska forma
...karpiel — rzepa
...lejba — ulewa, ulewy
...cuze — czucha, skumana góralska
...hyr — sława, rozgłos
...świdrem — zezem
...pąkcie się — ustąpcie się
...sprosty — prosty
...przespał — specyalne wyrażenie
...podufałość — zuchwałość, pycha
...jarcu — jęczmienia
...Tam je stela — ztamtąd to
...pojedna — niektóra
...prać się — ciskać się
...wirbowemi — wierzbowemi
...ze ba hej — naprawdę, ależ tak
...telecko — tyleczko, odrobinkę
...Józio Tetmajer — Józef Przerwa-Tetmajer, autor dzieła «O rachunku różniczkowym», członek korespondent Akad. Krak., wydał w 1830 roku Poezye liryczne, jak wspomina w przedmowie, tom drugi. Kiedy wydał pierwszy: niewiem. Wiele pisze pod wpływem Tatr. Autor popularnej w 1830/1 pieśni:
«Jak wspaniała nasza postać,
Jak się w słońcu błyszczy stal»... etc.
...gładzuje — gładzi
...w ujkowej — we wujowej
...stusił — zdusił
...za trzy dni nie siędzies — przez trzy dni
...piarg — żwir
...fyrczeć — sypać się ze szelestem
...namieniało na świtanie — miało świtać
...parzenice — wyszycia na spodniach
...przibacył — przypomniał
...ślebodzie — swobodzie
...holofiom — hałaszą
...ukotwiło się — uprzykrzyło się
...durknon — uderzył
...bośkałak — całowałam
...boske — boso
...hańbiéł się — wstydził się
...mek — mech
...habryki, śwabliki i palenkę — tytoniu, zapałek i wódkę
...Nie starojcie się — nie troszczcie się
...mąt — zamęt
...Jo ci go na funty zapłacem — autentyczne
...racioski — kajdany
...kufę — gębę
...nagodzi — zdarzy, obdaruje
...głobiś — oszust, krętacz, spekulant
...doroz by spod na ziem — zaraz by leżał na ziemi do prawa — do sądu, procesować się
...wyprawocił — wyprocesował
...historya o szopie przeniesionej przez wiatr halny autentyczna
...wsuli — wsypali
...stryła — piorun
...stryła im maciery — piorun im matka
...siute — bezrogie
...siuta, siutka — koza (sarna)
...dońdem — umrę
...kierpce orawskie — mają obcasy z podkówkami
...tak się bawił — autentyczne
...docyfrował — pokiereszował, «wytańczył»
...Janosik — sławny zbójnik, powieszony w końcu XVIII w. w Lipto ST. Miklos
...teloz byk cie niewidziała — tyle mi to znaczy, jakgdyby cię przy mnie wcale niebyło
...cnie się — przykrzy się
...Roz se na śpas etc... — autentyczne.
Robił tak Wojtek Gał z Olczy. Raz zaczepił mu się rękaw od koszuli i koło urwało mu rękę. Z tego umarł.
...na ceście — na drodze
...skole — kamienie, skały
...na bani — w kopalni
...hawiorz, hawiarz — górnik
...liska — lis
...grule — ziemniaki
...cupkały — tupały
...lajśtok — ladsztok, do nabijania strzelby
...nie śpasuj — nie żartuj
...śpasów — żartów
...nie nukał — nie prosił, nie przynaglał
...nieusłuhany — nieposłuszny, niechcący wysłuchać
...tyz cosi kajsi worcem — coś tam jestem też wart, potrafię coś
...wysłuchać się — spowiadać się
...woloru biéda niemiała — niemogła mu nic zrobić
...kścili — chrzcili
...do imentu — zupełnie, z gruntu
...wrazoł się — mieszał się
...zeźre — dojrzeje
...kwarde — twarde
...siacie — zboże, zasiew
...polowaczka — polowanie
...kurniawa — zamieć śniegowa
...swoku — szwagrze
...Ona ku ludzimiérskiej ani za kuhareckę nie worce (warta jest) — autentyczne
...ponaglojcie się — spieszcie się
...nowoli — najbardziej lubi
...noracéj — najraczej
...w nurze — w pysku
...ukwalowali — mówili
...Skapiecie — zginiecie, umrzecie
...jajczeć — jęczeć
...biadkać — biadać
...strasecnie — strasznie
...ku mnie nie płaci — nie znaczy dla mnie
...zbroja — autentyczne wyrażenie
...Janosik śpiewa: «Zabierajcie na się zbroję»... etc.
...jednać się — godzić się
...z tyk skrzidlatyk — Skrzydlatymi Podhalanami nazywają podtatrzańskich Górali od zarzuconej na ramionach czuchy
...słuchanica — konfesyonał
...nogi wprawił — wykierował na ludzi
...sozrembu — sozrąb — poprzeczna belka w izbie u powały
...zrós — urósł
...niezbijał — nie rozbijał, nie rabował
...zruwał — zrywał
...wereda — wymysł, przezwisko
...za brzuk i za kosule etc. — autentyczne
...Dźwierzęciu — zwierzęciu
...nie wyrządzoł — nie dokuczał
...zradziłek — zdradziłem
...wsejek — zawszem
...sowali — schowali
...końcem — koniecznie
...niebacem — nie pamiętam
...kiela cos — długi czas, długo
...wsuł — wsypał, zadał
...seleniejako — rozmaicie
...wrodzi — obrzydzenie sprawia
...udobrowali — zawarli zgodę
...nad obłoke — nad obłokiem
