O człowieku (Konopnicka, 1915)

<<< Dane tekstu >>>
Autor	Maria Konopnicka
Tytuł	O człowieku
Pochodzenie	Poezye wydanie zupełne, krytyczne tom II
Wydawca	Gebethner i Wolf
Data wyd.	1915
Druk	W. L. Anczyc i Spółka
Miejsce wyd.	Warszawa, Lublin, Łódź, Kraków
Źródło	Skany na Commons
Inne	Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI  Cały tom II Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI
Indeks stron

›››

[54]

VIII.

O człowieku! gdzie dążysz... — i jakie ciemności
Chcesz rozniecić^[1] pochodnią wiedzy rozpaloną,
Której płomień podsyca gorejące łono
 Wielkich wybrańców ludzkości?...

[55]

Czy wiesz, że tam, gdzie drogi twej jest cel daleki,
Nie będzie już nadziei, złudzeń ni wahania...
Że staniesz wobec prawdy i wobec poznania
 Rozczarowany na wieki...
Że nie będziesz mógł wrócić — ni zacząć na nowo
Snów błękitnych — ni zdmuchnąć krwawego płomienia,
Który oświeci nad twą przerażoną głową
 Wieczne tajniki istnienia...
Że nie będziesz mógł mówić: »wierzę« — już o niczem...
Ale: »wiem« — wyrzec musisz, choćbyś miał w tej chwili
Paść trupem ze zmienionem śmiertelnie obliczem,
 Jak ci, co wszystko stracili. —
............
Ach, słuchaj! jeśli orla badań twoich droga
Ma cię zawieść do trzykroć zamkniętych podwoi,
Kędy na błyskawicach utwierdzony stoi
 Tron Stworzyciela i Boga...
Jeśli po długich zwątpień i przerażeń nocy
Duch twój spocząć ma, ufny, jako drobne dziecię,
U stóp tej nieskończonej, wieczystej wszechmocy,
 Co berło trzyma w wszechświecie,
Czemu ty dzisiaj, zaraz, przed końcem podróży,
Na twarz w prochu nie padasz — i nie śpiewasz Panu
Hymnów przed ołtarzami gór — i oceanu —
 I polnej, znikomej róży?...
Czemu ty dzisiaj, zaraz, z czciciela zapałem,
Patrząc nocą na ciche, gwiaździste niebiosy,
Lub rankiem, na kropelkę roztęczonej rosy.
 Nie wołasz: »Boga widziałem!...« —
............
Lecz — jeśli pchnięty w obrót wielkiego łańcucha,
Masz, idąc przez ogniwa badań gorejące,
Dojść aż tam, kędy rwą się oba jego końce —
 I nicość panuje głucha —
Jeśli pochodnią swoją masz rozniecić^[2] jasno
W jakimś urocznym^[3] chaosie posępnej przyszłości

[56]

Światy, które spadają — słońca, które gasną,
 I kresy nieskończoności;
Jeśli na twojej drodze przepaść się otworzy —
I obejmą cię w koło bezbrzeżne otchłanie,
Jeśli ci nie odpowie na żadne pytanie
 Ani głos ludzki — ni boży,
Jeżeli w twym ostatnim, śmiertelnym okrzyku,
Rozpacz się tylko głucha straszliwie obwieści:
Czemu dziś twej pochodni z przekleństwem boleści
 Nie rzucisz, blady pątniku? —

1. Omyłka w druku; winno być — rozświecić (patrz: Sprostowanie omyłek).
2. Omyłka w druku; winno być — rozświecić (patrz: Sprostowanie omyłek).
3. Omyłka w druku; winno być — mrocznym (patrz: Sprostowanie omyłek).

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Maria Konopnicka.