[1]POLSKA AKADEMJA UMIEJĘTNOŚCI
WYDZIAŁ FILOLOGICZNY. — ROZPRAWY T. LX. Nr. 3.
LUDWIK ĆWIKLIŃSKI
O PRZECHOWANYM W ZBIORZE
PISM KSENOFONTOWYCH
TRAKTACIE O DOCHODACH
(Πόροι ἢ περὶ προσόδων)
W KRAKOWIE
NAKŁADEM POLSKIEJ AKADEMJI UMIEJĘTNOŚCI
SKŁAD GŁÓWNY W KSIĘGARNI G. GEBETHNERA I SP. W KRAKOWIE.
GEBETHNERA I WOLFFA W WARSZAWIE
1921
[63]TREŚĆ.
I. Stosunki gospodarcze na ziemiach helleńskich. Czemu przypisać, że myśliciele greccy nie stworzyli nauki ekonomji społecznej? Charakterystyka dwóch pisemek treści ekonomicznej, przechowanych w zbiorze pism Ksenofontowych: Οἰϰονομικός i Πόροι. Dotychczasowe studja nad broszurą, o dochodach. Cel rozprawy.
II. Analiza rozdz. I–III 6. Jakie trudności nastręcza interpretacji ustęp III 7–11? O twierdzeniu Rühla, że ustęp III 7 n. znajdował się pierwotnie na innem miejscu. Ustęp III 7–11 nie przystaje do treści głównych części traktatu i nie należał zapewne do pierwotnej jego redakcji. Szczegółowe dowody na poparcie tego twierdzenia.
III. Analiza ustępu IV 1–24. O znaczeniu słów końcowych paragrafu IV 17, skreślonych zapewne dopiero równocześnie z ustępem III 7–11.
IV. O ustępie IV 25–32. Szczegółowy rozbiór paragrafu IV 25. W piewotnejpierwotnej redakcji nie mieściły się zapewne uwagi o zrzeszeniach fil ani też uwagi o kopaniu nowych ganków w kopalniach laurjockich. IV 25–32 uważać należy za wkładkę późniejszą.
V. O ustępie IV 33–52, osobliwie o paragrafie IV 39, który również za wkładkę uważać należy, tudzież o par. IV 41–42 i 49–52.
VI. O rozdziałach V i VI. Zapewne V 12 jak IV 40 jest mowa o pokoju, zawartym ze związkowcami. Jak wytłumaczyć, że inaczej jest on określony na jednem, inaczej na drugiem miejscu? V 11–12 są wkładką późniejszą. Może też w tekscietekście V rozdziału dokonano zmian jeszcze dalej idących.
VII. Rewizja kwestji, kiedy broszura w pierwotnej redakcji została zapisana. Dowody, że się to stało r. 355. Stosunek broszury do Isokratesowych mów Συμμαχϰός i Αρεοπαγιτιϰός.
VIII. Rozbiór pytania, czy Ksenofonta uważać można za autora pisemka o dochodach. Tożsamość stylu i zgodność poglądów, wyrażonych w broszurze o dochodach i w innych pismach Ksenofonta. W jaki sposób wytłumaczyć można demokratyczną tendencję pisemka i jej socjalistyczne zabarwienie? Chwiejność charakteru Ksenofonta, jego skłonność do zastosowywania się do różnych prądów. Wpływ Isokratesa. Ksenofont chciał zapewne poprzeć zamiary Eubulosa i pragnął zarazem spłacić ojczyźnie dług wdzięczności za rehabilitację.
IX. Czem jest pisemko o dochodach? Nie jest zlepkiem dwu mów, ani mową wogóle. Domyślać się można, że w pierwotnej redakcji zostało odczytane w Atenach na jakiemś zebraniu. Następnie skreślił autor szereg dodatków, modyfikujących znacznie treść pisemka. Może Ksenofont sam wtrącił je do pierwotnej redakcji. Prawdopodobniejszem wydaje się, że dopiero po jego śmierci obca ręka wcieliła je do pierwotnego konceptu bez zupełnego uzgodnienia ich z treścią i formą tego konceptu.
