[55]
V.
W gorzkiej zadumie na tę ziemię patrzę,
I na jej pola spustoszone.
I widzę nad nią gwiazdy coraz bladsze,
I widzę słońca gasnącą koronę
W mgłach, które smętną przyoblokły nocą
Wszystko, co światłem jest, i co jest mocą.
Kwiaty się nasze skarżą łez swych rosą,
Że woń ich z wiatrem wiejącym ucieka,
Że wiosny nasze nic z sobą nie niosą,
Że od żniw naszych nikt chleba nie czeka.
Kwiaty się nasze skarżą... ja je słyszę,
Gdy myślą w zmierzchy zapadnę i w ciszę.
I coraz więcej słabości i drżenia,
Marnych porywów i marnych przestrachów
Czuję, dłoń kładąc na serc uderzenia.
I stoję cicha wśród pustki tych gmachów,
Gdzie w prochu leżą strzaskane filary,
I myślę — jaki świat smutny i stary!
[56]
Węże co idą w wilgotne swe nory
Odmieniać z grzbietów skóry twardniejące,
Na starych dębach popękane kory,
Które wiatr łupie a wysusza słońce —
Mniej strupieszałe są, i mniej mogilne
Niż ty, o serce wieku! o bezsilne!
Nawet motyla nie spłoszysz swem biciem,
Ni stargasz nawet i pajęczej przędzy..
Jedna z fal morza, co zowie się życiem
Już cię ogłusza — drzemiące w swej nędzy.
I jeden oddech szerokiej przestrzeni
Przeraża ciebie, iż krew twą rumieni.
O! wiem już teraz jaką daje karę
Bóg w ziemskich piekieł najgłębszej głębinie!
— On czyni ludy zastygłe i stare,
Siedzące w zmierzchach na własnej ruinie,
On ich spojrzeniem wstrzymuje zagasłem
Czas, by nie zbudził okrzykiem ni hasłem.
O! wiem już teraz, jak Bóg dzieje pisze
Tym, co ich stworzyć nie mają dość siły!
— On żywych wtrąca w grobowych snów ciszę,
W własnej niemocy pogrąża mogiły,
I rozsypuje ich kości na pole,
Wziąwszy im duszę życia — życia wolę.
