Polesie (Ossendowski, 1934)/Słownik
| <<< Dane tekstu | |
| Autor | |
| Tytuł | Polesie |
| Pochodzenie | Cuda Polski |
| Wydawca | Wydawnictwo Polskie R. Wegner |
| Data wyd. | 1934 |
| Druk | Zakłady Graficzne Bibljoteki Polskiej w Bydgoszczy |
| Miejsce wyd. | Poznań |
| Ilustrator | wielu autorów |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Ajer = aromatyczna, częściowo jadalna roślina błotna, tatarak — Acorus calamus.
Basiur = wilk, przeważnie stary samiec.
Biel = bagno, porośnięte mchem i wełnianką, która po odkwitnięciu okrywa się białym puchem.
Blokot = trująca roślina — Hyoscyamus niger.
Bolaczka = choroba.
Bołonje = porosłe trawą niskie brzegi rzek.
Borodacznik = roślina lecznicza — Vincetoxicum officinale.
Chody = nory raków.
Chwoszczyk = roślina Equisetum sp.
Ciecieruk = cietrzew kogut.
Czemier = roślina lecznicza i trująca, — szczwół plamisty — Conium maculatum.
Czereda = roślina — Helichrysum arenarium.
Czermień = roślina wodna — Caltha palustris.
Czerniec = rosyjska nazwa mnicha.
Czorot = oczeret, trzcina.
Czubarka = duszehubka, — mała, lekka łódka.
Czynownik = rosyjska nazwa urzędnika.
Dadźbog, syn Swaroga, — słowiańskie bóstwo słoneczne.
Dub = drewniana krypa do przewożenia towarów wodą.
Ducht = linja, wyrąbana w lesie.
Duszehubka, patrz — czu barka.
Dwukrylec = więcierz z dwoma skrzydłami, idącemi od matni.
Dywanna = roślina — Verbascum thapsus.
Gabbro = rodzaj pokładów skalnych.
Grąż = przesmyk, którym chodzą zwierzęta w lesie.
Grążele = roślina wodna o żółtych, kulistych kwiatach.
Grzybienie = biała lilja wodna — nenufary.
Hało = mokra łąka, okryta kwaśnemi trawami.
Hat = jaz — przegrody dla zatrzymania ryb w rzekach.
Huska = roślina Nymphaea alba.
Ihryszcze = naga polana w puszczy.
Ihumen = rosyjska nazwa przeora klasztornego.
Jariło = słowiańskie bóstwo słońca równe Dadźbogowi.
Jaz, patrz — hat.
Kałuha = kałuża, małe jeziorko.
Kłobuczny = noszący „kłobuk“, ubranie głowy, oznaczające wyższy stopień mnicha.
Leziwo = przyrząd do włażenia na drzewo, do barci.
Lichij = licho, djabeł.
Łopaty = rogi łosia.
Łuh = łąka.
Łyżki = uszy łosia.
Majna = roślina Glyceria fluitans; miejscowi Polacy nazywają ją „manną“.
Mara = słowiańskie bóstwo śmierci i zimy.
Menestrel = wędrowny śpiewak średniowieczny, bard, trubadur.
Monastery = rosyjska nazwa klasztoru.
Mszarnik = bagna, porośnięte mchem.
Muroh = dobra, pożywna trawa.
Murożne siano = siano z trawy „muroh“.
Nanoś = zniesione przez wodę rośliny, muł i różne przedmioty.
Nawiet = oszczerstwo — podszepty.
Nieciecz = woda, okrywająca błota i łąki poleskie.
Nietry = niedostępne uroczyszcza, porośnięte łozą, trzcinami, olchą i zielskiem.
Nikczomny = zbyteczny, marny.
Obijanik = czółno, wydrążone z pnia dębu lub sosny.
Ogniewica = gorączka.
Okno = małe głębokie jeziorko na trzęsawisku.
Olos = las olszynowy bez podszycia, rosnący na grząskiej glebie.
Oskoła = sok z brzozy.
Ostrów = wyżynne miejsce na bagnistej równinie.
Pał = pożar leśny lub stepowy.
Pariło = roślina — Filipendula hemaria.
Ploso = zatoka rzeczna lub jeziorna albo ślepa odnoga rzeki,
Pławy, Popławy = mokre niziny na skraju błot, zarośnięte dobrą trawą („murohem“).
Podbiu = roślina — Achillea millefolium.
Podjazdka = lekkie, małe czółno.
Pohost = cmentarz. Istnieje też osiedle tej nazwy.
Postoły = łapcie, pantofle z kory lipowej lub wiązowej.
Pustać = hało, pozbawione trawy.
Pyrej = roślina, posiadająca kolce.
Rieczyszcze = wogóle rzeka, lecz szczególnie — dopływ Prypeci.
Rieka = rzeka, lecz przeważnie Prypeć.
Rogacz = kozioł sarni.
Rozsochaty = łoś.
Sita = trzciny.
Stradny czas = czas orki i żniw.
Strielec = strzelec.
Stwołak = belka.
Szatr = szałas.
Szuhaleja = duża łódź.
Sochaty = łoś.
Truba = ligawka, trąba, zwijana z kory, a używana przez pastuchów.
Uołoszka =roślina — Centaurea cyanus.
Uriadnik = niższy funkcjonarjusz policji.
Wisz = zielska.
Wołchw = wróżbita, czarownik, znachor.
Zahon = zbudowana z drągów i prętów pułapka na wilki i mniejsze na kaczki.
Zawiska = ofiarny ręcznik, wieszany na krzyżach przydrożnych i cmentarnych.
Zawodź = zatoka.
Zybun = trzęsawisko, niewytrzymujące ciężaru człowieka.
Żabry = warstwy sucnych trzcin i sitowia.
