Derwisz (po persku „ubogi“), mnich mahometański. Jakkolwiek Mahomet nie uznawał życia zakonnego, utworzyły się w Arabji wkrótce po jego śmierci związki religijne mężczyzn, którzy życiem surowem i ścisłem wykonywaniem przepisów Koranu odróżniali się od reszty współwyznawców. Najwięcej takich związków powstało w XII wieku, obecnie istnieje ich około 70. Różnią się między sobą odzieżą i zwyczajami; wspólnemi dla wszystkich są dziwaczne praktyki mistyczno-religijne, jak np. taniec. Mieszkają wspólnie w klasztorach (Tekieh, Tekke, Chaukah), jeśli są żonaci, wolno im mieszkać poza klasztorem, w którym jednak muszą spędzać dwie lub trzy noce tygodniowo. Reguły swych związków i zasady wiary utrzymują w ścisłej tajemnicy. Najczęściej są równocześnie rzemieślnikami, kramarzami lub rolnikami. Każdy klasztor derwiszów pozostaje pod władzą szeika a najwyższym przełożonym związku jest Reis-al Meszaich, rezydujący w miejscu, gdzie przebywał założyciel związku. Najwięcej znanemi związkami derwiszów są Mewlewi (derwisze tańczący), Kadiri, Rifa’i (derwisze wyjący), Ahmedi i Senusi. Republikański rząd turecki zamknął wszystkie Tekke (klasztory derwiszów) w Turcji i derwiszów rozpędził.
