Św. Grzegorz VII (papież 1073 — 1085). Jeden z największych papieży, przedtem mnich benedyktyński Hildebrand, urodzony w Toskanji, był kanclerzem Grzegorza VI i zanim został papieżem sprawował jako subdiakon i archidiakon Kościoła rzymskiego od r. 1049 faktyczne rządy Kościoła za papieży Leona IX, Wiktora II, Stefana X, Mikołaja II i Aleksandra II. Zostawszy w r. 1073 papieżem podjął plan uwolnienia papiestwa od wpływu władzy świeckiej przy obsadzaniu stanowisk duchownych i przeprowadził w tym celu z królem niemieckim Henrykiem IV słynny spór o inwestyturę. Król, dotknięty ekskomuniką papieską, udał się do Kanossy (1077), gdzie przyjął wszelkie warunki, stawiane mu przez Grzegorza, odbył trzydniową pokutę i został zwolniony z klątwy. Gdy jednak obietnic nie dotrzymał, papież wyklął go powtórnie i zatwierdził wybór Rudolfa Szwabskiego na króla niemieckiego. Walki polityczne, które Grzegorz VII do końca życia prowadził, nie przeszkodziły mu w wszechstronnej działalności kościelnej, której głównym celem było ukrzepienie karności kościelnej. W tym celu Grzegorz VII bezwzględnie zwalczał symonję i przeprowadzał celibat duchowieństwa, a zwołane przez niego sobory rzymskie w r. 1074 i 1075 uchwaliły surowe kary za symonję i łamanie celibatu. Umarł na wygnaniu w Salerno i umierając powiedział: Dilexi iustitiam et odivi iniquitatem, propterea morior in exilio („Miłowałem sprawiedliwość a brzydziłem się nieprawością, dlatego umieram na wygnaniu).
