Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Liturgja

<<< Dane tekstu >>>
Autor Stanisław Piekarski
Tytuł Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów
Wydawca M. Arct
Data wyd. 1930
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne L – wykaz haseł
L – całość
Indeks stron

Liturgja. I. W obszerniejszem znaczeniu liturgja (z greck. „czynność publiczna“) oznacza wszelkie czynności o charakterze religijnym, wszelki kult zewnętrzny czyli nabożeństwo. Cechą liturgji jest połączenie czynności ze słowem. W liturgjach starożytnych przeważała czynność a słowa stanowiły tylko niejako objaśnienie i podkreślenie znaczenia czynności. Tak np. staroegipski kapłan, wchodząc do świątyni, łamał pieczęć glinianą, zamykającą wejście, i wymawiał słowa: „glina jest złamana“, otwierając zaś bramę świątyni, wołał: „bramy nieba otwierają się“. W liturgjach późniejszych przemaga słowo i śpiew lub krzyk. W religji perskiej, w misterjach greckich ku czci Dionyzosa i u Arabów przed Mahometem nabożeństwo polegało przeważnie na krzyku, hałaśliwej muzyce, trąbieniu i gwizdaniu, przez które miało się zwracać uwagę bóstwa. U żydów stan lewitów przeobraził się w cech śpiewaków i muzyków, którzy przy nabożeństwie towarzyszyli śpiewaną modlitwą właściwym kapłanom, odbywającym czynność składania ofiary.

II. Liturgja chrześcijańska (katolicka) obejmuje publiczną służbę bożą a więc mszę św., sakramenta i sakramentalja. Cechą liturgji katolickiej jest harmonijne połączenie słowa mówionego lub śpiewanego z czynnością: oba te pierwiastki zachowują właściwą sobie wartość i uzupełniają się nawzajem. Liturgją w ścisłem znaczeniu nazywamy porządek modłów i ceremonii przy odprawianiu mszy św., a w Kościele wschodnim msza nazywa się liturgją. Stosownie do różnicy obrządków istnieją różne liturgje, jak np. liturgja św. Jakóba czyli jerozolimska, liturgja św. Klemensa, antjocheńska, św. Marka czyli aleksandryjska, św. Bazylego, św. Jana Chryzostoma, ormiańska, nestorjańska, rzymska czyli św. Piotra, ambrozjańska, gocka, zwana także mozarabską lub hiszpańską, galikańska i inne.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Stanisław Piekarski.