Nepotyzm, system protekcyjny, nadmierne faworyzowanie członków rodziny. Nepotyzm papieski, polegający na nadawaniu krewnym papieża najwyższych godności i urzędów kościelnych, był bardzo częsty u papieży XIV i XV wieku, jak Kalikst III (Borgia), Pius II (Piccolomini), Sykstus IV (Rovere), Aleksander VI (Borgia), Klemens VII (Medici), Paweł III (Farnese) i Paweł IV (Caraffa), którzy nadawali swym krewnym najwyższe godności kościelne, oddawali im w lenno dobra kościelne a nawet tworzyli dla nich osobne księstwa. Reakcję przeciwko nepotyzmowi rozpoczęli sami papieże a mianowicie Pius V w r. 1567 bullą „Admonet nos“, w której zakazał oddawania nepotom w lenno dóbr państwa kościelnego a Innocenty XII bullą „Romanum decet Pontificem“ z r. 1692 zadał stanowczy cios nepotyzmowi, zakazując nadawać krewniakom majątki i urzędy kościelne. Zjawisko nepotyzmu, ujemne w dziejach papiestwa, tłumaczy się historycznie stosunkami politycznemi ówczesnych Włoch i Europy zachodniej, które zmuszały papieży staczać ciężkie walki z ówczesną arystokracją rzymską i książętami panującymi i szukać oparcia w tych walkach o potęgę własnej rodziny.
