Nowicjat, czas próby wstępujących do zakonu przed złożeniem ślubów zakonnych. W tym czasie zakon ma poznać kandydata co do obyczajów i zdolności oraz kandydat ma poznać życie zakonne, jego obowiązki i prawa. Według obowiązującego prawa kanonicznego warunkiem przyjęcia do nowicjatu jest ukończony 15 rok życia, a czas trwania nowicjatu wynosi cały rok bez przerwy spędzony w domu nowicjatu. Wyznaczony przez konstytucje niektórych zakonów czas nowicjatu, dłuższy niż rok, nie jest warunkiem ważności profesji. Oprócz małoletnich niżej lat 15 nie wolno także przyjmować kandydatów, wstępujących do zakonu bez własnej woli, lecz pod wpływem przymusu, bojaźni lub podstępu, a wywieranie przymusu w tym kierunku jest przez kodeks kanoniczny zagrożone ekskomuniką. Według konkordatu polskiego z r. 1925 nowicjusze, którzy wstąpili do nowicjatu przed wypowiedzeniem wojny, są narówni z zakonnikami uwolnieni od służby wojskowej z wyjątkiem pospolitego ruszenia.
