Rytuał, księga liturgiczna, zawierająca przepisy i formuły spełniania, czynności kościelnych przez duchowieństwo katolickie. Aż do XVII w. księgi takie nazywano agendami. Pierwszy rytuał rzymski (Rituale Romanum) wydał papież Pius V w r. 1614. Rytuał ten dla Polski wydano z pewnemi zmianami w Krakowie w r. 1631 i nazwano rytuałem piotrkowskim, z powodu, że przyjął go i uznał obowiązującym dla Polski synod prowincjonalny w Piotrkowie. Ten rytuał obowiązywał w Polsce do końca r. 1928. Zjazd biskupów polskich w r. 1920 uchwalił projekt niektórych koniecznych zmian w tym rytuale i przedstawił je do zatwierdzenia Stolicy Apostolskiej. Rytuał z zatwierdzonemi zmianami obowiązuje od 1 stycznia 1929 r. Do główniejszych zmian należą: przy udzielaniu chrztu św. dozwolone jest zadawanie pytań i udzielanie odpowiedzi przez rodziców chrzestnych, prócz w języku polskim, także w językach: francuskim, rosyjskim, niemieckim i litewskim. Formuła przysięgi w
obrzędzeobrzędzie ślubnym jest jednakowa dla obydwu stron, t. j. w ślubowaniu panny młodej ma być pominięte dotychczasowe ślubowanie „posłuszeństwa małżeńskiego“. Poza tem niektóre modlitwy, odmawiane dotychczas po łacinie, będą mogły być odmawiane po polsku. W rytuale umieszczono także sposób przyjmowania w kościele prezydenta Rzeczypospolitej oraz modlitwy za pomyślność Rzeczypospolitej i jej prezydenta.
