Ruch kobiecy w Polsce/Redaktorki
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Ruch kobiecy w Polsce |
| Wydawca | Gebethner i Wolff |
| Data wyd. | 1909 |
| Druk | Piotr Laskauer i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cała część I Cały zbiór |
| Indeks stron | |
Kierownictwem pism od połowy XIX-go w. zajmowały się kobiety. Do pierwszych redaktorek należały: Paulina Krakowowa („Pierwiosnek“) 1838, Aleksandra Petrowowa („Czytelnia niedz. dla rzemieślników“ od 1856 do 62 r.), Józefa ze Szmigielskich Dobieszewska („Zabawy przyjemne i pożyteczne“). 1844—5, „Zabawy umysłowe“ 1861, „Kółko domowe“ 1861—7, — wspólnie z Aleksandrą Borkowską, która następnie po Haukównie objęła redakcyę „Kroniki rodzinnej“ i „Wieczorów dla dzieci“. M. Konopnicka przy pomocy W. Marrénowej redagowała w 1884 r. „Świt“. „Bluszcz“ po M. Ilnickiej objęła Szczęsna (Józefa z Cybulskich Bąkowska, późniejsza redaktorka „Dobrej gospodyni“); obecnie tygodnik ten prowadzi Zofja Seidlerowa. „Tygodnik mód“ od lat dwóch redaguje p. Lucyna Kotarbińska. Marja Karczewska przez lat dwa (1904—1906) prowadziła „Świat kobiecy“, organ ziemianek, redagowany początkowo przez p. Kordzikowską, a przemieniony później na „Polski łan“, pod kierunkiem J. Okszy i Marji Rodziewiczówny[1].
Pisma kobiece dla robotnic zapoczątkowała ś. p. Marja Wysłouchowa we Lwowie „Zorzą“. W 1881 r. zaczęła wydawać na Szlązku Austryjackim „Głos kobiet“ Dora Kłuszyńska. M. Siedlecka redaguje „Przodownicę“ w Krakowie, Emilja Karwowska „Głos Wielkopolanek“ w Poznańskiem, Marja Kaczkowska prowadziła do niedawna miesięcznik „Pracownica Polska“ w Lublinie. P. Kaźmiera Proczkówna podjęła świeżo dwutygodnik dla kobiet „Przebudzenie“ w duchu chrześcijańsko-demokratycznym.
Sprawie równouprawnienia kobiet służyło „Nowe Słowo“ p. M. Turzymy (Kraków 1602—1907) i służy miesięcznik „Ster“ prowadzony w Warszawie przez p. P. Kuczalską-Reinschmit.
Z pism dla dzieci „Moje pisemko“ redagowała Aniela Szycówna (dzisiejsza kierowniczka „Nowych Torów“), obecnie prowadzi je p. Marja Bujno-Arctowa. We Lwowie pismem dziecinnem kierują pp.: Anna Lewicka i N. Mrozowicka.
Na stanowisku redaktorek pism nie wyłącznie kobiecych lub dziecinnych rzadziej spotykamy kobiety. Tygodnik społeczny „Prawda“ prowadziła po usunięciu się A. Świętochowskiego, Paulina Sieroszewska; obecnie kieruje nim Iza Moszczeńska. Po p. Raumównie redakcję „Przyjaciela zwierząt“ objęła E. Żmijewska. T. Męczkowska prowadziła „Bibljotekę abolicjonistyczną“ przez czas krótkotrwałego jej istnienia. Marja Kreczkowska redaguje miesięcznik artystyczno-społeczny „Ideę“. Jadwiga Cichcińska wydawała zawieszony po dwóch numerach „Lud roboczy“[2].
Trzy wybitne polki dały się poznać jako redaktorki pism zagranicznych. Róża Luxenburg prowadzi organ niemieckich socjal-demokratów „Vorwärts“; Marja Szeliga od 1880 r. „Revue féministe“, zmieniony na „Bulletin de l’Alliance universelle de femmes“ w Paryżu, dr. med. Józefa Joteykówna — kwartalnik naukowy »Revue psychologique“ w Brukselli.
- ↑ Przez lat parę (1904—6) wychodził dwutygodnik „Dobra matka“ a potem „Kobieta“ pod kierunkiem Edm. Bogdanowicza (Bożydara) ale z przeważnym udziałem kobiet.
- ↑ Warunki bytu redaktorek i dziennikarek polskich podaje p. E. Żmijewska w referacie „Kobieta w dziennikarstwie“, wygłoszonym na I Zjeździe kobiet w Warszawie, drukowanym w „Bluszczu“ 1907 r.
