Słownik etymologiczny języka polskiego/czmiel
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
czmiel, pisane i trzmiel, a odmieniane i w przmiel, z pierwotnego sczmiel, używanego jeszcze w 16. wieku, np. u Biernata Lubelczyka; owady (sierszeń, bąk) i rośliny, głównie ‘melampyrum’ (z żółtym i fioletowym kwiatem, dlatego zwane też noc i dzień), pisano w 15. i 16. w. szczmielina, szczmiel, szczmil, przmil (dla owadu ‘bombus’: szczmiel, przmiel 1472 r., pczmiel); i ‘asplenium’ nazywają (wyjątkowo) sczmielką (dla dwubarwności listków?). Pierwotnie przysługiwała nazwa ‘bąkowi’, od bęczenia, pień skom-, niem. Hummel z humbal, hummen, summen, ‘bęczeć’, litew. kaminē i kamanē, ‘pczoły dzikie’, prus. kamus, ‘bąk’; ale od dwubarwności bąka (czarno-żółte pasy) przeniesiono jego nazwę na dwubarwne rośliny, a wkońcu i na krzewinę. Sczmiel jako ‘melampyrum’ tłumaczy tylko średniowieczne tej rośliny nazwy łacińskie (fucus, fusarius, vesparia, scabro — nie scabo, Rostafiński, II, 303), więc dla polszczyzny niczego nie dowodzi, jako przeniesione z łaciny
