Słownik etymologiczny języka polskiego/dobry
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Strona w Wikisłowniku
| |
dobry, dobroć, dobrota, dobrotliwy, dobrowolny, dobrowoleństwo (jeszcze w 16. w. używane), dobrodziej i dobroczyńca, dobrodziejstwo, udobrzyć (ziemię), udobruchać; dobrorzeczeństwo, ‘błogosławieństwo’; dobromyślny; i w licznych imionach, Dobroniega i i.; dobrochna dla ‘geranium’ r. 1472 (częste jako imię), dobropan dla ‘szczyru’ w 16. w., a dobrownik dla ‘maruny’ (dla ich pożytku). Prasłowo, przyrostkiem -r od dob- (a jest i odmiana deb- po narzeczach, w cerk. i łuż., derje z debrje = dobrje, podobnie jak obok debeł, ‘wielki’, czego sami już nie mamy, jest i doboł); łac. faber (co z *dhabro = ‘dobro’, powstało), ‘rzemieślnik, twórca, kowal’, fabrē, ‘zręcznie’, fabrica, ‘sztuka’, ‘budowa’, ‘zręczność’ (stąd nasza, fabryka, fabrykować, fabrykant), ormiańs. dabrin, ‘kowal’. Dziś »dobra« używamy tylko w l. mn., »dobra ziemskie«, i pokpiwamy z żyda, co nas na swoje dobro (‘sein Gut’) zaprasza, ale w 14. i 15. w. tak stale mówiono: »siedząc na jego dobrze«, r. 1389, »na swem dobrze, ani na królewie drodze«, r. 1397; »dobrowolna droga«, ‘gościniec publiczny’.
