Słownik etymologiczny języka polskiego/gać

<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

gać, ‘faszyny i pomost z nich’, ‘grobla’, gacić, ‘wyścielać drogę’ (i przez rzekę), ‘okładać chatę mchem na zimę’; gacie, gatki, ‘kalesony’, »gaci się« niemi nogi, przykrywa, więc i ‘kudły u nóg niedźwiedzich’, a w ruskiem gaczi, ‘opierzenie nóg ptaków drapieżnych’, a więc i w botanice gatka, ‘błona otulająca łodygę’; gacek, ‘nietoperz’, i gacoperz, bo włochaty (narzeczowe); por. czes. hace, ‘pas (od przepuklin)’. Gacie wyraz prasłowiański, ale ć mylne; słowo brzmiało gace (por. gacek), z pierwotnego *gatję (bułg. gaszti, rus. gaczi), i tak piszą je słowniki 1500—1564, np. »femoralia (stąd Rejowe femurały i famurały), gacze«; słownik z r. 1500 ma i »gacny pas«: zarówno ‘lumbale’, jak i ‘bursa testiculorum’, i gacica dla lędźwi, a Mączyński 1564 r. pisze »famurały, gace«, a dodaje, mylnie raczej, »fartuch i szorc«, inni: gacki; u Tucholczyka r. 1538 gace. Były to niegdyś ‘spodnie wierzchnie’, węg. gatja. Spólny pień tych wszystkich słów p. pod gaj.