Słownik etymologiczny języka polskiego/komis
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
komis, komisja, komisjoner, komisowy i komiśny (chleb, ‘żołnierski, razowy’, z niem. Kommisbrot), komisarz (z dalszemi urobieniami, jak komisarski) i i., wkońcu z łac. commissum, ‘zlecenie’; ale komitywa, pierwotnie ‘orszak’, później ‘zażyłość’, dziś zupełnie przestarzałe, poszła od comes (p. kmieć), gdy komitet, z dodanem -t, z franc. comité, znowu od committere (commissum) wychodzi. To samo com- (z cum, ‘z’) powtarza się też w słowach: kombinować; komocja; komponować i kompozycja; kompatur(k)a, ‘oprawa książki w papier’, już w r. 1532, z compactura; kompensować; kompetencja; komplet, kompletny; kompliment (i komplement; ale franc. compliment a complément dwa zupełnie różne słowa, chociaż oba wkońcu z łac. completus wyszły); kompot i kompotjerka; komput (‘liczba, poczet’), z łac. computus, skąd i włos. conto, franc. compte i dalej comptoir (kantor); komuna (franc. commune, z łac. communis, ‘powszechny, ogólny’), więc i zakomunikować i komunja (sakramentu ołtarza) z komunikowaniem i komunikantami; dalej kompas; kompres; kompromitować się (co dla swego i z niem. sich kompromittiren, nie z włos. compromettere, franc. compromettre, wzięte, bo pożyczka wręcz z łac. compromittere późnemu zjawianiu się słowa nie odpowiada); tu należy i komoda, ‘sprzęt »wygodny«’ (łac. commodus przez franc. i niem. Kommode). Przed innemi spółgłoskami (gardłowemi i i.) pojawia się to samo kom- jako kon- (p.).
