Słownik etymologiczny języka polskiego/obfity
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron | |
Strona w Wikisłowniku |
obfity, obfitość, obfitować; najdawniejsze formy, psałterzowe i biblijne: opłwity, opłwitość (już w psałterzu flor., w najmłodszej jego części z 15. wieku, opwitość, a w biblji nawet obfity); mylnie, niby z czeska, i opylwity pisane. Znaczy ‘opływający w co’ (por. łac. abundans, ‘obfity’, od unda, ‘woda’), od czasownika płwieć, ‘płynąć’ (w kazaniach świętokrzyskich płwiący, ‘płynący’), takiego jak pnieć (p. piąć), lpieć (p. lgnąć), tkwieć; u Czechów podobne czasowniki najczęstsze. Z opłwity, urobionego (jak inne przymiotniki na -ity) od *opłwa, ‘abundantia’, średnia spółgłoska wypadła, jak zawsze, z troistej zbitki, a w nowem opfity wyczuto przyimek ob (niby oblewać i podobne). Pisownia wahała się długo najrozmaiciej; już w biblji obok opłwity, opwitość, i obfity, obfitować; pf, tj. f, zamieniało się na chw, jak zawsze, stąd ochwity (por. zuchwały), a zamiast tego i okwity; pisano nawet oblfitujący, obok opfito. Niema u innych Słowian.