Słownik etymologiczny języka polskiego/pies
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
pies, piesek (w 15. wieku jeszcze psek, pieska; do pieska dorobiono w 16. wieku nowy mianownik, piesek), piesaszek, psina, psi (por. psikus); psota, psować (p. psuć); psiogłowiec, słowiańska nazwa ‘obcych dzikusów, barbarzyńców’ (od Finów - Czudzi, przebierających się w futra z głową zwierzęcą?), w Polsce już w 13. wieku zapisana (»caninum caput«, t. j. psiogłowiec, nazwał arcybiskup kaznodzieję Niemca). Jak Niemcy wschodni z suli (p. suka) Zule pożyczyli, czy nie poszła tak samo ich późna Petze, ‘psica’ (obca dalszym Niemcom zupełnie), z pies ? Inna nazwa ‘psa’, kucyk, p. kotiuha(?). Częste i w nazwach wszelakich roślin, ale gdy psi język tłumaczy tylko ‘cynoglossum’ (r. 1500), powszechne od 15. wieku psinki, psianki, psie jagody, dla ‘solanum’, chyba nie tłumaczą dopiero Stankowego uva canis ? czy stosunek nie odwrotny? Psianka, psia gwiazda, dla ‘kanikuły’, oczywiste tłumaczenie. — Pies to najdawniejsze zwierzę hodowane; od polowania przybrał go sobie człowiek za towarzysza (i stróża, także i bydła, i od nazwy aryjskiej ‘bydła’, łac. pecus itd., wywodzą i nazwę psa, strażnika bydła). Aryjską nazwę ‘psa’, łac. canis itd., Słowianin zatracił, zastąpił nową.
