Słownik etymologiczny języka polskiego/przedać
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron |
przedać, przedawać, przedaj, przedajny, przedawnictwo; p. dać. Zwykłym trybem, nie zadowalamy się złożeniem utartem i składamy je ponownie, mówimy nie naleźć, lecz znaleźć, nie ostać, lecz zostać, tak samo nie przedać, lecz sprzedać (sprzedawać, sprzedaj), gdy inni Słowianie, np. Ruś, Czechy, przy prodati zostają. Od 18. wieku przedaj zastąpiliśmy przedażą i mimowoli przypuszczamy, jak przy odzieży, pożyczkę ruską (prodaża, odieża); nie należy jednak pomijać prapolskich rzeczowników na ż, jak łupież, kradzież, i t. d. Złożenie to, w znaczeniu ‘pierwotnego handlu wymiennego’, jest prasłowiańskie; lit. parduoti, ‘przedać’, może tylko nas naśladuje. Różnicę pierwotną między przedać (czes. przedati, ‘zdradzić, przeliczyć się w dawaniu’) a prodać (czes. prodati, ‘przedać’) utraciliśmy (tem łatwiej zjawiło się złożenie z s-); wszyscy inni Słowianie ją zachowali: rus. pieredat’ i prodat’. Por. prze.