Słownik etymologiczny języka polskiego/serce
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
serce, stwardniało z dawniejszego sierce (co w 15. wieku stale), a to z *sierd-ce (-ce jak w słoń-ce, mieść-ce, itd.); sercowy; natomiast pierwotne serd- i sierd- w urobieniach: zdrobniałe serduszko, serdeczko, serdeńko; serdeczny i t. d., serdecznik, ‘sworzeń’; sierdzić się, rozsierdzić się, sierdziście, sierdziwy, ‘gniewny’, osierdzie (‘błona sercowa’); miłosierdzie, miłosierny; »serdyt, a nie duż« (‘a bez siły’), »korol ne serdyt«, w 16. i 17. w., pożyczki z ruskiego. Prasłowo, w tej postaci (sŭrdĭce) już prasłowiańskie, gdy inne języki pierwotniejszą zachowały: lit. szirdis, ‘serce’, szirdai, ‘gniew’ (‘rozsierdzie’), grec. kardia i kēr z *kērd (jak prus. sejr, sīran), łac. cor, cordis (stąd nasze kordjaka, ‘ból sercowy’, kordjalny, ‘serdeczny’); goc. hairtō, niem. Herz. Znaczy pierwotnie ‘środkowość’ (p. środa). U wszystkich Słowian tak samo: słowień. serb. czes. srdce, itd.
