Słownik etymologiczny języka polskiego/siny
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron | |
Strona w Wikisłowniku |
siny, sinić i sinieć, siniak i siniec, zsiniały; siność, o ‘modrym kolorze’, sinidło; sinogardlica i sinogarlica, sinogarliczka, mylnie i synogarlicą pisana; dawniej sini, cerk. siń, rus. sinij; ta nazwa koloru, zarówno jak si-wy, sia-ry (szary) szady (sē-d), od pnia si- (p. *sieć), obficie u innych Słowian zastąpionego, u nas wygasłego (por. kaszubskie sejac, o ‘ogniu’), cerk. sinąti i si-jati, ‘błyszczeć’, z wokalizacją o: pri-soje, ‘miejsce słoneczne’, i o-soje (ot-soje), ‘cieniste (precz od blasku słońca)’, rus. sijatielstwo, ‘ekscelencja’, sijajuszczyj, ‘błyszczący’. Tu odnoszą nazwę ‘stycznia’ czy ‘grudnia’, prosiniec (u nas w biblji, z czeskiego), kiedy słońce znowu błyśnie(?), ale tłumaczą to i całkiem odmiennie (por. Miesiące). Prus. sineco, dla ‘sikory’, zachowało może polską, dziś nieznaną nazwę ptaszka: sinica u innych Słowian dla niegoż powszechne. Z takiemi samemi przyrostkami: goc. skei-nan, niem. scheinen, Schein; goc. skei-rs, niem. schier, ‘czysty, błyszczący’, starosas. skīmo, ‘blask’; ind. czchājā-, ‘blask’ (te same słowa znaczą i ‘cień’, p. cień i ściana); brak odpowiedników w lit., oprócz nazwy ‘ściany’ (p. ściana) i ‘maści’. Pień pierwotny: skāi-, ski-, z podniebienną gardłową.