Słownik etymologiczny języka polskiego/strzec
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron | |
Strona w Wikisłowniku |
strzec, strzegę; z pierwotnego sterg-, storg-, u nas strzeg- i strog-; to w przestroga, ostrożny, stróż(a); tamto tylko w strzegę; u innych Słowian są ślady i trzeciej wokalizacji, z półgłoską: cerk. strgą. Prasłowo; grec. stergō, ‘kocham’; na Litwie s- zamiast st- (porównaj odwrotny stosunek: sarna a litew. stirna): sergmi, ‘strzegę’, sergēti, ‘strzec’, sargas, ‘stróż’, sarga, ‘stróża’, pasirgējimas (słow. półgłoska), ‘pilność’, prus. but-sargas (‘stróż domu’), ‘gospodarz’. Z strog- łączymy i nastroga, ‘przynęta’, nastrożyć, częste w 16. wieku i w nastrnożyć zniekształcane, czes. nástraha, ‘przynęta’, »nastrażiti uszi«, ‘nastrożyć uszy’ (»uszu nie strożą«, w 17. w.).