Słownik etymologiczny języka polskiego/wieść
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Strona w Wikisłowniku
| |
wieść, p. wiedzieć (prus. waist, ‘wiedzieć’, z oi - ě, zamiast i u innych: ind. wit-ti-, awest. wisti-, ‘wiedza’); powieść, (przy)powiastka; wieścić, obwieścić; zwiastować, zwiastun; wieszczyć, wieszczy, dawniej ‘czarownik’ (wieszczek, wieszczka, wieszczyca, nawet ‘upiór’ i ‘upiorzyca’), wieszczba, wieszczbiarz; cerk. wěst’ (rus. sowiest’, ‘sumienie’), wiěszť, ‘wieszczy’, wěsztica, ‘czarownica’; rus. wiest’, wiestiť, wieszczij, wieszczun; czeskie powiesť, wiesztec, wiesztiti. Z wieszczby poszła wieżdżba, jak proźba z prośby; wieżdżb pisze biblja.
wieść, wiodę; w licznych złożeniach: od-, z-, do-, po-, na-, roz-, prze-, wywieść; jako częstotliwe służy wodzić (p.). Tylko w lit. (i w celt.) takie same znaczenie: ‘prowadzić’; w innych językach służy wyłącznie »wiedzieniu, t. j. pojmywaniu, żony«, jak i w lit. wedu, ‘żenię się’; ind. wadhū-, ‘oblubienica’, irańs. wademno, ‘oblubieniec’; stąd grec. hedna, ‘dary ślubne’, niem. wittum, ‘wiano’ (szczególniej kościelne). Prasłowo; cerk. westi, wedą; lit. westi, wedu, iryjs. fedim, ‘wiodę’. Złożone wwieść pisano niegdyś, jak każde ww, jednem w, dlatego r. 1500: wieść, o ‘wwiedzieniu (położnicy) do kościoła’, rus. wowiedienije.