Jakbyto język ludzki przezeń gadał,
Aż wyszły słowa z ognistego knota:
Wolność, w pobliżu Gaëty[2] więziony,
— Eneasz imię to grodowi nadał, —
Ni cześć starego ojca, ni miłości
Powinność, niegdyś szczęście lubej żony[3]
Zajrzenia w świata roboty misterne,
Poznania błędów ludzkich i dzielności.
W jednej się puszczam łodzi; druhów grono
Ze mną, do końca posłuszne i wierne.
Zwiedzam; więc Marok, Sardynię i mnogą
Wysp rzeszę, jednem morzem otoczoną.
Nimeśmy w owe cieśnie się dostali,
Które Herkules piętnował przestrogą[4],
Po stronie prawej została Sewila,
A Ceuta z lewej szarzała na fali.
Zaszli na świata podwieczorne skraje,
Skoro wam jeszcze bodaj jedna chwila
Nie żmudźcie duszę wydobyć z ciemnoty,
Za słońcem idąc w niemieszkane kraje.
- ↑ W. 91. i nast. Losy i śmierć Odysseusza tutaj opowiedziane, są fikcją Dantego, uzupełniającą dzieje bohatera niedokończone w Odyssei. Porównaj analogiczne opowiadania Ugolina (P. XXXIII) króla Manfreda (Cz. III) i innych.
- ↑ w pobliżu Gaety, leżącej na górze cyrcejskiej.
- ↑ Nie mogły powstrzymać trzy uczucia przyrodzone: miłość synowska, ojcowska, małżeńska.
- ↑ W. 107—8. w owe cieśnie... Które Herkules piętnował przestrogą. W cieśninie gibraltarskiej miał postawić słupy graniczne, ostrzegające żeglarzy przed niebezpiecznymi tajnikami oceanu atlantyckiego. Słupami Herkulesowymi są dwie góry: Abila w Afryce i Calpe w Europie.