Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/242

 Duszący, tamujący oddech, duszny.

 Duszek, zdr. od Duch, figlarz, psotnik, chochlik (niewidzialny).

 Duszka, zdr. od Dusza = ukochana osoba.

 Duszenina, pieczeń wołowa duszona.

 Duszkiem, przysł., nie oddychając, nie odpoczywając, jednym tchem, jednym haustem (wypić d.), chyłkiem.

 Dusznica, choroba, występująca w napadach bólu w okolicy serca z uczuciem duszności; zapalenie gardła u bydląt.

 Duszniczek, kaftan (żupan) spodni.

 Dusznik, otwór dla wprowadzenia powietrza; parnik, wentylator, luft, lufcik; w ogr. gorąca skrzynia dla roślin.

 Duszno, przysł. od Duszny, parno, pełno zaduchu; ciężko do oddychania; ciasno.

 Duszność, trudność w oddychaniu, dychawica, ciężki oddech, zadyszka.

 Duszny, przym. od Dusza, tyczący ś. duszy; tamujący oddech, duszący, zaduszny; w bud. wpust d. = spojenie dwu desek za pomocą duszy (p. w bud. Dusza).

 Duszpasterstwo, blm., zawód, powołanie duszpasterza, kapłaństwo.

 Duszpasterz, ksiądz, kajdan, szczególnie proboszcz a. biskup.

 Duszyczka, zdr. od Dusza = dusza dziecka.

 Duś, żart. — p. Dukat; d-sie = pieniądze.

 Dutka, Dudka, Tutka, trąbka zwinięta z papieru, lejek, torebka; dęta część pióra, pieniek, pipa, pipka.

 Duumwir, łć., w daw. Rzymie urzędnik, piastujący władzę wraz z drugim.

 Duumwirat, urząd duumwira a. duumwirów.

 Dużo, przysł. od Duży, wiele, mnóstwo (d. zmartwienia a mało zysku).

 Duży, wielki, wysoki, tęgi; obszerny, znacznych rozmiarów, silny, mocny.

 Dwa (dwuch, dwóch, dwu), licz. = 2 (używa ś. przy rzeczownikach męskich nieosobowych i nijakich).

 Dwadzieścia (dwudziestu), licz. = 20, o mężczyznach = dwudziestu.

 Dwadzieściakroć, dwadzieścia razy.

 Dwadzieścioro (-rga), licz. zbior. od Dwadzieścia; d. dzieci, kurcząt.

 Dwaj, (2 pp. dwuch, dwóch, dwu, 3 pp. dwom 6 pp. dwoma) o mężczyznach = 2; d. bracia.

 Dwakroć, dwa razy, dwukrotnie, dwa razy tyle, podwójnie, w dwójnasób; d. a. d. stotysięcy = dwieście tysięcy.

 Dwanaście, dwunastu, licz. = 12.

 Dwanaścioraki, z dwunastu rożnych rodzajów składający się.

 Dwanaścioro (-rga), licz. zbior. od Dwanaście; d. dzieci.

 Dwie, (2 pp. dwuch, dwu, dwóch, 3 pp. dwom, 6 pp. dwiema), forma żeńs. od Dwa.

 Dwieście, licz. = 200 (2 pp. dwustu, dwuchset, dwóchset. 3 pp. dwómset, dwustu, (5 pp. dwomaset a. dwustu, w rodz. żeńs. dwiemaset a. dwustu).

 Dwoić, podwajać, powiększać o drugie tyle; przepoławiać na dwie części, rozdwajać, dzielić; d. ś., zdwajać ś., podwajać ś., powiększać ś. o drugie tyle; ukazywać się podwójnie (wszystko mu ś. w oczach d-i); rozdwajać ś., dzielić ś.

 Dwoistość, blm., rz. od Dwoisty; d. kwiatów = własność niektórych kwiatów, polegająca na tym, że słupki i pręciki w jednym