Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/181

wygnanie. Gdy w r. 1662 t. zw. akt uniformistyczny Karola II zagrażał ciężkiemi karami non-konformistom, t. j. nie należącym do urzędowego kościoła anglikańskiego, stali się independenci przedmiotem prześladowań, którym położył koniec edykt tolerancyjny z r. 1688. W czasie prześladowań wielu independentów emigrowało do Ameryki, gdzie powstały liczne gminy, zwane kongregacjonalistycznemi.

 Indeterminizm, ob. Determinizm.

 Indje brytańskie, statystyka wyznań, ob. Azja.

 Indra, najwybitniejsze bóstwo indyjskiej religji w okresie Wedy (ob. Wedyzm).

 Indult w prawie kanonicznem: udzielony z łaski przez papieża przywilej, wyjątek od powszechnie obowiązujących przepisów prawnych. Tak np. zwalnia papież biskupów czasowo od obowiązku rezydencji, kanoników po 40-letniej służbie od obowiązku chóru, zezwala duchownym na zajmowanie się medycyną i t. p.

 Indyferentyzm, obojętność na różnice dogmatyczne czyli indyferentyzm względny, mało różni się od indyferentyzmu absolutnego, będącego zupełną obojętnością na wszelkie objawy religijne, skrajnem przeciwieństwem do fanatyzmu. Indyferentyzm absolutny bardzo często przeradza się prawem kontrastu w fanatyzm antyreligijny.

 Indyjska religja, ob. artykuły: Weda, Bramanizm i Hinduizm.

 Infamja, utrata czci i dobrego imienia u wiernych, kara kościelna, która następuje albo jako „infamja faktyczna“ sama przez się wskutek spełnienia czynu zniesławiającego i ustaje, gdy zniesławiony życiem uczciwem udowodni poprawę, albo jako „infamja prawna“, ustanowiona jako kara w wypadkach w prawie ściśle określonych za pewne przestępstwa i pociągająca za sobą niezdolność do otrzymania beneficjów i godności kościelnych.

 Informata conscientia, przekonanie, powzięte w sumieniu. Wyrokiem „ex informata conscientia“ nazywa się w prawie kanonicznem wyrok, wydany na podstawie przekonania, powstałego w sumieniu sędziego, z pominięciem formalności proceduralnych. Jest dopuszczalny tylko w dwóch wypadkach: biskup może ex informata conscientia: 1) nie dopuścić kogoś do święceń wogóle lub odmówić mu dalszych i 2) może zasuspendować podwładnego sobie duchownego ab ordine et ab officio, czyli od wykonywania wszelkich funkcyj duchownych i od wszystkich aktów jurysdykcji i administracji duchownej. Wyrok taki nie może jednak obejmować suspensy a beneficio, t. j. odjęcia prawa administracji dóbr beneficjalnych. Do nałożenia suspensy ex informata conscientia nie potrzeba przewodu sądowego, wystarcza dekret biskupi, w którym ma być wyraźnie powiedziane, że suspensa następuje ex inf. cons., czyli z przyczyn samemu ordynarjuszowi znanych i ma być oznaczony czas, przez który nałożono karę suspensy. Celem takiego wyroku jest uniknięcie gorszącego procesu i dlatego może być zastosowany tylko w wypadkach tajnych.

 Infralapsarii, zwolennicy nauki Kalwina o predestynacji (przeznaczeniu), tłumaczący ją w ten sposób, że Bóg wybrał ludzi do zbawienia, przewidując ich upadek grzechowy oraz postanawiając zesłanie Zbawiciela. Zwolennicy tej nauki, zwani także gomarystami, triumfowali na synodzie w Dordrechcie (1618 — 19) nadarminjanami (supralapsarii), którzy, wyprowadzając ostateczne konsekwencje z nauki Kalwina, utrzymywali, że Bóg przed wiekami przeznaczył wierzących na zbawienie, a niewierzących na potępienie. Obydwie teorje są deterministyczne, t. j. zaprzeczające istnieniu wolnej woli (ob. Arminjanizm).

 Infuła (mitra), nakrycie głowy biskupa w czasie spełniania obrzędów kościelnych.

 Infułat, katolicki dostojnik kościelny, który nie będąc biskupem, otrzymał od papieża przywilej używania przy uroczystych obrzędach infuły, pastorału i innych zewnętrznych odznak urzędu biskupiego. Infułatami są z pośród księży świeckich najczęściej kanonicy z tytułu urzędu lub godności, gdy piastują w kapitule wyższe dostojeństwo albo z tytułu kościoła, w którym są przełożonymi (tak np. archiprezbiter kościoła Ma-