Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/264

stów), a Pocquet we Francji, gdzie zdobył licznych zwolenników i cieszył się poparciem królowej Nawarry, Anny Valois. Około r. 1550 sekta ta przestała istnieć. 3) Libertynami zwano w Genewie przeciwników surowej doktryny Kalwina, który przez swoje „Ordonnances ecclesiastiques“ poddał życie prywatne i publiczne gminy genewskiej ostrej kontroli. 4) Nazwa libertynów służyła od XVI wieku na oznaczenie t. zw. wolnomyślicieli, którzy nie uznawali powagi Kościoła i religji.

 Lichaczew, ob. Rosyjskie sekty.

 Liguori św. Alfons, ob. Redemptoryści.

 Lilith, według pojęć asyryjsko-babilońskich widmo nocne, żona Lilu, demon wichru i burzy. U Żydów (Izajasz XXXIV. 14) oznacza jędzę. Niektórzy talmudyści uważają, ją, za pierwszą żonę Adama, z którym spłodziła licznych demonów, poczem została jedną z czterech nałożnic Samaljela (djabła).

 Limbus, otchłań, piekło, w teologji katolickiej 1) miejsce pobytu dusz ludzi sprawiedliwych, zmarłych przed Ofiarą Krzyżową i wybawionych przez Chrystusa, który „zstąpił do piekieł“ i wprowadził te dusze do nieba. Jest to t. zw. limbus patrum. 2) Miejsce pobytu dusz dzieci, zmarłych bez chrztu w stanie grzechu pierworodnego (limbus infantum).

 Limina Apostolorum, „progi apostolskie“, przenośnia, oznaczająca Stolicę Apostolską i bazyliki św. Piotra i św. Pawła w Rzymie. Biskupi diecezjalni mają obowiązek co pięć lat „visitare limina“, t. j. odwiedzać groby Apostołów znajdujące się w tych bazylikach i składać papieżowi sprawozdanie ze stanu diecezji. Pięciolecia są stałe i wspólne i liczą się obecnie od 1 stycznia 1911 r. W pierwszym roku pięciolecia mają przedłożyć sprawozdanie biskupi Włoch i wysp przyległych, w drugim biskupi Hiszpanji, Portugalji, Francji, Belgji, Holandji, Anglji, Szkocji i Irlandji z wyspami przyległemi, w trzecim reszta biskupów europejskich, w czwartym biskupi amerykańscy, w piątym biskupi Afryki, Azji, Australji i wysp przyległych do tych części świata. Biskupi pozaeuropejscy mogą udawać się do Rzymu co drugie pięciolecie.

 Lipowanie, ob. Rosyjskie sekty.

 Lismanin Franciszek, najruchliwszy z szerzycieli protestantyzmu w Polsce. Urodzony na Korfu, był zakonnikiem franciszkańskim i przybył do Polski w r. 1546 jako spowiednik królowej Bony. Stał się zwolennikiem ruchu, wszczętego przez t. zw. reformację i począł w kole humanistów w Krakowie z Janem Trzecieskim na czele szerzyć doktryny protestanckie. Zjednał sobie Zygmunta Augusta, odczytywał mu dzieła Kalwina i namawiał do reform w duchu Kalwina. Wysłany zagranicę, rzekomo na zakupno książek dla bibljoteki królewskiej, wystąpił w Genewie z Kościoła katolickiego i ożenił się. Tem zraził sobie Zygmunta Augusta i ukarany czasową banicją, wrócił do Polski dopiero w r. 1556. Pracował usilnie nad zjednoczeniem wyznań protestanckich w Polsce. Gdy Zygmunt August zaniechał popierania reformacji, Lismanin przeniósł się na dwór księcia Alberta pruskiego do Królewca i tam umarł w roku 1566, utopiwszy się w studni.

 Litanja, z greck. lite — prośba, modlitwa, zaczynająca się i kończąca słowami Kyrie elejson (ob.) i złożona z całego szeregu t. zw. inwokacyj, czyli wezwań do Imienia Jezus, do Serca Jezusowego, do Matki Bożej lub do świętych Pańskich. Po każdej inwokacji następuje w litanjach do Pana Jezusa formuła „Zmiłuj się nad nami“, albo „Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie“, lub „Wybaw nas Panie“, w litanjach zaś do Matki Bożej i do świętych formuła: „Módl się za nami“. Główne litanje, zatwierdzone przez Stolicę Apostolską do publicznego odmawiania, są: 1) Litanja do Wszystkich Świętych, 2) do Matki Bożej, t. zw. litanja loretańska, 3) do Najśw. Imienia Jezus, 4) do Najśw. Serca Jezusowego i 5) do św. Józefa.

 Litolatrja, cześć boska, oddawana kamieniom (ob. Betyle).

 Litostrotos, miejsce, gdzie Piłat sądził Chrystusa; ob. Gabbatha.

 Litterae commendatitiae, ob. Epistolae formatae.

 Litterae dimissoriales, ob. Ekskardynacja.