lacja wtedy tylko przeważy, jeśli pod tą formą głosuje przynajmniej dwie trzecie wyborców. Jeżeli przełożony duchowny uwzględni postulację, postulowany może uważać się za wybranego.
Postulat, wstępna próba przed rozpoczęciem nowicjatu zakonnego (ob. Nowicjat). Trwa co najmniej sześć miesięcy i może być przedłużony o dalsze sześć miesięcy. Do odbycia postulatu obowiązane są kobiety, chcące wstąpić do zakonu o ślubach wieczystych. Postulat odbywa się w domu nowicjatu lub w innym domu zakonnym.
Postylla, z łać. „post illa“ sc. verba, czyli nauka, następująca „po owych słowach“ (tekstu Pisma św.), wykład przeczytanych słów, rodzaj kazania lub homilji (ob.). W Polsce postyllę katolicką wydał ks. Jakób Wujek (1575), ewangelicką Mikołaj Rej. Luter wydał podwójną postyllę: domową i kościelną.
Potop. Oprócz biblijnego podania o potopie (Genesis VI — VIII) istnieje wiele podań, opisujących potop, rozrzuconych po całym świecie. Najwybitniejsze z nich jest podanie asyryjsko-babilońskie, najwięcej zbliżone do biblijnego, oraz podania arabskie, egipskie, środkowo-afrykańskie, japońskie i północno-amerykańskie. Niektóre z nich są wspomnieniem miejscowych powodzi, inne mitycznem wytłumaczeniem kataklizmów przyrody. Klasyczna grecka legenda o Deukalionie i podania wschodnio-indyjskie są prawdopodobnie pochodzenia babilońskiego.
Pozdrowienie Anielskie, ob. Ave Maria.
Pozytywizm, kierunek myśli filozoficznej, który w przeciwieństwie do metody spekulatywnej, sięgającej do pierwszych przyczyn, ogranicza się do zakresu faktów, dających się stwierdzić zmysłami. Wszystko inne uważa pozytywizm za nieistniejące. Uznaje metodę obserwacji i doświadczenia za jedyną w nauce i w filozofji a wszelkie ideały nadzmysłowe uważa za fikcje i zastępuje je „ideą ludzkości“. Pozytywizmem nazwał filozof francuski August Comte założoną przez siebie szkołę filozoficzną, która wyłączyła metafizykę Z zakresu ludzkiej wiedzy a zaliczyła do niego matematykę, astronomję, fizykę, chemję, biologję i socjologję. Te umiejętności, postępując za sobą w pewnym porządku, opierają się, według teorji pozytywistów, wzajemnie na sobie i to w ten sposób, że każda następna, jako bardziej skomplikowana, ma za podstawę umiejętności poprzednie, jako bardziej proste. Cechą pozytywizmu jest także uważanie psychologji za najwyższy dział biologji i za podstawę socjologji, która ma być zbudowana według ścisłych metod nauk przyrodniczych, zwłaszcza fizjologji. Pozytywizm zdobywał sobie zwolenników najpierw w Anglji, potem we Francji a następnie w Niemczech. W Polsce początkowe powodzenie pozytywizmu w dwu dziesiątkach lat po powstaniu styczniowem należy przypisać depresji moralnej, która w tym czasie opanowała umysły, i rozgoryczeniu przeciw wybujałemu romantyzmowi politycznemu. Wkrótce jednak zrozumiano, że pozytywizm Comte’a mimo przeistoczeń, dokonanych przez jego uczniów, nie zdołał zawładnąć współczesną myślą filozoficzną, ponieważ nie umiał nawet uzasadnić myślowego empiryzmu, mającego stanowić jego podstawę.
Prałaci. Niektórzy członkowie hierarchji katolickiej mają tytuł prałatów (łać. praelatus — przełożony). Właściwymi prałatami mogą być tylko ci duchowni, świeccy lub zakonni, którzy mają zwyczajną jurysdykcję duchowną. Prałaci, nie wykonywający jurysdykcji, są prałatami honorowymi. Prałaci w ścisłem znaczeniu dzielą się na wyższych, którymi są tytularni patrjarchowie, rezydujący w Rzymie, arcybiskupi i biskupi, i niższych, do których liczą się członkowie Kurji papieskiej, nie będący kardynałami. Prałatami kapitulnymi są: prepozyt, dziekan, scholastyk i kustosz (ob. Kanonicy). Prałatami są również generałowie zakonów, wyjąwszy generałów zakonów żebrzących.
Prawa stuły, ob. Jura stolae.
Prawo kościelne, ob. Kanoniczne prawo i Kościelne prawo.
Prawo patronatu, ob. Patronat.
Prawosławie (ortodoksja — „praw-
Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/346
Ta strona została przepisana.
POSTULATPRAWOSŁAWIE
341
