Volumina Legum. Tom VII/Kommissya woyskowa
| ←Pogłowne żydowskie | Volumina Legum. Tom VII Kommissya woyskowa zbiorowy |
Rozdzielenie Trybunałow Koronnych→ | |
Konfederacya Generalna (1764)
|
Iak wiele zawisło na własnym woysku oyczyznie naszey, tak ieszcze więcey na dobrym tegoż woyska rozporządzeniu. Przeto władze sądow y ordynansow Hetmańskich rozwioźle tłumaczoną y rozciąganą, prawa nawet wyraźnego y przysięgi miarę przestępuiącą, y abusive używaną, teraźnieyszą ustawą opisuiemy. A tak, naśladuiąc chwalebny zwyczay Przodkow naszych, ktorzy ad consilia Hetmanom ex Senatu et equestri ordine przydawać zwykli byli, dla sprawiedliwey likwidacyi woyska, utrzymania disciplinae militaris, rozsądzenia spraw o zaległe płace woyskowe, y krzywdy wszelkie, ktoreby się od woyskowych na lezach, w przechodach, lub exakcyach komużkolwiek działy, albo w tychże samych woyskowey służby okazyach, lub pod bokiem teraźnieyszey kommissyi między woyskowym, a woyskowym iednym, czyli więcey trafiły, albo z nieposłuszeństwa ordynansom kommissyi wynikały, żadnych innych pod żadnym pretextem nie pociągaiąc, raz na zawzse Consilium Bellicum, czyli Kommissyą woyskową tu w Warszawie agitować się maiącą, pod prezydencyą WW. Hetmana W. a w niebytności, tedy Polnego, Koronnych, a nareszcie w niebytności Hetmanow, sub praesidentia pierwszego ex ordine Senatora ustanawiamy.
Do ktorych, ex ordine Senatorio osob cztery naznaczamy, to iest: Wielmożnych Augusta Alexandra Xiążęcia Czartoryskiego Ruskiego, Regimentarza Generalnego woyska Koronnego, Iozefa Podoskiego Płockiego Woiewodow; Rocha Zbiiewskiego Kaliskiego, Ur. Antoniego Morskiego Przemyskiego, Kasztelanow. Z stanu rycerskiego, Ur. Kazimierza Poniatowskiego Podkomorzego, Hieronima Wielopolskiego Koniuszego, Koronnych, Woyciecha Męcińskiego Wieluńskiego, Xawerego Branickiego Halickiego, Antoniego Lasockiego Gostyńskiego, Starostow, Alexandra Mączyńskiego Sieradzkiego, Szymona Dzierzbickiego Łęczyckiego Chorążych, Woyciecha Rydzyńskiego Poznańskiego, Michała Bukowskiego Sanockiego, Stolnikow, Iana Skarbka Tuszyńskiego, Ignacego Potockiego Gliniańskiego, Franciszka Głogowskiego Krzywińskiego, Starostow. Ktorzy to WW. y Urodz. Kommissarze, co do woyska na mieysce Trybunału Radomskiego ustanowieni, wykonawszy przysięgę przed aktami Ziemskiemi, lub Grodzkiemi Warszawskiemi, na pierwszym terminie po Koronacyi Krolewskiey, Kommissyi Skarbowey wyznaczonym, tą rotą:
Ia N. przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu w Troycy S. Iedynemu: iako przy likwidacyi woyska, bez żadnego na czyiążkolwiek chorągiew albo regiment względu, aby każdy się likwiduiący rotą zwyczayną wyraźnie przysięgał, dozierać będę. Ordynansow na zemstę, lub czyie uciemiężenie, albo znużenie żołnierza przez niepotrzebną lokacyi odmianę, podpisować nie będę, owszem, aby się przysiędze Hetmańskiey we wszystkim dosyć działo, przestrzegać będę; spraw wszelkich innych, oprocz władzy moiey wydzielonych, przywłaszczać sobie nie będę; spraw wszelkich innych, oprocz władzy moiey wydzielonych, przywłaszczać sobie nie będę, w tych zaś, ktore do moiey iuryzdykcyi przychodzić będą, podług prawa y sprawiedliwości, datku żadnego ani obietnicy nie przyimuiąc, ani żadnemi względy lub boiaźnią się nie uwodząc, sentencye podług praw y artykułow woyskowych dawać, y wszystkie zdania moie ku iedynemu dobru Rzeczypospol., a nie własney lub czyiey prywacie, obracać będe, tak mi Panie Boże dopomoż, y niewinna Męka Chrystusa Pana.
Po ktorey wykonaney przysiędze, taż kommissya iuryzdykcyą swoię zacznie y ufunduie. Pisarza y Regenta dla porządnego akt trzymania przysięgłych ustanowi. Pozwy zaś y ordynanse pod imieniem Hetmańskim z Kancellaryi Kommissyiney, podług zdania kommissyi, wydawane będą. Taż kommissya w Warszawie zasiadać maiąca cztero-niedzielne kadencye, rezolwowanie paritatis votorum, gdyby się trafić miała, na mieysce zmarłego Kommissarza woyskowego przyimowanie innego, y liczbę osob do kompletu rekwirowaną, podług opisu Kommissyi Skarbowey, zachować ma. Ktorym to WW. y Urodzonym Kommissarzom każdemu po dwanaście tysięcy na rok skarb Koronny, regułą dla skarbowych Kommissarzow opisaną, gdy iuż Radomskie upadaią expensa, wypłacać powinien będzie, a Kommissarz woyskowy dla odebrania przypadłey dla siebie kwartalney części, ma produkować na Kommissyi Skarbowey attestacyą z podpisem Prezydenta Kommissyi Woyskowey, ieżeli cały czas czteroniedzielny, czyli tylko in parte był przytomnym. Hetmanow zaś przy pensyi konstytucyą 1717 dla nich naznaczoney zostawuiemy, a summa na largicye tąż konstytucyą wyznaczona do dystrybuty Kommissyi Woyskowey, za rekomendacyą Hetmańską należeć ma.
Żeby zaś w sprawach, ktore w odległych od tey Kommissyi mieyscach trafiać się będą, na tak daleki przeiazd strony się nie expensowały, taż kommissya w każdey partyi woska Sędziego postanowić ma, ktoryby sprawy ex actoratu cujunscunque przeciw woyskowym wynikłe, salva appellatione a definitiva sententia do Kommissyi, rozsądzał, nie wdaiąc się w sprawy, ktoreby z aktoratu woyskowych przeciwko nie-woyskowym formowane były, gdyż takowe in foro dla pozwanego competenti, sądzone być powinny; gdyby zaś od Sędziego woyskowego dla enerwacyi strony appelacya niesłusznie założona była, strona appeluiąca duplici radio pro interesse partis injuriatae solvendo skarana być ma.
Posłannictwa wszelkie, ieżeli od Porty do samych Hetmanow expedyowane będą, nie inaczey, iak tylko pod czas tey kommissyi, ktora etiam poprzedzaiąc czas kadencyi, dla prędszego expedyowania y uniknienia wszelkich kosztow, złożona być ma, przyimiowane być powinny, y listy ieżeli pod czas Seymu przyidą, Krolowi y przytomney całey Rzeczypospolitey, a procz Seymu, Radzie przy Krolu będącey kommunikowane, y responsa na nie, podług zdania Rzeczypospolitey, albo Krola y Iemu przytomney Rady, z podpisem Hetmanow y Kommissarzow oddawane być maią, a zwyczayne na takich Posłannikow koszta Skarbowa Kommissya zastąpić powinna będzie.
Że zaś Rzplita iest ubespieczona od pogranicznych Potencyi w possessyach y granicach swoich, a do tego y czasu teraźnieuyszego krotkość nie pozwala, żeby zewszystkim y zupełnie stanowić liczbę y porządek woyska, więc przychylaiąc się do regulamentu ustanowionego roku 1717 mieć chcemy, żeby wszelkie regimenta, podług wyznaczonych porcyi, miały gemeynow, a towarzysz każdy swoy poczet.
Że zaś crescente saeculo crescunt et pretia rerum dla czego ustawiczne od woyska utrisque authoramenti zachodzą skargi, że ani towarzysz z pocztami swemi, ani Officerowie z gemeynami wyżywić się mogą, y być w stanie odprawowania służby Rzplitey, bez naprzykrzenia się obywatelom; zaczym Consilium Bellicum w czasie swoim porządnie ma podać regulament wystarczaiącey płacy, y ustanowionego porządku, a Kommissya Skarbowa wyznaczyć na to dochody obligowana będzie.
W obozach pod czas woyny wypowiedzianey Rzplitey, albo przez Rzpltą, woysko pod zupełną władzą tak kommendy, iako y Sądow Hetmańskich, dla karności tegoż woyska, zostawać ma.
