Wikiźródła:Teksty podejrzane o naruszenie praw autorskich

Skrót:
WS:NPA

Wszystkie projekty Wikimedia gromadzą wolne materiały. Wolne, to znaczy opublikowane na licencji Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported (lub zgodnej), względnie takie, do których autorskie prawa majątkowe (lub prawa pokrewne) wygasły lub nigdy nie powstały. Dlatego np. cała nazwa Wikiźródeł zawiera to słowo – Wikiźródła, wolna biblioteka. Więcej na temat praw autorskich (także dotyczących Wikiźródeł) możesz znaleźć na Wikiźródła:Prawa autorskie.

• Wykaz tekstów podejrzanych o naruszenie praw autorskich.
• Archiwum dyskusji.

---

Rozpocznij nową dyskusję

Stary dom (Andersen, przekł. Mirandola)

Plik:Starydom.jpg

Tekst, zgodnie z opisem pobrany z PBI. Niestety, nie jest to przekład Mirandoli, jak to zostało opisane. Nabrałem podejrzeń próbując znaleźć wydanie w przekładzie Mirandoli, lecz okazało się że zamieszony u nas tekst jest to niewątpliwie przekład (Beylin, Stefania (1906-1989) Tł. Sawicki, Stanisław (1907-1944) Tł. i Iwaszkiewicz, Jarosław (1894-1980) Tł.) - zobacz [1]:

Nie pozostaje mi nic innego jak tylko wnioskować o jak najszybsze usunięcie pozycji z ws. Zdzislaw (dyskusja) 13:27, 19 lut 2023 (CET)

 Za Joanna Le (dyskusja) 15:12, 19 lut 2023 (CET) Usunąć (To "Za" było mylące Joanna Le (dyskusja) 10:58, 30 mar 2023 (CEST)

Usunąć Seboloidus (dyskusja) 23:13, 4 mar 2023 (CET)

Załatwione, usunięto. Zdzislaw (dyskusja) 22:31, 23 kwi 2023 (CEST)

Umarłe dziecko

Plik:Dziecko.jpg

Tekst, zgodnie z opisem pobrany z PBI. Niestety, nie jest to przekład Mirandola, jak to zostało opisane. Nabrałem podejrzeń próbując znaleźć wydanie w przekładzie Mirandoli, lecz natknąłem się na publikację Śmierć w zwierciadle humanistyki Tom pokonferencyjny (str. 132-133), w której wskazano, że zamieszczony u nas tekst to tłumaczenie S. Beylin i J. Iwaszkiewicz z 67r. I rzeczywiście sięgnąłem po wydanie Baśni PIW z 1977 roku i okazało się że zamieszony u nas tekst jest to niewątpliwie przekład (Beylin, Stefania (1906-1989) Tł. i Iwaszkiewicz, Jarosław (1894-1980) Tł.) - zobacz:

[2]

Nie pozostaje mi nic innego jak tylko wnioskować o jak najszybsze usunięcie pozycji z ws. Zdzislaw (dyskusja) 16:30, 19 lut 2023 (CET)

Usunąć Seboloidus (dyskusja) 23:14, 4 mar 2023 (CET)

Załatwione, usunięto. Zdzislaw (dyskusja) 22:32, 23 kwi 2023 (CEST)

Egzaminy CKE

Mam wątpliwości co do możliwości "swobodnego korzystania" z zamieszczonych arkuszy egzaminacyjnych.

Jeśli chodzi o zawarte w nich ilustracje. Ilustracje są zamieszczone na Commons z informacją że ilustracja pochodzi z arkusza i autorem jest CKE, i że „nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego akty normatywne, ich projekty, urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole”. Natomiast na samym arkuszu pod ilustracjami jest informacja np. tutaj, że pochodzi on ze strony [3] na której mamy informację "© 2000–2023 The Metropolitan Museum of Art. All rights reserved.". Czyli CKE nie jest autorem ilustracji, z czego osoba dodająca pliki na Commons doskonale zdaje sobie sprawę, czy w takim wypadku pobierając ją z WŹ faktycznie można z niej "swobodnie korzystać"? Jak dla mnie jest to wprowadzanie w błąd użytkowników. Takich wątpliwych ilustracji jest w arkuszach więcej.

Ponadto na stronie pierwszej arkusza mamy adnotację "Układ graficzny © CKE 2021", czy nie jest to informacja, że układ graficzny arkusza jest chroniony prawem autorskim? Jak w takim razie możemy go kopiować i udostępniać z informacją, że można z niego swobodnie korzystać?

Patrząc na dyskusję w Skryptorium arkusze zostały dodane mimo ewidentnych wątpliwości co do praw autorskich.

Proszę szczególnie @Superjurek: o wypowiedź.

Moim zdaniem arkusze powinny zostać usunięte z Wikiźródeł i Commons, a osoby które chcą z nich korzystać mają do nich wygodny i bezproblemowy dostęp na stronie CKE. Joanna Le (dyskusja) 13:46, 6 mar 2023 (CET)

wypada mi się jedynie zgodzić, indeksy te zawierają wiele ilustracji objętych PA. Kolejny przykład - Zadanie 21 i grafika na commons File:EBIP-R0-100-2105 zad.21.svg, opisana licencją PD (!), podczas, gdy źródło to https://www.britannica.com/animal/flying-squirrel z atrybucją "(C) 2010 Encyclopædia Britannica Inc.".

Usunąć jako NPP i NPA za względu na powyższe oraz wątpliwości Wikiźródła:Skryptorium/Prawo_autorskie#Autor:Centralna_Komisja_Egzaminacyjna

Zdzislaw (dyskusja) 20:05, 6 mar 2023 (CET)

@Joanna Le, @Zdzislaw: Czekam jeszcze na odpowiedź od CKE, ale w świetle tych wątpliwości odpowiedź nie ma większego znaczenia, więc pozwolę sobie już zabrać głos i nie czekać dalej. Przedmówczyni uargumentowała swój wniosek i to w sposób przekonywujący nawet mnie osobiście jako inicjatora (faktycznie powoływałem się na fakt, iż arkusze te są utworem instytucji rządowej, co było z początku dość mocną zachętą). Podpisuję się więc za tym wnioskiem i nie będę polemizował, bo przedmiotem tej dyskusji nie jest walor merytoryczny tychże materiałów CKE dla użyteczności WŹ w edukacji (ten zdaje się być moim zdaniem oczywisty i chyba też nie był kwestionowany w dotychczasowych dyskusjach); lecz przedmiotem tej dyskusji jest legalność upubliczniania tychże na WŹ, a wielomiesięczna lektura wypowiedzi innych Userów na Discordzie oraz tu uświadomiła mi, jak jest to bardzo cienki lód od strony prawnej. Superjurek (Dyskusja) 23:45, 6 mar 2023 (CET)

Usunąć Myślę, że nawet jeśli CKE formalnie zgodzi się na wykorzystanie, w co osobiście wątpię, to wykorzystane przez nią materiały być może mogą być wykorzystane w celach edukacyjnych, ale nie u nas. Wieralee (dyskusja) 01:05, 7 mar 2023 (CET)

@Wieralee: W tym temacie trzeba jednak uściślić. Owszem – arkusze należy uznać za NPA w świetle tych argumentów, które zostały powyżej przytoczone. Natomiast należy osobno potraktować klucze odpowiedzi (tj. zasady oceniania) takie jak te: Egzamin maturalny z biologii poziom rozszerzony – marzec 2022 (Formuła 2023) Zasady oceniania. Po lekturze takowego zauważyć można, że na stronie tytułowej nie ma znaku (c) oraz tego typu zasady nie zawierają ani grafik, ani tekstów źródłowych do zadań. Zawierają treści typowe dla dokumentu urzędowego. Te akurat zdają się nie być ani NPA, ani NPP. Superjurek (Dyskusja) 22:15, 9 mar 2023 (CET)

Komentarz Jak już wcześniej wspomniałem dotychczasowe wątki uświadomiły mi śliskość arkuszy CKE, które rządzą się innymi prawami niż typowe dokumenty urzędowe no i nie zawsze są zbieżne z tym, na co możemy sobie pozwolić na Wikiźródłach. Mam jednak prośbę o to, żeby usuwanie tychże następowało stopniowo. Samo posiadanie wikikodu (prywatne posiadanie) nie jest niczym złym (jest to dozwolony użytek prywatny, a w pracy zawodowej również będzie to dozwolony użytek edukacyjny), więc jako że trochę się napracowałem przy nim to też chciałbym sam te arkusze pozgłaszać do usunięcia. Tyle że nie hurtem, a pojedynczo i sukcesywnie. Kiedy będę już gotowy się z którymś z nich rozstać, to też będę je opatrywał szablonem {{NPA}} lub też innym takim jak {{NPP}} lub {{ek}}. Superjurek (Dyskusja) 23:22, 13 mar 2023 (CET)

@Superjurek: Czy w takim razie mógłbyś zadeklarować jakiś konkretny termin do którego pozgłaszasz arkusze do usunięcia? Jako NPA powinny być usunięte zaraz po decyzji wynikającej z dyskusji. Joanna Le (dyskusja) 18:06, 28 mar 2023 (CEST)

Istotne jest również usunięcie plików na Commons Joanna Le (dyskusja) 18:12, 28 mar 2023 (CEST)

@Joanna Le: Poprosiłbym do końca miesiąca, czyli do 31 marca 2023; ale jestem przekonany, że już dziś mi się uda zamknąć temat. Superjurek (Dyskusja) 05:18, 29 mar 2023 (CEST)

@Joanna Le: Jednak poproszę o przedłużenie tego czasu do końca niedzieli, czyli do 2 kwietnia. Przeliczyłem się w kwestii czasu, bo teraz uwzględniłem też pliki na Commons. Superjurek (Dyskusja) 12:30, 29 mar 2023 (CEST)

@Superjurek: myślałam długo o tym, co tu napisałeś... Było, nie było — NPA klasyfikowane jest jako kradzież wartości intelektualnej. Czy zatem argument, że "napracowałem się przy tej kradzieży, więc pozwólcie mi jeszcze z niej trochę pokorzystać", nie jest trochę nie na miejscu? Wieralee (dyskusja) 18:50, 28 mar 2023 (CEST)

@Wieralee: Wiero, to ciekawe co mówisz, czy mogłabyś wskazać źródło na podstawie którego NPA automatycznie implikuje kradzież? A pytam się, bo nie mogę się zgodzić z takim postawieniem przez Ciebie sprawy. W sensie takim, że "napracowałem się przy tej kradzieży" (brzmi to jak zarzut). Tak napracowałem się i tak zostało to w toku tej dyskusji uznane za NPA; choć z początku działałem w poczuciu misji, co miało swój początek już w 2021 roku przy tworzeniu Indeks:ARKUSZ SP-1-152.pdf (swoją drogą właśnie zgłoszonego przeze mnie do usunięcia); ale nic w świetle znanych mi definicji nie świadczy o tym, że dopuściłem się kradzieży.

Działałem wychodząc z założenia, że arkusze są dokumentami urzędowymi i powołując się na domenę publiczną, w której znajdują się dokumenty urzędowe miałem na celu uwolnienie czegoś co i tak domyślnie jest utworem wolnym, a więc wpisującym się w ideę Wikimediów. Kradzież natomiast, którą postulujesz to w myśl definicji: Kradzież (art. 278 kk) – zabór cudzej rzeczy w celu przywłaszczenia. Otóż nie przywłaszczyłem sobie niczyjej własności intelektualnej, choćby dlatego, że przywłaszczenie to Przywłaszczenie – występek polegający na włączeniu cudzej rzeczy ruchomej lub cudzego prawa majątkowego do swojego majątku. Fakt, iż proszę o odroczenie usunięcia nie oznacza, że proszę o pomoc w uzyskaniu korzyści z kradzieży, gdyż taki sam efekt bym uzyskał ściągając na mój prywatny komputer ten sam arkusz albo też inny (każdy ma prawo posiadać plik pdf z arkuszem odtajnionego egzaminu państwowego). Nie łamię prawa autorskiego prosząc dostęp do kodu źródłowego (nawet jeśli jest on inspirowany innym utworem, ale jak już powiedziałem zamierzam użyć go do celów prywatnych), który sam napisałem, a który mógłbym napisać jeszcze raz, więc też co do zasady nie mogę ukraść swojej własnej pracowizny (już prędzej odzyskać, ale nie ukraść).

To co wrzucamy na Wikiźródła nie jest naszym prywatnym majątkiem, ale dobrem publicznym; a na pewno nie dopuściłem się przywłaszczenia w znaczeniu takim, iż przypisuję sobie autorstwo do tych arkuszy (od samego początku są one przypisane pod CKE). Tym samym uważam, że potencjalny zarzut umyślnej kradzieży (kradzież domyślnie jest kwalifikowana jako umyślna w zamiarze bezpośrednim kierunkowym) jest oparty na błędnym założeniu, a więc zbyt daleko wysunięty. Możemy tu mówić o NPA, a więc o naruszeniu praw autorskich (które dzieje się automatycznie nawet, gdy sprawca zadziała w oparciu o błędne przesłanki, a więc zawini w sposób pośredni). Jedna z przykładowych definicji, na przykład ta nie podciąga co do zasady NPA pod kradzież. Nie możemy mówić tu natomiast o kradzieży, bo nie była motywowana bezpośrednio. Superjurek (Dyskusja) 06:04, 29 mar 2023 (CEST)

• @Superjurek: nie wątpię, że gdy dodawałeś indeksy, nie miałeś świadomości, że naruszasz czyjekolwiek PA i działałeś w jak najlepszych intencjach. Jednakże w momencie, gdy sam stwierdziłeś naruszenie, każdy kolejny dzień udostępniania tych tekstów jest już świadomy, a co za tym idzie, Ty ponosisz odpowiedzialność... Jeżeli ktoś w oparciu o stronę WŹ opublikuje te arkusze komercyjnie, a CKE go pozwie, to będzie mógł przerzucić odpowiedzialność za spowodowanie szkody finansowej na Ciebie. Zrozum wreszcie, że chcemy Cię chronić, a Ty odbierasz to jako atak... :( Wieralee (dyskusja) 21:28, 29 mar 2023 (CEST)

  @Wieralee: Rozmowa tekstowa nie zawsze jest w pełni czytelna, bo brakuje tu intuicyjności (każdy inaczej odbiera dany komunikat), ale fakt iż wyjaśniłaś mi swój tok myślenia znowuż mi teraz daje do myślenia. Do zgłoszenia zostały mi jeszcze 2 arkusze, lecz zadziałam jeszcze jutro. Na tym etapie nie mam zbytnich obaw aby ktoś raczył po nie sięgać. Mam więc bardzo małe opóźnienie względem zadeklarowanego deadlinu. Superjurek (Dyskusja) 23:26, 2 kwi 2023 (CEST)

Komentarz @Wieralee, @Joanna Le, @Zdzislaw: Dziękuję za cierpliwość, zgodnie z oczekiwaniami arkusze zostały w pełni wycofane, w najbliższych dniach pozgłaszam również pliki na commons, lecz w tym wątku myślę że już główny postulat został spełniony. Superjurek (Dyskusja) 18:30, 8 kwi 2023 (CEST)

@Superjurek: przypominam o konieczności usunięcia plików przesłanych na Commons. Joanna Le (dyskusja) 13:18, 26 kwi 2023 (CEST)

@Joanna Le: rzeczywiście, jest to sprawa która się rozmyła i w związku z tym jutro lub w sobotę skrupulatnie te pliki pozgłaszam do usunięcia. Superjurek (Dyskusja) 21:25, 27 kwi 2023 (CEST)

W razie gdyby ten temat był niepowiedziany, to sukcesywnie przeglądam wszystkie pliki pochodzące z arkuszy i jeśli któryś z nich nie podlega pod {{PD-shape}}, to wówczas wrzucam do jego wikikodu formułkę {{copyvio|File from mature exam, not on PD, just for educational fair-use.}} Superjurek (Dyskusja) 23:50, 2 maj 2023 (CEST)

• Przeczytałem ten wyrok SN i moim zdaniem wynika z niego, że materiały egzaminacyjne (w tym omawiane tu arkusze) dotyczące egzaminów państwowych mają charakter dokumentów urzędowych (nawet nie tylko materiałów) i jako takie w całości i w części są wyłączone z ochrony prawnoautorskiej. Przynajmniej w Polsce. Dlatego optuję, by Zostawić Ankry (dyskusja) 21:54, 7 maj 2023 (CEST)

  @Ankry, ale czy oznacza to, że możemy przywrócić te wszystkie egzaminy na Wikiźródła? Mnie nadal zastanawia kwestia ilustracji. One po wydłubaniu jako samodzielne ilustracje są już dziełami innych podmiotów. Pytanie, czy na podstawie tego wyroku można uznać za pewne że CKE zamieszczając jakieś zagraniczne materiały w swoim arkuszu wyłącza je globalnie z ochrony prawnoautorskiej. W przypadku arkuszy z matematyki (tych starszych) ilustracje podchodzą pod proste struktury geometryczne oraz są to ilustracje zrobione ściśle pod tą konkretną publikację. W przypadku biologii czy historii mamy ilustracje i fragmenty tekstów ze współczesnych dzieł; zaś w przypadku arkuszy z języka polskiego mamy duże fragmenty (zbyt długie by nazwać je cytatami) wpółczesnych dzieł literackich i felietonów. Superjurek (Dyskusja) 11:26, 26 sie 2023 (CEST)

  No właśnie: moje wątpliwości dotyczą głównie ilustracji; zwłaszcza tych, gdzie można podejrzewać, że autor zadań egzaminacyjnych nie jest ich oryginalnym autorem. Ankry (dyskusja) 11:59, 26 sie 2023 (CEST)

  @Ankry, Czy wchodzi w grę taki patent, że ilustracja jest przywoływana nie z respozytorium Commons, ale z zewnętrznego serwisu? Na zasadzie, że w kodzie strony zamiast

  [[Plik:Ilustracja matura biologia PR 2023 zad-1.pdf]]

  mamy na przykład

  <span class="zad1"></span>

  , a w pliku CSS takie coś:

  .zad1::before {
      content: url(https://biologhelp.pl/sites/default/files/maturalne/biologia_2023_pr_maj-1.svg);
      width: 50vw;
     height: auto;
  }
  

  Tego typu rozwiązanie powoduje, że treść wyświetlamy jako całość i nie wydłubujemy z pliku pdf z arkuszem ilustracji samodzielnie będących pod ochroną praw autorskich, gdyż omijamy konieczność zdeponowania ich na Commons, które wymaga aby z takiego arkusza wydłubać wszystkie ilustracje jako osobne pliki.

  Superjurek (Dyskusja) 12:11, 26 sie 2023 (CEST)

  Jak wynika z orzeczenia, które przytoczyłeś, arkusz jako integralna całość jest PD więc tego typu zabieg omija konieczność wydłubania z pliku PDF ilustracji, które poza arkuszem mają inny status prawnoautorski; a skoro arkusz jako spójna całość jest PD, to jego zamieszczenie w ten sposób byłoby kreatywnym kompromisem. Superjurek (Dyskusja) 12:15, 26 sie 2023 (CEST)

Byłbym przeciw, nawet jeśli takie cóś zadziała. Ale sądzę, że nie zadziała. Ankry (dyskusja) 02:49, 28 sie 2023 (CEST)

Egzaminy CKE (klucze odpowiedzi)

@Draco flavus: Tworzę osobny wątek, bo uważam że sytuacja prawnoautorska klucza odpowiedzi jest inna niż samego arkusza. Twój bot zgłosił jeden z kluczy odpowiedzi również do EK, lecz to chciałem właśnie jeszcze ustalić. Mówiliśmy o tym, że arkusze się kwalifikują do usunięcia, bo się w nich przewijają ilustracje z różnych źródeł i że sama CKE może mieć inne podstawy prawne umożliwiające jej korzystanie z takich materiałów niż my na Wikiźródłach (na przykład dozwolony użytek edukacyjny). To tu jednak w kluczach nie dopatrzyłem się ilustracji. Jest suchy tekst, tabelki, a na stronie tytułowej nie ma znaczka (C), więc też domniemuję że CKE klucz publikuje na zasadzie dokumentu urzędowego. Ale by nie upierać się, to po prostu wnioskuję o dyskusję w tej sprawie. Superjurek (Dyskusja) 11:52, 2 kwi 2023 (CEST)

Hej, @Superjurek:. Nie ma problemu, po prostu wycofaj ek-i. Mnie się wydawało po prostu - że bez sensu jest trzymanie u nas takiego „utworu” i do kompletu wstawiłem ek-a. Jak wiedzisz, nie kasowałem nic. Draco flavus (dyskusja) 13:04, 2 kwi 2023 (CEST)

@Draco flavus: Moim zdaniem sens jest, bo w opinii mojej i kolegów z pracy zwiększa dostępność materiałów na potrzeby późniejszego oceniania matur. Niektórzy nauczyciele również u mnie w szkole korzystają ze smartfonów (czytajmy: korzysta nauczyciel oraz wysyła link do uczniów aby nie kserować) i docenili nasz serwis jako:

• szybki w pobieraniu zawartości strony,
• elastycznie dostosowujący się do szerokości ekranu,
• niezacinający się pod wpływem reklam oraz
• prezentujący osobno odpowiedzi do zadań niezależnie od łamania między stronami, jakie występuje w wersji pdf.

Szczególnie się przydaje, gdy nie ma w sali rzutnika.

Superjurek (Dyskusja) 18:43, 8 kwi 2023 (CEST)

• Z wyroku wskazanego przeze mnie w poprzednim wątku wg mnie wynika, że jest taka sama. Tzn. też są to dokumenty urzędowe. Ankry (dyskusja) 21:58, 7 maj 2023 (CEST)