Z życia domowego szlachty sandeckiej/Dodatek II

<<< Dane tekstu >>>
Autor Jan Sygański
Tytuł Z życia domowego szlachty sandeckiej
Data wyd. 1910
Druk Drukarnia Wł. Łozińsiego
Miejsce wyd. Lwów
Źródło Skany na Commons
Inne Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
DODATEK II.
Z korespondencyi szlachty grodzkiej.

1. Wawrzyniec Spytek Jordan do Walentego Jezierzyńskiego.
Generoso Domino Valentino Jezierzinski, locum tenenti olim Generosi Stanislai Dobrziszewski, amico charissimo.
Urodzony panie, przyjacielu miły. Przyszli sam[1] do mnie mieszczanie z Tarczyna[2] z listem, na którym mają wolność od Jego Królewskiej Mości, dla pogorszenia i ubóstwa ich od szosów[3] do trzech lat, i powiedają, iż Wasz Mość z nich przedsię wziął ten szos siedem grzywien. A tak skoro ten list ukażą, aby im Wasz Mość te siedem grzywien wrócił. Zatem się przyjaźni Wasz Mości zalecam. Datum Cracoviae die 2. Marcii Anno Domini 1553.

Spithek Jordan de Zakliczyn Castellanus Sandecensis et Regni Poloniae Thesaurarius generalis.[4]

2. Kwit tegoż podskarbiego koronnego z r. 1554.
Spithek Jordan de Zakliczin,[5] Castellanus Sandecensis, Regni Poloniae Thezaurarius generalis, ac Premisliensis Camionacensis Capitaneus etc. Significo tenore praesentium universis, quorum interest. Quod ad Thezaurum Sacrae Maiestatis Regiae, percepi ad rationem proventuum thelonei Posnaniensis anni currentis, de manibus Generosi domini Alberti Sopichowski de Bendzimiski,[6] per gossos triginta computatos florenos Mille Ducentos Sexaginta Quatuor, grossos quatuor. De quibus eundem quitto et liberum facio harum testimonio literarum, quibus sigillum nostrum est impensum. Cracoviae die tredecima Februarii. Anno Domini Millesimo Quingentesimo Quinquagesimo Quarto.
Idem qui supra manu propria.[7]
3. Walenty Dębiński do Jana Krakowieńskiego.
Generoso domino Joanni Krakowienski, Warssaviensi Exactori,[8] Amico observando.
Ukochany Panie, przyjacielu miły. Zdrowia i wszytkiego dobrego życzę Wasz Mości na czasy długie od Pana Boga.
Iż tam posyłam służebnika swego Dunina, dla skupowania potrzeb Królowi Jegomości, ku temu Sejmowi Warszawskiemu;[9] któremu, gdy pieniędzy na gotowanie tych u Wasz Mości potrzebować będzie, proszę i napominam, żebyś mu Wasz Mość dał. A to cokolwiek od Wasz Mości weźmie, na to rekognicyą[10] swoją niech da, którą ja Wasz Mości przy liczbie, jako swą własną przyjmę. W czem, aby omieszkania jakiego w pieniądzach ku gotowaniu tych potrzeb od Wasz Mości nie było, powtóre upominam. Z tem się przyjaźni Wasz Mości dobrej zalecam. Cracoviae die 13. Septembris Anno 1563.

Walenty Dembienski z Dębian i z Piotrkowic, Kasztelan Sandecki, Podskarbi Koronny, Chęciński i Lubomelski[11] Starosta, ręką własną swą.[12]

4. Walenty Dębiński do Andrzeja Gnoińskiego.
Generoso domino Andreae Gnoiński, Nove Civitatis Korczin Capitaneo, Amico observando.
Urodzony Panie i przyjacielu. Zalecam służby moje własne Wasz Mości. Zdrowia i wszego dobrego Wasz Mości życzę na czasy długie.
Tak jako mi Wasz Mość pisał przez Pisarza swego Grodzkiego, abych się wywiedział i pytał Króla Jegomości, jeśliby Wasz Mość dopuścił i dozwolił ad rationem arendae Zamek[13] nowo pobić. Tedy Król Jego Mość dozwolić raczył, ale wieży nie budować, jedno co Zamek pobić, a żeby na to nie wyszło jedno sto lub dwieście złotych. Co rozumiem, że Wasz Mość mnie i Królowi Jego Mości w tem szkody i nakładu wielkiego nie będzie czynił.
Co się tyczy pieniędzy, tedy ich sam Wasz Mości wyślę, aż da Pan Bóg, gdy będziem w Krakowie, jedno aby były na ten czas wszytkie gotowe. Z tem się łaskawej pamięci Wasz Mości zalecam. Warschaviae 19. Januarii Anno Domini 1564.

Waszmości dobry przyjaciel
Walenty Dembienski z Dębian i z Piotrkowic, Kasztelan Sandecki, Podskarbi Koronny, Chęcinski i Lubomelski Starosta, ręką własną swą.[14]

5. Stanisław Sobek do Piotra Gradowskiego.
Generoso Domino Petro Gradowski, Exactori Sochaczoviensi,[15] Amico charissimo.
Urodzony Panie a przyjacielu miły. Zdrowia i wszego dobrego Wasz Mości od Pana Boga życzę na czasy długie.
Iż ta jest potrzeba pieniędzy teraz dla wychowania[16] Książęcia więźnia, który jest na Rawie,[17] tedy Wasz Mość upominam i proszę, abyście dali dwieście złotych monety ad rationem poborów roku przeszłego, do rąk pana Starosty Rawskiego, albo podstarościego, a on was z tego będzie kwitował. A gdy po temu liczbę czynić będziecie, tedy wam to przyjmą. O co pilnie proszę, aby inaczej czynić Wasz Mość nie raczył. Z tem się łaskawej przyjaźni Wasz Mości zalecam. Datum Warszoviae die XX. Mensis Aprilis Anno Domini 1564.

Stanisław z Sulejowa Sobek Kasztelan Sądecki, Podskarbi Koronny, manu propria.[18]

6. Stanisław Sobek do Jędrzeja Gnoińskiego.
Urodzonemu Panu Jędrzejowi Gnoienskiemu, Staroście Nowomiejskiemu, panu i przyjacielowi łaskawemu.
Urodzony panie a przyjacielu mój łaskawy. Wasz Mości wszego dobra od Pana Boga życzę, jako przyjacielowi mnie łaskawemu.
Wasz Mość i powtóre upominam, abyś Wasz Mość sobie Mierzączki[19] u Króla Jego Mości wyjednał, ale abyś Wasz Mość pieniędzy dawał, póki staje latosiej arendy. Co tam Wasz Mość wydał na siana albo i na co inszego, cokolwiek będzie na wzwyż, kiedy Wasz Mość liczbę z tego w skarbie będzie czynił, to Wasz Mości bez omieszkania zapłacą. O odwożenie słomy i inszych rzeczy koniuszy narzeka. A tak też upominam Wasz Mość, abyś Wasz Mość kazał odwozić ludziom Króla Jego Mości, bo tego Król Jego Mość nie będzie wdzięczen, gdy się dowie. Com szerzej służebnikowi Wasz Mości panu Kozłowskiemu powiedział, z tem Wasz Mość bądź posłanemu[20] łaskaw. Pisan w Dalewiczach[21] die VIII. Decembris 1564.

Wasz Mości życzliwy przyjaciel
Stanisław Sobek z Sulejowa, Kasztelan Sądecki, Podskarbi Koronny Polski, manu propria.[22]








  1. To znaczy: tutaj.
  2. Tarczyn nad rzeką Tarczanką w powiecie grojeckim, przy drodze warszawsko-radomskiej.
  3. Szos — podatek domowy, opłacany do skarbu królewskiego z miast. Zob. St. Kutrzeba: Szos królewski w Polsce w XIV. i XV. w. Kraków 1900.
  4. Autograf z Muzeum Czapskich w Krakowie, pieczęć średniej wielkości, której ślad wyraźny na laku pozostał, oderwana.
  5. Gniazdem Jordanów, z którego się pisali, nie jest bynajmniej Zakliczyn nad Dunajcem, lecz wieś Zakliczyn, położona między Wieliczką a Myślenicami.
  6. Będziemyśl, wieś należąca do parafii Sędziszów, w powiecie ropczyckim. Będziemyski potok, wypływa z południowego stoku wzgórza Będziemyśla. Na dokumencie z r. 1519 figuruje Jan Sapichowski z Badziemysla (Będziemyśla), dyplom nr. 446 w archiwum miejskiem krakow.
  7. Autograf w Muzeum Czapskich. Pieczęć średniej wielkości dobrze zachowana, z herbem Trąby w środku i napisem w otoku: Spithek Jordan ze Zakliczin Reg. Pol. Thez.
  8. Exactor — poborca podatków różnych kategoryi.
  9. W lutym, marcu i kwietniu 1564 r.
  10. Cyrograf, zapis, rachunek.
  11. Chęciny w powiecie kieleckim, w dawnem województwie sandomierskiem. — Luboml, Lubomla w powiecie włodzimierskim.
  12. Autograf z pieczęcią sygnetową, w Muzeum Czapskich.
  13. W Nowem Mieście Korczynie, nad rzeką Nidą i Wisłą w powiecie stopnickim.
  14. Autograf w Muzeum Czapskich, pieczęć sygnetowa oderwana.
  15. Sochaczew, miasto powiatowe w gubernii warszawskiej.
  16. To jest: dla utrzymania, wyżywienia.
  17. Rawa miasto powiatowe w gubernii piotrkowskiej. Od roku 1563–1569 siedział w zamku rawskim, jako więzień stanu, książę Krzysztof Meklemburski, koadjutor arcybiskupa ryskiego Wilhelma, z powodu knowania spisku przeciwko Polsce, na korzyść króla szwedzkiego. Zob. Przezdziecki: Jagiellonki Polskie. T. III. 50, 123, 343.
  18. Autograf z pieczęcią sygnetową, w Muzeum Czapskich.
  19. Mierzączka — istnieje więcej miejscowości tegoż nazwiska.
  20. To znaczy: posłańcowi.
  21. Dalowice, Dalewice w powiecie miechowskim, na północy zachód od Proszowic.
  22. Autograf z pieczęcią herbową, w Muzeum Czapskich.





Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Jan Sygański.