<<< Dane tekstu >>>
Autor Augustyn Czarnowski
Tytuł Zielnik lekarski
Podtytuł Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich
Wydawca Księgarnia J. Przeworskiego
Data wyd. 1938
Druk Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
Galeria grafik w Wikimedia Commons Galeria grafik w Wikimedia Commons

108. SPIRAEA ULMARIA L.
(s. Filipendula ulmaria Max.).
Tawuła błotna.
(T. łąkowa. T. szerokolistna. Królowa łąk. Więzówka błotna).
(Spiraceae-RosaceaeRóżowate — Tawułowate).

Roślina o grubym kłączu. Łodyga prosta, gładka, naga, dorastająca do 1 metra wysokości. Liście pierzaste o listkach szeroko-jajowatych lub okrągło-jajowatych, ząbkowane, pod spodem kosmate. Białe kwiaty zebrane w baldaszko-grony. Owoce skręcone śrubowato, nagie. Zapach kwiatów miły, migdałowy, smak całego ziela cierpki i gorzki.
ROŚNIE dziko na brzegach rzek, stawów, po mokrych łąkach, zaroślach, rowach.
UPRAWA. Hoduje się w ogrodach, jako roślina ozdobna. Lubi glebę wilgotną, bogatą w próchnicę. Nawożenia nie wymaga. Siać wprost na miejsce przeznaczenia. Można też rozmnażać z kłączy, wykopanych na łące.
KWITNIE w czerwcu i lipcu, niekiedy powtórnie w październiku.
ZBIERA SIĘ liście przed kwitnieniem lub w jesieni, kwiaty zaś zupełnie rozwinięte. Suszy się liście w cieniu i w miejscu przewiewnym. Kwiaty suszyć luźnie na sitach. Przechowywać w szczelnie zamkniętych naczyniach z białej blachy.
SKŁADNIKI: Olejek lotny, garbnikowy i salicylowy, niedokwas żelaza, fosforan wapniowy. Liście nie zawierają olejku eterycznego.
DZIAŁA napotnie i moczopędnie, ściągająco, przeciwgorączkowo, krzepiąco; pobudza narządy trawienia.
UŻYTEK. Herbatę z kwiecia pije się w chorobach pęcherza i nerek, przy wodnej puchlinie (środek ludowy), podagrze i gośćcu (reumatyzmie). Odwar z liści (10 gr na litr wody) dobry na biegunkę; w tym samym celu używano dawniej także odwaru z korzenia.
Liście i kwiaty są domowym środkiem na poty.
Zewnętrznie używa się naparu ziela i korzeni do okładów na rany (ukąszenia), do irygacji pochwowych przy białych upławach, do okładów i przepłukiwań przy fistułach i do klizm ściągających.
CENA: 100 kg kwiecia (Flores Spireae) 80—150 zł; liści (Herba Spireae) 50 zł.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Augustyn Czarnowski.