Zielnik lekarski/34
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Zielnik lekarski |
| Podtytuł | Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich |
| Wydawca | Księgarnia J. Przeworskiego |
| Data wyd. | 1938 |
| Druk | Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
 Galeria grafik w Wikimedia Commons
| |
_z34.png)
J. — Roślina podobna do ostu, szorstko owłosiona, dorastająca do 60 cm wysokości. Korzeń cienki. Łodyga pojedyncza, rozgałęziona, pięciokątna, kosmata, lepka i soczysta. Liście dolne podłużne, lancetowate, ząbkowane zatokowo; ząbki o ostrych kolcach. Liście górne mniejsze, jajowate lub sercowate. Kwiaty żółte, umieszczone na wierzchołkach gałązek; kielichookrywy zaopatrzone czerwonymi, pierzastymi kolcami. Nasionka karbowane wzdłuż, jasnobrunatne, walcowate. Smak słono-gorzki, zapach nieprzyjemny.
ROŚNIE dziko na Bliskim Wschodzie i południu Europy.
UPRAWA. Uprawia się w ogrodach, na wapiennej, pulchnej i niezbyt suchej glebie, nawiezionej przegniłą mierzwą. Rozmnaża się z nasion. Siać należy płytko, od razu w grunt, w kwietniu i na początku maja, w rządki odległe o 30—35 cm. Młode rośliny trzeba starannie plewić, a w razie potrzeby poprzerywać.
KWITNIE w lipcu i sierpniu.
ZBIERA SIĘ ziele przed rozwinięciem się kwiatów (ma wtedy więcej goryczy), lub z kwiatami. Grube łodygi należy odrzucić. Suszyć w cieniu, w przewiewnym miejscu.
SKŁADNIKI: Nieco lotnego olejku, knicyna (krystaliczna substancja gorzka), żywica i bardzo dużo rozmaitych soli.
DZIAŁA rozmiękczająco, rozwalniająco, moczopędnie, wzmacnia nerwy, czyści krew, pobudza wydzielanie gruczołów trawiennych (zwłaszcza wątroby) oraz ruch robaczkowy jelit.
UŻYTEK z odwaru całego ziela. Stosuje się jako środek wewnętrzny przy zimnicy (febrze), przewlekłych cierpieniach wątroby, niektórych schorzeniach żołądka, nawykowym zaparciu stolca, braku apetytu, histerii. Zewnętrznie używa się na okłady i lewatywy przy miękkich wrzodach i hemoroidach, oraz odmrożeniach. Parówki z odwaru drapacza stosowane są na pobudzenie odpływów miesięcznych.
CENA: 100 kg ziela (Herba Cardui benedicti) 80—100 zł.
