Zielnik lekarski/33
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Zielnik lekarski |
| Podtytuł | Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich |
| Wydawca | Księgarnia J. Przeworskiego |
| Data wyd. | 1938 |
| Druk | Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
 Galeria grafik w Wikimedia Commons
| |
_z33.png)
D. — lub B. — Roślina o korzeniu głęboko osadzonym w ziemi, mięsistym, mało rozgałęzionym. Łodyga rowkowana, dość gładka, rozgałęziona, dorastająca do 1 m wysokości. Liście szorstko omszone, dolne lirowate, wyższe pierzasto-wrębne, dookoła kwiatu lancetowate. Kwiaty zwykle niebieskie, podobne do bławatka, rzadziej białe lub różowe, wyrastające na łodydze i w jej rozgałęzieniach. Smak bardzo gorzki. Zapach słaby, przyjemny.
ROŚNIE na skraju lasu, przy drogach, w suchych rowach, na miedzach, łąkach, murawach, koło pól uprawnych i domów, nieraz jako uciążliwy chwast.
UPRAWA. Lubi glebę gliniastą lub też posiadającą podglebie gliniaste. Rozmnaża się z nasion lub przez podział kłączy. Siać należy zaraz po zbiorze nasion, gdyż szybko tracą siłę kiełkowania.
KWITNIE od lipca do września.
ZBIÓR w sierpniu. Zbiera się ziele kwitnące, póki łodygi są jeszcze soczyste. Suszyć należy w cieniu pod dachem.
SKŁADNIKI: Gorzknik wyciągowy, żywica, cukier, azotan, siarkan i chlorowodan potasowy, kwas krzemowy, sól amonowa; w kwieciu błękitny barwnik (nie używany).
DZIAŁANIE rozwalniające; czyści krew, pobudza działalność narządów trawienia, podnieca apetyt, zobojętnia kwasy; przy nadmiernych dawkach działa szkodliwie na oczy.
UŻYTEK: Odwar z korzenia pije się jako herbatę przy nieżytach (katarach) żołądka, niestrawności, obrzmieniach wątroby i śledziony, cierpieniach nerek, żółtaczce, hipochondrii i histerii; sok gotowany w mleku (3—4 łyżki na filiżankę mleka) dobry do kuracji wiosennych. Zewnętrznie używa się cykorii do lewatyw przy hemoroidach; okłady ze sparzonego ziela stosuje się przy chorobach dróg oddechowych i żołądka oraz na przewlekłe choroby skórne.
Z liści, zwłaszcza młodych, przyrządza się dobrą sałatę lub jarzynę (w zimie); gotowany korzeń jada się również jako jarzyna. Przepalony korzeń przerabiany jest na cykorię do kawy jako jej doprawa (nierzadko bywa podrabiany z kory dębowej); używa go się też do barwienia piwa.
Ziele stanowi wyborną zieloną paszę dla krów dojnych, a świeże lub sparzone dla nierogacizny.
CENA: 100 kg ziela (Herba Cichorei) 50—65 zł.
