Zielnik lekarski/86
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Zielnik lekarski |
| Podtytuł | Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich |
| Wydawca | Księgarnia J. Przeworskiego |
| Data wyd. | 1938 |
| Druk | Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
 Galeria grafik w Wikimedia Commons
| |
_z86.png)
B. — Wieloletnia roślina o krótkim, włóknistym kłączu. Bezlistna owłosiona łodyga, dorastająca do 30 cm wysokości. Liście długie, pomarszczone, nieregularnie ząbkowane, pod spodem kosmate. Kwiaty, zebrane w baldaszki, cytrynowo-żółte, o pomarańczowych plamkach. Kielich dzwonkowato-rozszerzony. Korona pięciołatkowa. Smak początkowo przyjemnie słodkawy, następnie śluzowato gorzkawy; zapach łagodny, miodowy.
KWITNIE od marca do maja.
UPRAWA. Lubi glebę wapienną, dość żyzną i pulchną. Sieje się w jesieni co 30—35 cm. Wymaga nawożenia obornikiem lub kompostem, oraz oczyszczania z chwastów.
ROŚNIE na łąkach, polach, przy drogach, w lasach, zaroślach, po trawiastych urwiskach.
ZBIERA SIĘ kwiaty w marcu i kwietniu, liście do końca maja, korzenie na jesieni. Suszy się liście i kwiaty w cieniu i przewiewnym miejscu.
SKŁADNIKI: Olejek lotny (primulina), gorzknik wyciągowy, sól kuchenna, sole potasowe.
DZIAŁANIE liści i kwiecia: napotne, moczopędne, nieco podniecające, pobudzające nerwy. Działanie korzenia uspokajające; uśmierza bóle, wywołuje wymioty.
UŻYTEK. Napar liści i kwiecia (10 gr na litr wody) pi je się w chorobach dróg oddechowych (lekkich przeziębieniach), zaparciach, na ból głowy, zawroty, osłabienie nerwowe, porażenia. Kneipp zaleca na łamanie w kościach i reumatyzm napar z koron kwiatowych pierwiosnka.
Dr Walser zaleca używanie odwaru z korzenia i kwiatów na katar oskrzeli (bronchit).
W Holandii i Anglii liście używane są na jarzynę.
CENA: 100 kg kwiatów bez kielichów (Flores Primulae sine calycibus) 800 zł; 100 kg kwiatów z kielichami (Flores Primulae cum calycibus) 180—250 zł; 100 kg liści (Folia Primulae) 30—40 zł.
