Życia Zacnych Mężów na wzór Plutarcha/Porównanie Taj-tsonga z Tytusem
| <<< Dane tekstu >>> | ||
| Autor | ||
| Tytuł | Życia Zacnych Mężów na wzór Plutarcha | |
| Rozdział | Porównanie Taj-tsonga z Tytusem | |
| Pochodzenie | Dzieła Krasickiego dziesięć tomów w jednym | |
| Wydawca | U Barbezata | |
| Data wyd. | 1830 | |
| Miejsce wyd. | Paryż | |
| Źródło | Skany na Commons | |
| Inne | Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
| |
| ||
| Indeks stron | ||
Ojcowie tych szacownych monarchów, najwyższą jeden w Chinach, drugi w Rzymie piastowali godność. Taj-tsonga ojciec za życia się jeszcze z państwa wyzuł : Tytusa Wespazyan lubo do następstwa żyjąc nie powołał, ani do wspólnictwa urzędowania przypuścił, jednakże na nim zupełnie polegając, istotnie mu władzy swojej powierzył. Jak zaś w Chinach od poprzednika Taj-tsonga panowanie tej familji zaczęło się, toż samo zdarzyło się i Wespazyanowi, który nie urodzeniem, ale za wolą narodu rządy objął, i synom je zostawił.
Szacowne w tem między nimi podobieństwo, iż dla cnot i wybornych przymiotów stali się wzorem następców, i nieśmiertelną po sobie zostawili pamięć. W tem jeszcze większego uwielbienia godzien Tytus, iż nastąpiwszy na tron, który cnotliwych niekiedy psuje, zdrożności, którym był podległy, wykorzenił; w cnocie zaś taki uczynił postęp, iż go sprawiedliwie zwano chlubą i rozkoszą rodzaju ludzkiego.
Dłuższe było panowanie Taj-tsonga : Tytus rozdrażnił tylko rządem poddanych swoich. Obadwa jednakże zbyt krótko żyli dla ich dobra.
Podległy był niekiedy Taj-tsong zbyt zwyczajnym jedynowładztwa przywarom, zwłaszcza wówczas, gdy cnotliwe natręctwo namiestnika, oddaleniem ukarał; i gdyby nie przemysł rozsądnej małżonki, byłby się pozbawił użytecznej rady. Nie zdarzyło się to Tytusowi, umiejącemu i wybierać i wybranych szacować.
Wylani na dobro kraju; zachowali w sposobie życia uczciwą skromność, nie żałowali zaś wydatków, gdy w nich powszechną użyteczność widzieli. Mniej miał do tego przyczyn Taj-tsong w pomyślnem panowaniu : Tytus w ustawicznych klęskach, nie oszczędzał i skarbu i sprzętów nawet domowych, byleby potrzebom ludu dogodził. Dał tego dowody, po owem straszliwem Wezuwiusza wybuchnieniu, większy jeszcze w pożarze Rzymu, gdzie wszystkie straty mieszkańców na siebie przyjął : najznakomitszy w powietrzu, własnej osoby nie oszczędzając. Zdawało się, iż się skupiły pod jego panowaniem najsroższe przygody, iżby się tym dokładniej wydała dobroczynność panującego.
Sławna obudwu łagodność i ludzkość, ale zdaje się, iż pierwszej zbytkiem wykroczył Tytus, pobłażając przywarom brata : i jeżeli, jak wieść niesie, trucizną od niego zadaną dokonał życia; on, a bardziej poddani jego najsrożej ukarani zostali.
